Moment van de waarheid voor Griekenland

De leider van de socialistische PASOK partij, Evangelos Venizelos, is als derde aan de beurt om een Griekse regering op te been te proberen brengen. Hij wil een coalitie vormen met Nieuwe Democratie en Democratisch Links, een kleine partij die de traditionele partijen aan een meerderheid kan helpen in het parlement. Mislukken de gesprekken dan komen er nieuwe verkiezingen binnen drie tot vier weken.

Pasok en Nieuwe Democratie zaten samen in de vorige regering, die het reddingsplan met Europa onderhandelde. Maar voor die zware besparingen en belastingsverhogingen werden ze bij de verkiezingen zondag zwaar afgestraft. Nieuwe Democratie bleef de grootste partij en kreeg daarom 50 extra zetels in het parlement. Toch komen beide partijen twee zetels tekort voor een meerderheid.

Coalitiepartners

De partijleider van Nieuwe Democratie, Antonis Samaras, stelt als enige voorwaarde voor toetreding tot de nieuwe regering dat ze het lidmaatschap van de euro niet ter discussie stelt. 'Maar als er nieuwe verkiezingen komen is mijn partij er klaar voor en zullen we het lidmaatschap van de euro centraal in de campagne plaatsen', zei Samaras.

Fotis Kouvelis, leider van Democratisch Links, staat niet te springen om in de regering te stappen en de traditionele partijen aan een meerderheid te helpen. Als Democratisch Links als eerste oppositiepartij toegeeft, dreigt een electorale afstraffing bij de volgende verkiezingen. De partij pleit voor een regering van nationale eenheid die 'geleidelijk het akkoord met Europa ontbindt en toch het lidmaatschap van de eurozone veilig stelt'.

Europa

De Europese leiders lieten al duidelijk blijken dat dergelijk scenario onbespreekbaar is. 'Griekenland zal uit de euro verdwijnen als het zich niet aan de besparingen en economische hervormingen houdt', klonk het dreigend donderdag.

Door de druk op te voeren hoopt Europa dat eurolidmaatschap centraal in de campagne van de nieuwe verkiezingen komt te staan. Onderzoek toont aan dat een meerderheid van de Gieken voorstander van lidmaatschap is. De EU en het IMF willen geen nieuwe lening aan Griekenland toestaan, zolang er geen regering is die belooft zich aan de internationale afspraken te houden.

De tijd dringt voor Griekenland. Volgens een berekening van Bank of America Merrill Lynch heeft het land nog voldoende geld om het uit te zingen tot begin juli. Komt er dan geen nieuwe lening, gaat het land onherroepelijk in faling.

Syriza

Mislukken de gesprekken van de laatste kans, dan komen er dus nieuwe verkiezingen in drie tot vier weken. De eerste opiniepeilingen na de verkiezingen tonen aan dat vooral het linkse Syriza baat heeft bij nieuwe verkiezingen. De partij haalt 27,7 procent en wordt de grootste partij.

Syriza haalt vooral extra stemmen bij partijen die zondag de kiesdrempel niet haalden. Door de versnippering van het Griekse politieke landschap stemde 20 procent van de Grieken op kleine partijen die onder de 5 procent bleven. Zij mogen bij nieuwe verkiezingen niet meer deelnemen. Als Syriza de grootste partij wordt en de 50 extra zetels binnenhaalt, komt Griekenland mogelijk gelet op eerdere uitspraken zijn internationale verplichtingen niet meer na.

Dimitris Stratoulis, een van de sterke mannen binnen Syriza, heeft het volste vertrouwen dat ze het Europese plan kunnen afwijzen. 'Niet alleen kan Griekenland niet uit de euro worden gezet, ze zullen ons zelfs smeken hun geld aan te nemen, want als Griekenland uit de eurozone verdwijnt, verspreidt de crisis zich over de andere Europese landen en zal de euro verdwijnen.'