CEO Ablynx: 'Een knock-out bid kan je niet tegenhouden'

Brasserie de Berk in Bergen op Zoom, pal in het natuurgebied Bergse Heide met zijn kreken, moerassen en stuifduinen. We hebben afgesproken met de biotechtoppers Edwin Moses (63) en Onno van de Stolpe (57). De CEO van Ablynx en de stichter-CEO van Galapagos beleven eenzelfde momentum: 2017 was een rollercoasterjaar en een eigen medicijn ligt eindelijk binnen bereik.

‘Wat een grappige plek’, zegt Van de Stolpe. De brasserie in het Nederlandse natuurgebied heeft veel weg van een chalet in de bergen: skilatten aan de ingang, een bord met ‘heisse choco en glühwein’, houten pijlen richting Val Thorens.

Tijdens de lunch - garnaalsalade voor Moses, ossenhaas met friet en rauwkost voor Van de Stolpe - blijken de twee het goed te kunnen vinden. Meer nog: vijf jaar geleden, een paar kilometer verderop, ontmoetten de Welshman en de Nederlander elkaar al eens. In alle discretie.

Fusiegesprekken

Moses: ‘Laten we het daar niet meer over hebben.’ Van de Stolpe: ‘Ach, we hebben toen over een mogelijke fusie gesproken. Verkennend. Het was de periode waarin we allebei gefrustreerd waren over hoe investeerders onze bedrijven waardeerden.’

Het is bij een gesprek gebleven. Weg was de unieke kans om een Belgisch powerhouse in de biotech te creëren. ‘Nu hebben we twee powerhouses. Veel beter toch?’, zeggen de twee vrijwel in koor. Zowel Ablynx als Galapagos heeft zich de voorbije jaren opgewerkt tot een vaandeldrager van de Vlaamse biotech. De twee hebben allianties lopen met farmareuzen als Gilead, AbbVie, Novartis en Merck. Dit jaar investeerden ze samen 200 miljoen euro in onderzoek en ontwikkeling.

De lancering van hun eerste geneesmiddel komt dichterbij. Ablynx ontwikkelde caplacizumab, een medicijn tegen een zeldzame maar dodelijke bloedziekte. Galapagos zet onder meer in op filgotinib, om reuma en tal van andere ontstekingsziekten te genezen. Investeerders verwachten dat die medicijnen op termijn respectievelijk honderden miljoenen en ettelijke miljarden euro’s omzet per jaar kunnen opleveren.

Voorts hebben Ablynx en Galapagos met succes de stap gezet naar de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq. In dat walhalla voor biotechbedrijven kregen ze van investeerders honderden miljoenen in de schoot geworpen. Ablynx haalde in het najaar 170 miljoen euro op. Galapagos verzamelde dit jaar dankzij zijn notering op Wall Street 330 miljoen euro. In enkele uren handelde Van de Stolpe de transactie af. ‘Een paar telefoontjes aan de keukentafel. Dat was het. Easy money’, zegt hij lachend.

Uw bedrijven doen onderzoek naar reuma en strijden om dezelfde investeerders. Ziet u elkaar als concurrenten of als compagnons?
Onno van de Stolpe: ‘We komen elkaar wel eens tegen. Of we bellen, zoals toen AbbVie - een partner in ons reumaonderzoek - ons had laten vallen. Daardoor ontstond de bezorgdheid dat het met Ablynx ook kon gebeuren. We hebben daarover gepraat. Je helpt elkaar voor zover het kan.’

Edwin Moses: ‘Hoe meer successen, hoe beter. Elk succes dat België nog eens op de kaart zet bij investeerders, is goed. Daar profiteert iedereen van.’

Van de Stolpe: ‘Kijk, onze bedrijven hebben voor de meerderheid Amerikaanse investeerders. Voor hen maakt een investering meer of minder weinig verschil. Ze hebben, echt waar, zo veel geld ter beschikking. Echt awesome. We hoeven dus geen concurrenten te zijn.’

Is dat het grote verschil tussen de Verenigde Staten en Europa, en de reden waarom u allebei naar Nasdaq bent getrokken?
Moses: ‘We staan op het punt een eigen medicijn te lanceren en de verkoop in handen te nemen. In Europa krijgen we vaak de vraag: ‘Ben je zeker? Zou je geen partner zoeken?’ Amerikaanse aandeelhouders kijken niet naar wat verkeerd kan gaan. Ze willen hun kansen maximaliseren. Ze moedigen je aan risico’s te nemen. Ze zeggen: ‘Kan je het medicijn zelf op de markt brengen? Doe het dan. Grijp de kans, maar zorg dat je het goed doet.’’

Bent u niet bang dat die investeerders er voor de quick win in zitten?
Van de Stolpe: ‘Dat kan me eigenlijk niet veel schelen. You buy and you sell. Je kan als CEO wel een goede relatie opbouwen met aandeelhouders, maar uiteindelijk gaan ze voor het geld als er een overnamebod is. Ze zullen doen wat het beste is voor hun bonus, niet wat het beste is voor het management van een bedrijf.’

U wordt bejubeld in België en in de VS. Ablynx en Galapagos zijn samen al 5 miljard euro waard. Hoe moeilijk is het om de voeten op de grond te houden? Verhogen de verwachtingen en de druk?
Moses: ‘Het is zoals op het veld staan tijdens de finale op het WK voetbal. Voel je dan druk? Nee. De ploegen die achterblijven, moeten de druk voelen om de volgende keer beter te doen. Wij zitten nu in een luxepositie om met de cash onze toekomst uit te bouwen. En wat die analisten betreft: hun waarderingen beginnen eindelijk de waarde van het bedrijf te reflecteren zoals wij dat zien.’

Van De Stolpe: ‘Bedoelde je met je vraag of we arrogant zijn geworden? Natuurlijk is het fijn dat we worden geapprecieerd. Je ziet het ook op conferenties in de Benelux. Mensen komen op je af. Dat was tien jaar geleden wel anders. Maar dat maakt ons niet arrogant. Galapagos is er nog niet, hè. We zijn nog niet winstgevend, we hebben nog altijd geen medicijn op de markt.’

Wat is de grootste verandering tegenover de beginjaren, pakweg tien jaar geleden?
Van de Stolpe: ‘Geld is niet langer de beperkende factor. In het verleden werden we altijd gedwongen partners te zoeken om onderzoek mee te financieren, waardoor we een deel van de toekomstige winsten moesten afstaan. Nu hebben we de middelen om onze doelen zelf te kiezen en te bereiken. We investeren dit jaar 200 miljoen euro in onderzoek, en dat zal verder oplopen.’

Moses: ‘Als een groot farmabedrijf aan onze deur staat om samen te werken, moeten we niet meer zeggen: ‘Great. Yes please. Thank you very much.’’

Van de Stolpe: ‘Dat is een ongelooflijk vrij gevoel. Maar voor die vrijheid hebben we twintig jaar moeten werken. Die twintig is zowat een magisch getal in de sector. Kijk naar Gilead en Genmab, die er ook zo lang over hebben gedaan. Nu zijn het miljardenbedrijven.’

Zijn dat uw voorbeelden?
Van de Stolpe: ‘Ik heb al vaak gezegd dat ik van Galapagos het grootste biotechbedrijf van Europa wil maken. Alleen Genmab moeten we nog voorbijsteken.’

Moses: Toen ik pas CEO van Ablynx was, projecteerde ik tijdens presentaties de logo’s van Amgen en Genentech op het scherm. Zo van: dit ambiëren we. Sommigen lachten, ze dachten dat het een grap was. Nu is het niet langer absurd dat te zeggen. Europa heeft bedrijven als de onze nodig.’

Van de Stolpe: ‘Ja, bedrijven die kunnen doorgroeien naar ondernemingen van 20, 30 of 40 miljard euro waarde. In de VS heb je er zo tientallen. Kleine bedrijven hebben er rolmodellen. Je hebt ervaren managers die nieuwe bedrijven opwerken en investeerders over de streep trekken. Zo’n ecosysteem op die schaal hebben we in Europa niet, omdat bedrijven altijd te vroeg worden opgekocht. Ze worden geïntegreerd bij de grote jongens en verdwijnen dan.’

Is dat niet het lot van Belgische biotechbedrijven: opgeslokt worden?
Van de Stolpe: ‘Het is te eenvoudig om te zeggen dat het zo zal eindigen. We hebben Big Pharma eigenlijk niet echt meer nodig. Medicijnen ontwikkelen, dat kunnen we zelfs beter. Wat we wel nog moeten bewijzen, is dat we ook zelf een verkoopteam kunnen bouwen en kunnen verkopen, met alle moeilijkheden die daarbij horen. Dat is nog onbekend terrein voor ons. We moeten alleen de tijd krijgen om ons te bewijzen.’

Verwacht of vreest u een overnamebod?
Moses: ‘Je weet dat de innovaties in grote bedrijven niet erg spannend zijn. Je weet dat ze naar je loeren, zeker als je voor een commerciële doorbraak staat.’

Van de Stolpe: ‘Het is best uniek, hoor, wat Ablynx en Galapagos aan het verwezenlijken zijn. Hoeveel echt innovatieve medicijnen komen er jaarlijks op de markt? Twintig misschien.’

Moses: ‘Je moet dan zorgen dat je investeerders een exciting future voorschotelt. Maar een knockout bid kan je niet tegenhouden.’

Van de Stolpe: ‘Gilead is al een van onze grootste aandeelhouders. Een overnamebod is een grote zorg. Het is mijn worstcasescenario. Ik zie geen enkele upside, alleen downsides. Voor het personeel, het onderzoek, de innovatie. Ook voor de aandeelhouders is het op lange termijn niet goed.’

Bent u nu niet heel hard voor Big Pharma?
Moses: ‘Allianties met farmabedrijven hebben ons 450 miljoen euro opgeleverd. Ze hebben geld en expertise geleverd. Dat heeft ons gebracht tot waar we nu staan, maar je moet er rekening mee houden dat een huwelijk niet voor altijd is. Soms heb je een goede relatie met één of twee mensen in het partnerbedrijf. Maar als die naar een andere job hoppen...’

Van de Stolpe: ‘...blijf je achter als weesje. A pretty bad situation. We hebben beiden ervaren dat farma de bal kan misslaan. We learned it the hard way. We hadden deals met GSK, AbbVie, Eli Lilly, Merck, Johnson & Johnson, Roche. Allemaal opgeblazen. Eentje kan fout lopen, maar allemaal? Dat heeft me doen twijfelen aan Big Pharma. En het is niet dat ze wegliepen omdat het onderzoek geen toekomst had. Integendeel, ze hadden met filgotinib en GLPG1690, een potentieel medicijn tegen een dodelijke longziekte, goud in handen, maar lieten het vallen.’

‘Pharma can’t handle this. Ze willen alle boxen aanvinken om de volgende stap in het onderzoek te zetten. Maar zo werkt het niet. Je ziet bij sommige bedrijven dat ze plots ook het roer omgooien na een overname of na een bezoekje van de consultant McKinsey. Hun aversie tegen risico is moordend. Ze hebben het uithoudingsvermogen niet om iets van a tot z te ontwikkelen. Dat is ook niet hun sterkte. Ze leggen zich toe op de financiering van onderzoeken in de laatste fase en de commercialisatie van medicijnen. Dus als je wordt overgenomen, is de kans groot dat veel van de producten in ontwikkeling overboord worden gegooid.’

Wat was de sleutel tot succes voor Ablynx en Galapagos?
Van de Stolpe: ‘Beide bedrijven hebben een technologieplatform waarmee we alle kanten uit kunnen. Je hebt ook goed leiderschap nodig. Veel veerkracht ook. En een beetje geluk.’

Moses: ‘Wij hebben ook soms moeilijke momenten gekend. The only way is up? Vergeet het. Toen Pfizer ons liet vallen, kwam dat hard aan. Er leefde twijfel dat ons technologieplatform niet deugde. (Op een bepaald moment was het bedrijf amper nog iets waard, red.) Daar moet je je als CEO over zetten. En nog moeilijker: je moet het ook overbrengen bij de 450 werknemers.’

Van de Stolpe: ‘Ik ken het ook. Je krijgt enkele uren om het nieuws te verteren en dan moet je weer de optimist uithangen en enthousiast zijn voor het volgende onderzoek. Je moet je emoties even stilleggen.’

Uit welk hout moet een biotech-CEO gesneden zijn? Moet hij meer dan gemiddeld geduldig zijn, aangezien het vinden van een geneesmiddel minstens tien jaar duurt?
Moses: ‘Ik heb totaal geen geduld. Je moet ongeduldig zijn. Sensibly impatient. Ik voel dat niet bij Big Pharma. Dat is frustrerend. Ik word er gek van als iets langer duurt dan nodig.’

Van de Stolpe: ‘Ik herinner me nog die maanden tussen de behandeling van de laatste patiënt met ons reumamedicijn en de resultaten van de studie. Dat duurde zo lang, man. Máánden, terwijl de toekomst van het bedrijf ervan afhangt. Come on guys, hurry up. Maar je kan dat proces niet versnellen. Nu loopt er een nieuwe studie met 3.000 patiënten. Ik mag er eigenlijk nog niet aan denken, het duurt nog twee jaar. Ik denk dan liever aan hoe we uit de handen van Gilead kunnen blijven. Maar hoe ik dat zie, ga ik niet aan jullie neus hangen.’

Ablynx heeft een Welshman als CEO, Galapagos een Nederlander. Beide bedrijven zitten voor meer dan de helft in handen van Amerikaanse aandeelhouders. In hoeverre beschouwt u ze nog als Belgische bedrijven?
Van de Stolpe: ‘Ons hoofdkwartier is nog altijd in Mechelen, en we hebben hier de voorbije twaalf maanden honderd mensen aangeworven. Bedrijven als UCB, GSK en Janssen Pharmaceutica zijn daarbij onze hofleveranciers. Dus ja, België en ook Nederland blijven belangrijk, maar we zien dat we hier op limieten botsen. Voor sommige functies vinden we niet snel genoeg de juiste, ervaren mensen. We openen daarom ook kantoren in Boston, dé biotechhub van de wereld, en Basel, waar Zwitserse bedrijven als Roche en Novartis zitten. Ik zou ook liever al onze mensen op één plek hebben, maar dat lukt niet.’

Moses: ‘Als je naar onze werknemers kijkt, zijn we een beetje als de Verenigde Naties. We hebben 22 nationaliteiten in dienst. Dankzij onze notering op Nasdaq kunnen we internationaal talent aantrekken, maar dat is niet oneindig. Wij hebben nu een Amerikaan die twee weken bij ons in Gent werkt en twee weken in de VS. Dat is veel reizen. Maar we moeten die tegemoetkoming doen, anders wil hij niet voor ons werken.’

Ablynx staat op het punt zijn eerste geneesmiddel op de markt te brengen. Staat u er soms bij stil dat het slecht kan aflopen, en dat uw product niet verkocht raakt, zoals het Thrombogenics overkwam?
Moses: ‘We hebben een beetje meer geluk dan Thrombogenics omdat ons geneesmiddel een product is tegen een zeldzame ziekte waar weinig concurrentie is. Het vergt ook geen grondige aanpassing of opleiding van de dokter, wat bij Thrombogenics wel het geval was. Ik ben dus absoluut niet bang dat het fout loopt.’

Uw bedrijven hebben samen 1,5 miljard euro op de bank staan. Dat is genoeg om bijna alle andere biotechbedrijven op Euronext Brussel te kopen. Is dat niet wat overdreven?
Van de Stolpe: ‘Nee. We hebben veel patiëntentests lopen, deels samen met Gilead. Filgotinib is niet alleen een medicijn tegen reuma, we testen het ook om een tiental andere ziekten te bestrijden. En dat kost veel. Er is ook het onverwachte succes van ons potentiële medicijn tegen een dodelijke longziekte waarvoor we het onderzoek gaan versnellen.’

‘En we hebben een nieuw project - nog in dierenproeven maar indrukwekkender dan filgotinib - waarop al zestig mensen werken. Tegelijk beginnen we een verkoopteam samen te stellen voor de Europese markt. Dit is hoe het werkt in de biotech: hoe succesvoller je bent, hoe meer je uitgeeft.’

Moses: ‘Als mensen me vragen of Ablynx dankzij caplacizumab winstgevend zal zijn tegen 2020, zeg ik: ‘Ja, in het slechtste geval.’ Pas als je geen ideeën meer hebt, stop je met investeren.’

Maar op een dag zal uw bedrijf toch zelfbedruipend moeten zijn?
Moses: ‘Akkoord, maar op dat punt zijn we nog niet. We bouwen een pijplijn van toekomstige geneesmiddelen uit. Het is een te risicovolle business om je vast te klampen aan één product.’

Tien jaar CEO van Ablynx, twintig jaar aan het hoofd van Galapagos. Staat er geen houdbaarheidsdatum op een CEO?
Moses: ‘Onno heeft net een ongeval gehad deze week. Hij heeft hier vast over nagedacht...’

Van de Stolpe: ‘Ik was aan het karten, beetje te wild, en ben tegen de rand gevlogen. Mijn ribben zijn gekneusd. Pijnlijk.’

Moses: ‘Ik voel nog altijd de adrenaline. Voor de rest is het aan de raad van bestuur om te beslissen of ze me nog willen.’

Van de Stolpe: ‘Ik heb iemand in mijn hoofd als opvolger, maar ik ga nog wel even door. En ja, ik ben misschien het gezicht van het bedrijf, maar ik wil me niet groter maken dan ik ben. Ik heb de voorbije maanden veel operationele taken doorgeschoven. Dit is geen Onno-bedrijf meer. En of ik al nadenk over het leven na Galapagos? Nee. Alhoewel, ik zou nog wel eens opnieuw willen beginnen. Om te bewijzen dat het geen geluk was.’

Bent u rijk geworden dankzij uw jaren in de biotech?
Moses: ‘We zijn vooral ouder geworden!’

Van de Stolpe: ‘Ik bezit zo’n 2 procent van de Galapagos-aandelen (goed voor een waarde van 75 miljoen euro, red.) en ben nu financieel onafhankelijk, ja. Edwin was dat al voor hij bij Ablynx begon. Hij heeft al een biotechbedrijf naar de Londense beurs gebracht en verkocht.’

Moses: (bezit 500.000 Ablynx-aandelen, goed voor zo’n 10 miljoen euro, red.) ‘Juist. Maar ik schreeuw het niet van de daken. Ik leid een normaal leven. ik hoef geen jacht.’

Van de Stolpe: ‘Ik heb een zeilboot, maar al sinds mijn studententijd. Samen gekocht met vijf vrienden. Mijn levensstijl is ook niet veranderd. Het heeft tenslotte zo veel tijd gevraagd om hier te geraken. Waarom nu nog mijn leven overhoopgooien? Voetbalspelers doen dat overnight, maar ik niet.’

Investeert u ook in andere bedrijven?
Moses: ‘Ik heb Galapagos-aandelen gehad.’

Van de Stolpe: ‘En ik Ablynx-aandelen.’

Moses: ‘Een CEO moet geen stockpicker zijn, dat gaat niet samen. Maar als een biotechaandeel belachelijk ondergewaardeerd is... Waarom heb je die Ablynx-aandelen eigenlijk verkocht, Onno?’

Van de Stolpe: ‘Ik dacht dat het een goed moment was na jullie beursgang op Nasdaq. Maar het aandeel is blijven stijgen. Ik ben een notoriously bad investeerder. Mijn timing zit vaak helemaal fout.’

Wordt u soms herkend op straat, door beleggers?
Moses: ‘Niet als CEO van Ablynx. Maar in een casino in de Verenigde Staten werd ik eens aangesproken als Jay Leno, de Amerikaanse komiek. Iemand vroeg zelfs aan mijn echtgenote hoe het was om met mij getrouwd te zijn!’

Van de Stolpe: ‘Tijdens een concert van The Rolling Stones kwam een investeerder naar me toe. ‘U hier ook’, zei hij. Anders nooit. Gelukkig maar.’

Was het vroeger beter, toen uw bedrijf klein was?
Van de Stolpe: ‘Klein is fun, maar groot worden ook. Er verandert veel. De bedrijfscultuur intact houden is een uitdaging. Jonge mensen die van de universiteit komen, passen zich gemakkelijk aan. Maar we zijn op het punt gekomen dat we veel ervaren mensen nodig hebben en die zijn soms moeilijker in te passen. Stel dat je mij zou aanwerven, Edwin. Dat wil je echt niet, hoor.’

Moses: ‘In een klein bedrijf heb je direct contact met iedereen. Nu lukt dat niet meer. Maar we kunnen meer realiseren. Tien jaar geleden was een geneesmiddel een droom, nu is het er echt.’