Belg lanceert kunstwerk in de ruimte

Na maanden voorbereiding lanceren Vermeulen en co. een kunstwerk in de ruimte.

Stonden dinsdag op het programma: locaties spotten om het mooiste zicht op de lancering te vinden en de obligate stop in het bezoekerscentrum van het Kennedy Space Centre van de NASA in Florida. Woensdag volgt - als het meezit - de echte lancering.

‘Ik hou mijn hart vast’, zegt Vermeulen aan de telefoon vanuit Florida. ‘Het is eigen aan lanceringen dat ze op het laatste moment geannuleerd kunnen worden. Ik zal pas opgelucht zijn als ons project in het ruimtestation gearriveerd is. Maar ik ben ook enthousiast. Ik heb nog nooit een lancering in het echt gezien.’

Wetenschap en kunst

Het project, Engines of Eternity, is zowel een wetenschappelijk experiment als een kunstwerk. Vermeulen raakte betrokken toen Karine Van Doninck, evolutionair bioloog aan de universiteit van Namen en een ex-collega, hem contacteerde. Ze had toestemming gekregen om een wetenschappelijk experiment mee te sturen met een Space X-bevoorradingsmissie naar het internationale ruimtestation ISS. En ze vroeg zich af of SEADS daar een kunstdimensie aan wou toevoegen.

Het werd een dimensietje. Centraal in Van Donincks experiment staan raderdiertjes, organismen die zichzelf kunnen klonen en oneindig kunnen herstellen, engines of eternity dus. SEADS mocht de etiketten van de plastic zakjes waarin de diertjes zitten aanpakken. ‘Dat werd ons artistieke canvas.’

En dan wordt het wat complex: op de zakjes komen codes, die tijdens drie ruimtereizen herschikt worden tot een nieuwe code. Op het einde van het project, dat zo’n jaar duurt, wordt die ge-3D-print. Het doel is om een bredere discussie over de menselijke onsterfelijkheid en de nood aan ruimtereizen op gang te brengen. De federale overheidsdienst Wetenschapsbeleid (Belspo) financiert het zaakje.

De link tussen kunst en wetenschap is typerend voor Vermeulens leven. Op de vraag of hij vooral een kunstenaar of een wetenschapper is, antwoordt hij ‘heel expliciet beiden’. De helft van zijn tijd werkt hij als onderzoeker aan de TU Delft, waar hij volgend jaar een tweede doctoraat afrondt over hoe je ruimteschepen bouwt om de ruimte voorbij ons zonnestelsel te exploreren. De andere helft bouwt hij met SEADS kunstinstallaties als Biomodd, waarbij computers, mensen en planten met elkaar interageren en elkaar versterken.

Gesimuleerde Marsmissie

Tussendoor probeert hij zelf te ervaren hoe het is om de ruimte in te gaan. In 2013 werd hij als enige Belg en Europeaan uit 700 kandidaten geselecteerd om deel te nemen aan een gesimuleerde Marsmissie op een vulkaan in Hawaï. Hij leidde er vier maanden lang een team astronauten die moesten nagaan hoe ze op Mars konden overleven met een voorraad droge voeding. Toch is zijn grote droom niet zozeer een Marsmissie, maar een interstellaire reis, buiten ons zonnestelsel dus. Die komt er over een eeuw, schat hij. ‘Dat is absoluut geen sciencefiction.’