De tijd dat een farmabedrijf alleen maar geneesmiddelen produceerde, is definitief voorbij. 'Wij gaan voor een holistische benadering van de patiënt, en daarbij kan nieuwe technologie ons stevig helpen. Bovendien draagt de digitalisering ook bij tot de duurzaamheid van het gezondheidssysteem', onderstreept Thibault Massart, topman van biofarma bedrijf AbbVie in ons land.
Gepersonaliseerde geneeskunde, behandelingen op maat, precision medicine: het zijn concrete illustraties van de gigantische impact die nieuwe technologie vandaag al heeft op de geneeskunde. Zowel de patiënt als de brede gezondheidszorg wordt daar beter van. 'Neem nu de targeted therapy, waarmee de individuele zieke cellen kunnen aangepakt worden bij kankerpatiënten. Deze therapie herkent specifieke biomarkers op die zieke cellen, waardoor die veel doelgerichter kunnen vernietigd worden', vertelt Tineke Van hooland, External Affairs Director bij AbbVie. 'Deze hoogtechnologische innovaties vormen momenteel de basis van veel kankeronderzoek.'
De snelle opkomst van nieuwe technologie is een zegen voor een sterk innovatief bedrijf als AbbVie. Maar toch benadrukt Thibault Massart ook dat we vooral oog moeten hebben voor het bredere plaatje. 'Uiteraard zijn wij voor onze research gebaat bij nieuwe technologische doorbraken. Maar onderschat ook het belang daarvan niet voor de begeleiding en opvolging van patiënten. Dat aspect van de digitalisering wordt vandaag nog onderschat. Sterker nog: als farmaceutisch bedrijf zitten wij regelmatig samen met patiëntenorganisaties om te bekijken hoe nieuwe technologie ook voor hen nuttig kan zijn.'
De focus op patiëntgerichte hulpmiddelen en oplossingen – los van de eigenlijke medische behandeling – is vrij nieuw, en heeft een stevige boost gekregen dankzij de digitalisering.
AbbVie is actief in vier grote domeinen: immunologie, oncologie, neurowetenschap en virologie. Een van de ziektes waar het bedrijf veel research rond verricht, zijn auto-immuun aandoeningen (bvb ziekte van Crohn, reumatoïde artritis, psoriasis) die vaak een zware impact hebben op de levenskwaliteit van patiënten. 'Voor die groep patiënten bieden wij een intelligente, geconnecteerde tool om hen te begeleiden in hun gepersonaliseerd medicatieschema en therapietrouw. Geen gadget, geloof me. Precies door te luisteren naar de patiëntenverenigingen hebben we ontdekt hoe groot de nood was.’
De focus op dit soort patiëntgerichte hulpmiddelen en oplossingen – los van de eigenlijke medische behandeling – is vrij nieuw, en heeft een stevige boost gekregen dankzij de digitalisering.' verduidelijkt Thibault Massart.
Ecosysteem
Dat een innovatief bedrijf als AbbVie – met wereldwijd 29.000 medewerkers – vandaag ook in ons land actief is, is meer dan een gelukkig toeval. Als biofarmaceutisch bedrijf combineert het jarenlange farmaceutische expertise met het innovatievermogen van de biotechnologie. Daarbij speelt het stevig uitgebouwd Belgisch ecosysteem rond medische research en innovatie een belangrijke rol. 'Minister van Volksgezondheid Maggie De Block wil zwaar inzetten op mobile health-toepassingen, en trekt daar ook extra budget voor uit', stelt Tineke Van hooland vast. 'Daarnaast heeft België echt wel een pharma valley en wil Minister De Croo nu ook werk maken van een digital health valley.'
'Voor ons zijn zulke impulsen een belangrijke trigger om nog zwaarder in te zetten op technologie met een grote toegevoegde waarde. Wij doen vooral onderzoek naar aandoeningen waarvoor vandaag nog geen adequate behandeling bestaat, en open innovatie is daarbij een must. Als we het hebben over het potentieel van nieuwe technologie en digitalisering, dan spreken we echt niet alleen over farmabedrijven of artsen. Ook technologiebedrijven of ontwikkelaars van medische apps hebben baat bij één groot gemeenschappelijk platform.'
Big data
Een ander cruciaal element in deze discussie is de impact van big data en artificiële intelligentie. Thibault Massart: 'Uiteraard kunnen wij als farmabedrijf geen rechtstreeks contact hebben met individuele patiënten. Maar wij kunnen wel veel leren uit de immense berg data die de digitalisering van de gezondheidszorg oplevert. Denk aan gegevens over de manier waarop patiënten omgaan met hun ziekte en de behandeling: hoe nauwgezet nemen ze hun medicatie, of wat zijn hun voornaamste zorgen of bronnen van stress? Eerder dan enkel in klinische tests de effecten in kaart te brengen is het cruciaal om inzicht te hebben in wat in het echte leven van de patiënt gebeurt. Enkel zo kunnen we de behandeling van patiënten verder verfijnen en hen een betere levenskwaliteit aanbieden.’
België beschikt vandaag al over enorme hoeveelheden data, maar jammer genoeg zijn die vaak onbeschikbaar voor cruciale stakeholders, inclusief farmaceutische bedrijven. Daar laten we kansen voor de patiënten liggen.
Er is nog veel werk aan de winkel, weet Tineke Van hooland. 'Rond big data blijft het terrein in België en Europa nog behoorlijk onontgonnen. België beschikt vandaag al over enorme hoeveelheden data, maar jammer genoeg zijn die vaak onbeschikbaar voor cruciale stakeholders, inclusief farmaceutische bedrijven. Daar laten we kansen voor de patiënten liggen.'
Farmaceutische bedrijven moeten toegang krijgen tot geanonimiseerde data rond het gebruik van geneesmiddelen of rond de bredere gezondheidszorg, vindt Tineke Van hooland. 'Uiteraard met respect voor de privacy. Concreet denk ik bijvoorbeeld aan de data van ziekenfondsen. Die zijn bijzonder nuttig en relevant. Voor ons om innovatieve behandelingen te verfijnen en te ontwikkelen, én voor de overheid, om omkaderende programma’s op te zetten of aan preventie te doen. Helaas zijn we vandaag nog lang niet zo ver. Privacy is een must maar het mag niet als schaamlapje gebruikt worden.'
'Digitalisering patiëntenzorg levert een win-win op'
De digitalisering van de patiëntenzorg is vandaag een van de hoofdprioriteiten in het federale gezondheidsbeleid. 'Als alle behandelende artsen medische dossiers vlot kunnen delen en inkijken, sparen we niet alleen flink wat administratief werk en dus kosten uit, we vermijden tegelijk ook heel wat mogelijke fouten', stelt Tineke Van hooland van AbbVie. 'Daarnaast wordt het voor artsen ook eenvoudiger om de meest adequate behandeling voor te schrijven, in functie van de volledige medische geschiedenis van een patiënt. Een win-win dus.'