'Ongeziene aanval op justitie'

Een complete verrassing was het donderdagavond, toen bekend raakte dat president Mohamed Morsi zichzelf meer macht had toegekend. De Egyptische president komt boven alle andere instellingen te staan, niemand kan zijn beslissingen nog ‘overrulen’. Zelfs de verdreven dictator Hosni Moebarak had zoveel macht niet. 

Omdat Morsi, na de ontbinding van het parlement, al de wettelijke en uitvoerende macht bezat, lijkt deze charge vooral een aanval te zijn op de macht van het hooggerechtshof.

Tot er een nieuw parlement wordt geïnstalleerd, zullen de rechters niet langer in staat zijn decreten van Morsi te schorsen. Tegelijk werd de procureur-generaal de laan uitgestuurd en besloot Morsi eigenhandig nieuwe processen te beginnen tegen zijn voorganger Hosni Moebarak en diens aanhangers. De juridische tak van het land lijkt daarmee definitief buitenspel te zijn gezet.

Het hooggerechtshof wil zich niet zomaar neer leggen bij de beslissing van de president. De instelling noemt het decreet een ongeziene aanval op de onafhankelijkheid van Justitie.

Meer had de jonge Egyptische democratie niet nodig om letterlijk en figuurlijk in vuur en vlam te staan. Zowel in Alexandrië als in Suez werden de hoofdkwartieren van Morsi’s partij in brand gestoken. Op verschillende plaatsen in het land kwam het ook tot gewelddadige confrontaties tussen pro-Morsi-betogingen en demonstranten van de oppositie. In betogingen werd Morsi meermaals vergeleken met de voormalige dictator Moebarak.

ElBaradei

De oppositie trad voor het eerst sinds lang eensgezind naar buiten en hekelde volop Morsi’s ‘dictatoriale trekjes’. Mohamed ElBaradei, de voormalige voorzitter van het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie, stak donderdagavond het vuur aan de lont door te tweeten dat Morsi zich gedraagt als ‘een nieuwe farao’.

Vrijdagochtend verscheen hij aan de zijde van andere oppositiefiguren, zoals Sameh Ashour en Amr Moussa, om op te roepen tot een nooit geziene protestmars tegen Morsi.

Ook uit andere hoeken stak een storm van protest op tegen de almacht die Morsi in zijn functie lijkt te verzamelen. De Europese Unie riep Morsi op het democratische proces te respecteren. Ook de Verenigde Naties toonden zich bezorgd.

Morsi laat het protest evenwel niet zomaar over zijn kant gaan. Volgens hem zijn de maatregelen ‘nodig om de revolutie te beschermen’. Afgelopen weken zwol de kritiek aan dat de president in de eerste 100 dagen van zijn mandaat onvoldoende had hervormd.

Internationale waarnemers beschouwen deze charge van Morsi als een poging die perceptie te keren. Dat hij de afgelopen dagen internationaal werd geprezen voor zijn aanpak van de Gazacrisis, zou hem het momentum gegeven hebben om ook in eigen land een versnelling hoger te gaan.

Hoe het in Egypte nu verder moet, is onduidelijk. De regering deed gisteren alle moeite van de wereld om de ‘almacht’ van president Morsi te nuanceren, maar ze kon in de realiteit de onrust maar moeilijk tot bedaren brengen.

Tot laat in de avond kwamen op het Tahrirplein in Caïro, waar aanhoudend protest destijds tot de val van president Moebarak leidde, duizenden mensen op straat.