Indiase coronagolf verlamt export van ’s werelds grootste vaccinmaker

India hapt al dagen naar adem nu er een verwoestende tweede coronagolf over het land rolt en de dagelijkse besmettingscijfers stijgen. ‘s Werelds tweede meest bevolkte land rapporteerde donderdag bijna 315.000 nieuwe besmettingen in 24 uur, het hoogste aantal wereldwijd in één etmaal sinds de start van de pandemie. India is na de Verenigde Staten het zwaarst getroffen.

Grote delen van het uitgestrekte land, zoals de hoofdstad New Delhi, gingen begin deze week voor minstens een week in lockdown. Op vele plekken is er een tekort aan ziekenhuisbedden, zuurstof en medicatie. Patiënten worden weer weggestuurd of behandeld op de ziekenhuisvloer, crematoria kunnen de aanvoer van lijken niet aan.

De regering ging door het stof omdat India als een van ’s werelds grootste vaccinproducenten de voorbije maanden arme landen van shots voorzag terwijl de lokale inentingen sinds medio januari met een slakkengang verliepen. 127 miljoen van de 1,3 miljard Indiërs kregen een eerste prik.

Repercussies

En dat terwijl India met het gerenommeerde Serum Institute (SI) ’s werelds grootste vaccinproducent in huis heeft, in het West-Indiase Poona, niet ver van Mumbai. Met een cocktail van constante risico-investeringen in extra capaciteit, grote volumes en lage prijzen groeide het bedrijf van de miljardairsfamilie Poonawalla (zie inzet) de voorbije decennia uit tot de hofleverancier in arme en middeninkomenslanden. 65 procent van alle kinderen krijgt minstens één Serum-vaccin.

Het SI maakte voor de coronapandemie al zo’n 1,6 miljard dosissen per jaar, voor onder meer mazelen, polio en tetanus, en stond al vroeg klaar als levenslijn van AstraZeneca-coronavaccins voor minder gefortuneerde landen.

Het beklonk in juni een deal met het Brits-Zweedse farmabedrijf om tot 1 miljard dosissen te produceren van het goedkope vaccin dat op standaardtemperaturen bewaard kan worden en daardoor van groot belang is voor minder gefortuneerde overheden.

Een belangrijke afnemer is het solidariteitsmechanisme COVAX, opgericht door de Wereldgezondheidsorganisatie, dat lage- en middeninkomenslanden van 2 miljard coronavaccindosissen wil voorzien.

Maar het SI, dat de AstraZeneca-shots tot dusver tegen de kostprijs verkoopt, kan momenteel zijn exportverplichtingen niet inlossen, omdat de Indiase overheid eind maart de exportkraan tijdelijk zo goed als dicht draaide om lokaal te versnellen. Het SI moet voor zijn export groen licht krijgen van de overheid.

De nationalistische reflex heeft repercussies voor de vaccinatiesnelheid in tal van landen. COVAX rekende tussen februari en mei op meer dan 100 miljoen AstraZeneca-dosissen van het SI, maar ontving er tot dusver 18 miljoen. En het ziet er niet naar uit dat die export snel weer vleugels krijgt.

Integendeel, want begin deze week kondigde premier Narendra Modi aan dat India zijn mammoetvaccinatiecampagne vanaf 1 mei openstelt voor alle volwassen Indiërs ouder dan 18 jaar.

Tussen twee vuren

Op aandringen van het SI besliste de Indiase overheid deze week wel om 400 miljoen dollar te pompen in de vaccinmaker, die tot dusver negen op de tien van de in India toegediende coronavaccins produceerde - de overige inentingen gebeurden met een lokaal vaccin van het Indiase Bharat Biotech. De geldinjectie moet helpen de maandelijkse productie tegen eind mei op te krikken van de huidige 65 à 70 miljoen naar 100 miljoen dosissen. Al verlegde CEO Adar Poonawalla die tijdslijn nauwelijks een paar dagen later al naar juli.

De Amerikaanse gebeten hond

De topman, die binnen een paar maand eveneens het Amerikaanse Novavax-coronavaccin zou beginnen te produceren, wees ook al herhaaldelijk met een beschuldigende vinger naar de Verenigde Staten.

De VS stopten uit protectionistische overwegingen de uitvoer van vaccingrondstoffen, die het SI naar eigen zeggen nodig heeft om meer dosissen te kunnen produceren. Poonawalla riep president Joe Biden vorige week in een tweet op dat embargo op te heffen en er volgde afgelopen week diplomatiek overleg tussen beide buitenlandministers.

Toch moeten regeringsleiders in Afrika, Zuid-Amerika of Azië zich op korte termijn geen illusies maken. Poonawalla liet begin april verstaan dat zijn bedrijf pas in juni de export van AstraZeneca-vaccins zou kunnen hervatten, als tegen dan de binnenlandse besmettingen in India tenminste in een dalende lijn zitten.