NAVO-topman: 'Ik verwacht dat België meer uitgeeft aan defensie'

Op 11 en 12 juli komen in het nieuwe hoofdkwartier van de NAVO in Evere de staats- en regeringsleiders van de NAVO-landen bijeen. Ook de Amerikaanse president Donald Trump komt naar België, onder zelden geziene veiligheidsmaatregelen.

Een van de gesprekspunten is een eerlijke lastenverdeling onder de lidstaten. De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, verwacht dat Trump tijdens de top de bondgenoten opnieuw zal oproepen om meer uit te geven aan defensie.

Die eis is volgens Stoltenberg niet onterecht. Want op de NAVO-top van Wales in 2014 gingen de lidstaten het engagement aan om tegen 2024 de uitgaven aan defensie op te trekken tot 2 procent van het bruto binnenlandse product (bbp). België is een van de slechtste leerlingen van de klas met 0,9 procent van het bbp aan defensie-uitgaven in 2017, blijkt uit voorlopige NAVO-cijfers.

'We zien dat het merendeel van de bondgenoten plannen hebben opgesteld om die 2 procent te halen binnen een decennium', zegt de NAVO-baas in een gesprek met het persagentschap Belga. 'Toen we in 2014 de beslissing namen, gaven slechts drie bondgenoten 2 procent uit aan defensie. Dit jaar hebben al acht landen het engagement om 2 procent uit te geven. Ik verwacht dat België meer doet en de defensie-uitgaven opvoert.'

Trump schrijft brief naar Michel

Tijdens een speciale bijeenkomst vorig jaar in Brussel, had Trump al hard uitgehaald naar de bondgenoten die de beloofde 2 procent niet halen. Hij eiste ook in de week voor de top opnieuw dat de verschillende lidstaten hun deel betalen. Trump stuurde brieven naar een tiental NAVO-landen, waaronder België, die niet voldoende uitgeven aan defensie. Volgens premier Charles Michel (MR) is zo'n brief met het oog op de top niet ongebruikelijk. Hij zei alvast niet onder de indruk te zijn.

Stoltenberg vermoedt dat Trump zijn boodschap over een meer eerlijke lastenverdeling binnen de alliantie zal herhalen tijdens de top. 'Dat is niet alleen een boodschap van de Verenigde Staten', benadrukt de secretaris-generaal. 'Het is een boodschap waar we allemaal mee zijn akkoord gegaan op de NAVO-top in 2014. Toen stelden alle leden dat het oneerlijk was dat slechts enkele bondgenoten verantwoordelijk waren voor een groot deel van de defensie-uitgaven.'

Beterschap

Stoltenberg ziet echter beterschap. 'Het goede nieuws is dat we nu die belofte inlossen. Na jaren van besparingen op defensie-uitgaven, hebben we nu vier opeenvolgende jaren van verhoogde uitgaven in Europa en Canada. Alle bondgenoten zijn gestopt met de besparingen en geven meer uit.'

Dat is ook nodig, vindt de NAVO-topman. Hij wijst op een assertiever Rusland in het oosten, met onder meer het conflict in Oost-Oekraïne, onrust en geweld in het zuiden, de proliferatie van kernwapens en cyberbedreigingen.

Michel kondigde eerder aan dat België in 2018 niet langer op defensie zal besparen. De bedoeling is te evolueren naar het gemiddelde van de niet-nucleaire EU-lidstaten die deel uitmaken van de NAVO. Die geven momenteel gemiddeld 1,3 procent  van hun bbp aan defensie uit. Stoltenberg verwacht wel dat dit gemiddelde zal toenemen.

Macedonië

Naast de uitgavendiscussies, staan nog een reeks andere punten op de agenda. Volgens Stoltenberg zal na de top Macedonië uitgenodigd worden om tot het bondgenootschap toe te treden. Tot nu toe blokeerde Griekenland toetredingsgesprekken, omdat Athene de naam Macedonië claimde voor zijn noordelijke provincie. Macedonië heeft echter zijn officiële naam veranderd in 'Republiek Noord-Macedonië', waardoor een uitweg mogelijk is.

Daarnaast zal de NAVO het 'pad naar lidmaatschap' van Georgië en Oekraïne steunen.