Aanzwellend protest tegen arrestatie van zijn grootste rivaal ergert Turks president Erdogan

Voor de derde dag op rij trokken duizenden Turken in verschillende steden in het land vrijdag de straat op om hun ongenoegen te uiten over de arrestatie van Ekrem Imamoglu. De populaire burgemeester van Istanboel is woensdag opgepakt op verdenking van corruptie en het 'verlenen van steun aan een terreurgroepering'.

Rivalen van president Recep Tayyip Erdogan zien er een politiek gemotiveerde demarche in. Het 54-jarige lid van de Republikeinse Volkspartij (CHP) is de voorbije jaren uitgegroeid tot de belangrijkste oppositiefiguur. In 2019 snoepte hij Erdogans AKP-partij het burgemeesterschap van Istanboel af. Vorig jaar sleepte hij een nieuw mandaat in de wacht terwijl de regeringspartij een electorale oplawaai incasseerde.

Dat de politie Imamoglu net nu oppakte, is wellicht geen toeval. De CHP maakt zich op om de burgemeester zondag officieel aan te wijzen als haar kandidaat bij de volgende presidentsrace. Voorlopig staat die voor 2028 gepland. Maar experts houden rekening met een vervroegde stembusslag. Alleen als het parlement sneller verkiezingen uitschrijft, kan Erdogan nog eens een gooi doen naar het hoogste ambt.

In een duel met Imamoglu lijkt Erdogan - aan de macht sinds 2003, eerst als premier en sinds 2014 als president - niet zeker van de winst. In verschillende populariteitspolls is de CHP-politicus hem voorbijgesneld. Als die een veroordeling wegens steun aan terrorisme oploopt, wenkt evenwel een celstraf en is deelname aan een presidentsrace ver weg.

Reactie Erdogan

De oproep van de oppositie om vreedzaam te protesteren, viel niet in dovemansoren. De jongste dagen kwamen almaar meer mensen op straat. Hoewel de autoriteiten in grote steden zoals Istanboel, Ankara en Izmir een dagenlang verbod op manifestaties uitvaardigden, houden experts er rekening mee dat de protestgolf dit weekend nog aanzwelt. Zeker als justitie Imamoglu zondag na verhoor formeel zou aanhouden.

Erdogan lijkt er niet gerust op. In een speech voor aanhangers verzekerde hij vrijdag een verstoring van de openbare orde niet te tolereren. 'We zullen niet zwichten voor vandalisme en straatterreur. De manifestaties op initiatief van de oppositie leiden nergens heen. Diefstal, plundering en fraude via de straat verdedigen in plaats van in een rechtbank is erg onverantwoord.'

De president is mogelijk beducht voor een herhaling van het scenario van 2013. Toen groeide kleinschalig protest tegen plannen voor de bouw van een shoppingcentrum in het Gezipark bij het bekende Taksimplein in Istanboel uit tot maandenlange demonstraties met honderdduizenden deelnemers. Pas nadat de ordediensten hardhandig ingegrepen hadden, kreeg Erdogan de situatie weer onder controle.

De voorbije dagen zetten agenten al enkele keren waterkanonnen, traangas en rubberen kogels in tegen de manifestanten. In Istanboel probeerden ze zo te voorkomen dat die doorstootten naar het Taksimplein. Maar voorlopig lijkt de politieaanpak Turken niet af te schrikken. 'We geven de strijd niet op zolang Imamoglu en andere opgesloten burgemeesters niet vrij zijn', verzekerde CHP-voorzitter Özgür Özel Erdogan.