Advertentie

Klimaattop COP28 begint met schadefonds voor kwetsbare landen

Milieu- en mensenrechtenactivisten ijveren voor een rechtvaardig klimaatbeleid en respect voor de mensenrechten in de Verenigde Arabische Emiraten. ©AFP

De wereldwijde klimaattop in Dubai kan meteen uitpakken met een akkoord: een nieuw internationaal gesponsord miljardenfonds dat verlies en klimaatschade voor de meest kwetsbare landen vergoedt, is een feit.

Internationale klimaatconferenties zijn logge beestjes. Beslissingen vergen unanieme goedkeuring. Dat betekent dat de kleinste en armste landen evenveel in de pap te brokken hebben als grootmachten als China of de Verenigde Staten. Een overleg met de 196 landen op deze wereldbol vraagt veel diplomatieke voorbereiding en behendigheid en vaak een extra nachtje voortpraten op het einde.

Op de klimaatconferentie COP21 in Parijs eind 2015 lukte het om een internationaal klimaatverdrag op poten te zetten met de ambitie de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan 2 graden Celsius en liefst 1,5 graad. De COP28 in Dubai, die donderdag begon, sloot al meteen een akkoord: er komt een miljardenfonds om arme en kwetsbare landen te vergoeden voor het verlies en de schade die ze lijden door het veranderende klimaat.

Advertentie

De bijna 200 nationale delegaties verwelkomden die oekaze met een staande ovatie. 'We hebben geschiedenis geschreven vandaag. De snelheid waarmee we dat deden, is ongezien, fenomenaal en historisch', zei de voorzitter van de klimaatconferentie, Sultan Al Jaber.

Dat nieuwe fonds wordt vanaf volgend jaar volledig operationeel. Het komt boven op een al bestaande jaarlijkse bijdrage van 100 miljard euro van de industrielanden, die historisch verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering.

De vraag naar een fonds voor het compenseren van 'loss and damage' kwam prominent op tafel tijdens de klimaattop vorig jaar in het Egypyische Sharm-el-Sheikh. Veel arme landen worden geconfronteerd met verwoestende orkanen, overstromingen, vernielde oogsten. Eilanden dreigen te verdwijnen in de oceaan.

Steenkool

Ontwikkelingslanden, maar ook India en China, kantten zich in Egypte tegen strenge afspraken over het terugdringen van fossiele brandstoffen zoals steenkool. 'Als er niet meer inspanningen komen om de klimaatverandering af te wenden, zal geen bedrag op aarde groot genoeg zijn voor de klimaatschade', zei de toenmalige Europese klimaatchef Frans Timmermans.

Uiteindelijk stemde Timmermans toch in met zo'n schadefonds: de druk op de industrielanden werd onhoudbaar. Op 4 november werd al een principeakkoord over de oprichting van het fonds gesloten. De spelregels zijn nu ook door alle 196 landen goedgekeurd.

Advertentie

De Wereldbank zal het fonds de eerste vier jaar onder haar de hoede nemen. De ontwikkelingslanden waren daar op zijn zachtst gezegd geen voorstanders van, maar scharen zich toch achter die tijdelijke oplossing. De Verenigde Staten en de Europese Unie willen wel meebetalen, maar dan moeten ook China en de Golfstaten, die al lang geen ontwikkelingslanden meer zijn, mee die geldpot financieren.

De verwachting is dat het fonds mettertijd oploopt tot 200 miljard dollar of meer. Het gastland van COP28, de Verenigde Arabische Emiraten, zegde woensdag alvast 100 miljoen dollar toe. Europa biedt 225 miljoen euro, waarvan 100 miljoen van Duitsland. Het Verenigd Koninkrijk geeft 60 miljoen pond. De Verenigde Staten beloven 17,5 miljoen dollar. Vrijdag en zaterdag is het spreekgestoelte in Dubai voorbehouden voor een stoet wereldleiders. Dan zal het pas echt nationale bijdragen regenen.

Advertentie
Gesponsorde inhoud