Trumps cijfer van ‘echte’ invoertarief dat EU heft, kan er niet verder naast zitten

De opstekende wind dreigde hem nog even parten te spelen, maar tijdens zijn toespraak in de rozentuin van het Witte Huis kon de Amerikaanse president Donald Trump woensdag uiteindelijk toch een pancarte tonen met de cijfers waar de wereld op zat te wachten. Welke invoerheffingen zou hij aan welke landen opleggen?

'Hardwerkende Amerikanen worden al jaren gedwongen toe te kijken hoe andere landen rijk en machtig worden, vaak in ons nadeel', zei Trump. 'Nu is het onze beurt om welvaart te scheppen.'

Voor de Europese Unie had Trump een 'wederkerig' tarief van 20 procent in huis, dat vanaf 9 april geheven wordt. Dat moet de tarieven en andere, zogenoemde niet-tarifaire handelsbelemmeringen compenseren die de EU aan de import van Amerikaanse goederen zou opleggen. Volgens Trump hanteert Europa een feitelijk tarief van 39 procent, hij was zelf bereid een 'korting' te geven door een straftarief op te leggen dat maar de helft zo hoog is.

Van de pot gerukt

De manier waarop het Witte Huis becijferde aan welke tarieven Amerikaanse exporteurs blootgesteld staan en welke tarieven het daarom zelf oplegt, doet wenkbrauwen fronsen. Het verspreidde een complexe formule, maar daarachter lijkt simpele wiskunde te schuilen. Voor alle landen die een overschot op hun handelsbalans met de VS hebben, lijkt dat overschot gedeeld door hun totale export naar de VS. De uitkomst is dan nog eens in twee gedeeld. Totaal van de pot gerukt, was donderdag het eensluidende oordeel van experts in internationale handel.

Het cijfer van 39 procent dat de VS kleefden op het tarief dat Europa hanteert, zou ook de door Trump gehate btw die Europese landen innen moeten weerspiegelen, net als de gezondheidsregels die Amerikaans gevogelte van de Europese markt houden.

In EU-kringen wordt met grote ogen naar de werkwijze van Trump gekeken. Terwijl de impact van niet-tarifaire belemmeringen als normen en standaarden niet te berekenen is, liggen de echte Europese importheffingen op Amerikaanse producten veel lager dan de Amerikaanse president beweert. De Wereldhandelsorganisatie spreekt van 5 procent, maar volgens een bron bij de Europese Commissie houdt de WHO te weinig rekening met de werkelijk verhandelde volumes. 'Zo voeren we massaal veel energieproducten uit de VS in, waarop doorgaans een tarief van 0 procent geldt. Dat doet het gemiddelde tarief al fors zakken.'

De Commissie gaat daarom uit van een werkelijk tarief van 'net boven 1 procent', in beide richtingen. Zo zou het gemiddelde Europese tarief op Amerikaanse producten in 2023 1,2 procent bedragen hebben, het Amerikaanse tarief op Europese goederen 1,4 procent. Mijlenver verwijderd dus van het cijfer van Trump. 'We kunnen ons dan ook niet voorstellen dat wat hij naar eigen zeggen doet om het onevenwicht in de handel tussen Europa en Amerika te herstellen, legaal is', luidt het in het Berlaymontgebouw.

Geobsedeerd

Behalve met een algemeen tarief van 20 procent moet de Europese Unie ook rekening houden met de nieuwe Amerikaanse importheffingen van 25 procent op auto's en op staal en aluminium. Al deze nieuwe Amerikaanse tarieven leiden tot een extra belasting op ongeveer 70 procent van de Europese export naar de VS. Bepaalde sectoren zijn voorlopig vrijgesteld, maar de verwachting is dat zeker de farma-industrie binnenkort eveneens tegen Amerikaanse invoerheffingen zal aankijken.

Op basis van de huidige volumes die de VS importeren, zal ongeveer 380 miljard euro aan Europese export aan hogere tarieven onderhevig zijn. Dat moet de VS ongeveer 90 miljard dollar (81 miljard euro) opleveren, al lijkt het onvermijdelijk dat de handel zal lijden onder de tarieven en dat de opbrengst dus een pak lager zal uitvallen. Nochtans wil Trump net zo veel mogelijk geld innen om in eigen land belastingverminderingen door te voeren. De tarieven moeten ook helpen de Amerikaanse industrie nieuw leven in te blazen en meer werkgelegenheid te creëren.

Trump lijkt geobsedeerd door de Amerikaanse handelsbalans en pakt daarom vooral de landen aan die een overschot hebben op hun bilaterale handel met de VS. Vorig jaar voerden de VS voor 334 miljard euro producten naar Europa uit, omgekeerd brachten ze voor 532 miljard euro Europese producten binnen.