Parlementsverkiezingen Georgië: Gedoodverfde winnaar wil ‘voltallige oppositie afschaffen’

Hij schuwt meestal de schijnwerpers, maar in de laatste rechte lijn naar de parlementsverkiezingen van zaterdag dook de miljardair Bidzina Ivanisjvili toch op voor een campagnemeeting van de regeringspartij Georgische Droom - de partij die hij in 2012 uit de grond stampte. Duizenden aanhangers, van wie velen door de partij met bussen waren overgebracht van het platteland, troepten samen op het Vrijheidsplein in Tbilisi om de zakentycoon te horen.

De 68-jarige oligarch is met een fortuin van 7 miljard dollar de rijkste man van Georgië. En hij domineerde de voorbije twaalf jaar de politiek in het land. Na de eerste zege van Georgische Droom in 2012 diende Ivanisjvili een dik jaar als premier. Daarna verdween hij achter de schermen, terwijl zijn partij aan de macht bleef. Op een enorm landgoed nabij Tbilisi hield hij zich bezig met het verzamelen van zeldzame bomen en exotische dieren. Als Ivanisjvili buitenkwam, was dat steeds achter kogelvrij glas, zoals afgelopen week.

Op de meeting zette hij meteen de toon door aan te kondigen dat Georgische Droom de voltallige oppositie zal verbieden zodra zijn partij de stembusgang heeft gewonnen. 'Zij zullen zich moeten verantwoorden voor de oorlogsmisdaden die ze hebben begaan tegen het Georgische volk', zei hij, zonder te vermelden over welke misdaden het zou gaan. Na de toespraak zong Ivanisjvili's zoon Bera, een rapper, het nummer 'Georgische Droom' waarnaar de partij is genoemd.

Ticket tot EU

De verkiezingen in de voormalige Sovjetrepubliek verlopen in een gespannen sfeer omdat ze worden gezien als een indicator voor de richting die het land uit wil. 'Deze verkiezingen zijn existentieel', benadrukt Tengiz Pkhaladze, een Georgische onderzoeker bij het European Centre for International Political Economy (ECIPE). 'Georgië heeft de keuze tussen een Europese toekomst en een Russisch verleden waaraan we al zo lang proberen te ontsnappen.'

Als het van Georgische Droom afhangt, wendt Tbilisi de steven naar Moskou. Volgens de partij stuurt de oppositie met haar pro-Europese project aan op een oorlog met Rusland en dienen de Georgiërs dan als 'kanonnenvoer'. De boodschap slaat aan in Georgië, dat in 2008 nog een oorlog uitvocht met de Russen. Na een snelle overwinning lijfde Rusland de regio's Zuid-Ossetië en Abchazië in en bezet het grofweg een vijfde van het land.

Georgië is door zijn ligging van cruciaal strategisch belang voor Rusland. 'Het is een ideale uitvalsbasis om de Zwarte Zee en de Kaukasus te controleren', zegt Pkhaladze. 'Moskou voert een geopolitieke strijd en heeft daarom helemaal volgens het boekje een hybride oorlog gelanceerd. De Russische vijfde colonne is de voorbije jaren bijzonder actief en verspreidt allerhande vervalste berichten, geruchten en samenzweringstheorieën.'

De oorlog in Oekraïne leidde tot een koerswijziging van Georgische Droom. De partij was aanvankelijk voor toenadering tot het Westen. Het leverde Georgië zelfs een ticket op om op termijn toe te treden tot de Europese Unie en de NAVO. Maar na de Russische invasie in Oekraïne in 2022 week de regering in Tbilisi af van dat pad en zocht ze steeds nadrukkelijker toenadering tot het regime van Vladimir Poetin.

Russisch draaiboek

Georgische Droom volgde het Russische draaiboek door dit jaar een omstreden wet op 'buitenlandse agenten' in te voeren. Organisaties die geld uit het buitenland krijgen, moeten zich laten registreren en worden nauwlettend in de gaten gehouden. Daar kwam in september nog een wet bij tegen 'lgbt-propaganda'. Ivanisjvili zegt op te komen voor de traditionele waarden en beweerde onlangs dat ouders in het Westen hun kinderen een geslachtsoperatie opdringen. Zijn tegenstanders zeggen dat Ivanisjvili zijn partij beter kan omdopen in 'Russische Droom'.

Volgens de peilingen blijft Georgische Droom zaterdag de grootste partij, al zal ze wel wat verlies moeten slikken. President Salome Zoerabisjvili, een uitgesproken tegenstander van Ivanisjvili, riep de oppositie op de handen ineen te slaan. 'Het is al veel beter dan vroeger toen de politieke versplintering groot was', zegt Pkhaladze. 'Voor deze stembusgang vormden de oppositiepartijen vier allianties. En ze spraken af dat ze een coalitie vormen als ze een meerderheid halen.'

De oppositie vreest dat de verkiezingen van zaterdag de laatste kans zijn om de Europese koers aan te houden. Uit protest tegen de omstreden wetten schortte de Europese Commissie de toetredingsgesprekken met Tbilisi al op. De oppositie is bang dat Brussel de deur helemaal dichtgooit als Georgische Droom nog eens vier jaar aan de macht blijft, zeker als Ivanisjvili zijn dreigement uitvoert en de oppositie helemaal buitenspel zet.