'Deze regering schiet tekort'

Dit interview is afgenomen naar aanleiding van de eerste reeks 'Terug naar Poupehan', die vorig jaar is gepubliceerd.

Om België uit de crisis te helpen organiseerde toenmalig premier Wilfried Martens in de jaren tachtig geheime besprekingen in het Ardense dorpje Poupehan. Omdat ons land 35 jaar later opnieuw op de grenzen van zijn economisch model botst, organiseert De Tijd een nieuw Poupehan. Vijf weken lang trekken we naar de Ardennen om met bedrijfsleiders, politici en economen crisismaatregelen te bedenken die ons land weer gezond moeten maken.

Als inleiding tot de reeks gaf Fons Verplaetse, de spilfiguur in de geheime gesprekken, ons als eerste journalist toegang het historische vakantiehuis. Hij is de enige overlevende van de vier deelnemers, met naast Martens en hemzelf ook ACV-topman Jef Houthuys en Bacob-bankier Hubert Detremmerie. 'Zonder een sfeer van gemoedelijkheid was het toen nooit gelukt. Op zaterdagmiddag kwamen we toe en gingen we lange wandelingen maken in het bos. Een bodyguard op kop, dan de vier mannen, daarna nog een bodyguard. ’s Avonds gingen we be­neden in het dorp eten, in restaurant La Vallée. De patron sloot de deuren voor ons.’

‘We zaten daar alleen met ons achten. Goed aperitieven, goede wijn, en hopla, lokale gerechten. Nogal veel wijn, ja, maar dat zeg ik beter niet, zeker? Ik weet niet of de dingen die we op het einde van de avond zeiden nog zo verstandig waren. Zo werden we vrienden. Ik zal nooit vergeten wat de vrouw van Jef Houthuys zei: ‘Fons, je vraagt toch veel van Jef, hoor.’ Ik snap dat, hij moest dat verkopen aan zijn achterban, hè.’

Ontbreekt dat nu in de politiek: vertrouwen?

Verplaetse: ‘Dat is zeker belangrijk, ja. Nu spreekt iedereen in de regering kwaad achter de rug van de ander. Maar ook de concentratie van de macht is belangrijk. Toen we de devaluatie gingen voorleggen aan Europa, wist minister van Economische Zaken Marc Eyskens van niets. Maar ja, die kon niet zwijgen, dat was ook niet moeilijk.’

Zegt u nu dat er vandaag te veel democratische inspraak is?

Verplaetse: ‘Ja, voor een serieus economisch beleid is volledige democratie niet goed. Je hebt een sterke hand nodig.'

U pleit voor meer technocratie. Moeten we opnieuw met enkele slimme mensen aan tafel gaan zitten?

Verplaetse: ‘Ja. Maar alleen als beide kanten, werkgevers en werknemers, vertegenwoordigd zijn aan die tafel. De regering nu wil te veel tegelijk doen. In onze tijd hebben we altijd eerst de competitiviteit aangepakt en dan pas de overheidsfinanciën. De twee samen, zoals de regering nu wil, lukt gewoon niet.’

Maar het moet toch van Europa?

Verplaetse: ‘Dat is een kwestie van ver­kopen, hè. Dat zou ik wel oplossen, hoor. Maar deze regering schiet tekort. Er wordt geruzied, er volgt een crisette, die wordt opgelost, men glimlacht weer, maar feitelijk verandert er niets. De verstandhouding blijft slecht.'

Dus hebben we een nieuw Poupephan nodig?

Verplaetse: (lacht) ‘Ja, maar dat lukt niet meer, vrees ik. Stel je voor, de eerste minister die in een klein dorpje naar de mis gaat... Dat staat meteen in de krant. De pers is veel mach­tiger dan toen. En de machtsverhoudingen zijn veranderd. Vroeger was het simpel: de CVP was twintig jaar lang aan de macht, nu eens met links, dan weer met rechts. Ook de sociale partners waren toen veel moediger. Jef wilde dat alle maatregelen op termijn goed waren voor de arbeider. Maar hij stak wel zijn nek uit. Hij beloofde op een bepaald moment zelfs tegen het ABVV in te gaan als die bond wilde staken. Zodra Wilfried dat wist, was hij echt op zijn gemak.’

'Terug naar Poupehan': vanaf nu zaterdag vijf weekends lang in De Tijd.