België voerde mondmaskers uit ondanks tekort in eigen land

Sinds 15 maart geldt in de Europese Unie een exportverbod voor 'medische persoonlijke beschermingsmiddelen'. Het gaat zowel om mondmaskers, brillen en vizieren die de ogen beschermen als andere beschermende kleding om besmettingen tegen te gaan. Alle douanediensten, ook onze Douane en Accijnzen, moeten er strikt op toezien dat geen enkele lading door de mazen van het net glipt.

Alleen als een lidstaat uitdrukkelijk de toestemming geeft mag zo'n lading met mondmaskers of andere bescherming nog de Europese grens oversteken. In ons land kreeg de federale overheidsdienst Economie de bevoegdheid om die uitvoervergunningen toe te kennen. Navraag van De Tijd leert dat sinds 15 maart 284 vergunningen zijn afgeleverd. Dat betekent dat er sindsdien nog elke dag gemiddeld zes ladingen met mondmaskers en andere beschermingsmiddelen uit België zijn uitgevoerd.

Waarom is export ondanks de grote tekorten in eigen land toch nog toegelaten? De woordvoerster van de federale overheidsdienst Economie, Chantal De Pauw, kon ons vrijdag  alleen de algemene redenen geven voor de 284 vergunningen. Het gros, 116 vergunningen, is afgeleverd op basis van 'contractuele en commerciële verplichtingen'. Nog eens 103 vergunningen gebeurden in het kader 'humanitaire hulp'. Nog 56 vergunningen waren zogeheten 'intra company'-zendingen, dus binnen dezelfde groep. En de resterende negen vergunningen waren 'giften of zendingen naar familieleden'.

Monaco

We kregen geen verdere details over de 284 ladingen, zoals de hoeveelheden, welke bedrijven nog mochten exporteren en naar welke landen ze zijn vertrokken. Maar bijvoorbeeld het mondaine Monaco zou nog aan 'veel' mondmaskers zijn geraakt via ons land. Dat liet de Monegaskische minister van Volksgezondheid Didier Gamerdinger zich twee weken geleden in een tv-interview ontvallen.

De minister vertelde hoe Monaco in maart geen maskers meer vond in China, Turkije, Mexico, Polen en zelfs niet bij Franse fabrikanten. Dan is er een beveiligde bevoorrading opgezet, waarbij de minister zegt dat onder andere een beetje vanuit Frankrijk is gekomen, maar 'veel uit België'. Twee weken geleden al begon Monaco gratis mondmaskers uit te delen aan zijn inwoners.

Twijfel

'Voor elke aanvraag tot uitvoer gebeurt een eerste analyse van het dossier op basis van de bepalingen in de Europese verordening', legt De Pauw uit. 'Bij twijfel wordt advies gevraagd aan de bevoegde diensten. De Europese Commissie heeft ook een clearinghouse voor onder meer persoonlijke beschermingsmiddelen opgezet om de inspanningen te coördineren om vraag en aanbod in de EU op elkaar af te stemmen en de goede werking van de interne markt te vergemakkelijken. Bij twijfel over tekorten van bepaalde goederen in de EU raadplegen wij het clearinghouse. En als de aanvraag ontvankelijk is, wordt het dossier voor advies overgemaakt aan een ad-hocadviesgroep, die het dossier mee zal analyseren.'

Op het aantal ladingen beschermkleding dat tijdens de coronacrisis vanuit België nog is uitgevoerd naar andere Europese lidstaten heeft de federale overheidsdienst Economie geen zicht, want daar zijn geen uitvoervergunningen voor nodig. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland heeft ons land nooit een verbod ingevoerd om mondmaskers en dergelijke te exporteren naar andere EU-lidstaten.