‘België verloor 7 miljard euro door aandelen-constructies’

Sinds eind 2015 lopen in ons land strafonderzoeken naar ‘cum- exconstructies’, waardoor meer dan 200 miljoen euro uit de Belgische staatskas is gestroomd. Uit nieuw onderzoek van journalisten en wetenschappers, de CumEx Files 2.0, blijkt dat een ander type constructie, ‘cum-cum’, de Belgische schatkist nog veel meer belastinggeld heeft gekost.

De Tijd onderzocht de cum-cumconstructies samen met het Duitse collectief van onderzoeksjournalisten CORRECTIV en 14 media in andere landen.

De namen van de constructies verwijzen naar het verhandelen van aandelen met (cum) of zonder (ex) dividend. De constructies worden opgezet door buitenlandse investeerders, die aandelen bezitten van Belgische beursgenoteerde bedrijven die dividenden uitkeren. Met de constructies ontwijken ze de Belgische belasting op die dividenden (cum-cum) of krijgen ze die zelfs meermaals terugbetaald (cum-ex).

Volle pot

Bij cum-cumconstructies vermijden de buitenlandse investeerders dat ze de volle pot roerende voorheffing betalen. Vlak voor de uitkering van de dividenden lenen ze hun aandelen even uit of verkopen ze die tijdelijk aan een andere partij, zoals een buitenlands pensioenfonds, die een belastingvrijstelling geniet. Ze gooien het op een akkoordje, waarbij de helpende partij een deel van de uitgespaarde belasting krijgt.

Een team van wetenschappers, onder leiding van de Duitse professor Christoph Spengel van de universiteit van Mannheim, een expert in internationale fiscale planning, heeft de mogelijke schade van de cum-cumconstructies op de staatskas van België en negen andere landen berekend.

De wetenschappers gingen na hoeveel dividend Belgische bedrijven uit de Bel20-index van 2000 tot 2020 uitkeerden. Ze berekenden hoeveel daarvan naar buitenlandse aandeelhouders ging. Op basis van de ervaring in Duitsland gaan ze ervan uit dat voor de helft van de roerende voorheffing die daarmee gemoeid was constructies zijn opgezet. Zo komen ze voor de periode van 2000 tot 2020 uit bij een schade voor onze schatkist van 7,18 miljard euro.

Waakzamer

In januari 2019 is de Belgische belastingwet verstrengd om zulke constructies tegen te gaan, maar insiders zeggen dat die nog altijd mogelijk zijn. ‘Het is altijd mogelijk dat een dergelijk mechanisme wordt gebruikt’, zegt ook de woordvoerder van de fiscus, Francis Adyns. ‘Niettemin is de belastingadministratie waakzamer voor zulke constructies.’

Acht de fiscus het plausibel dat de Belgische staatskas meer dan 7 miljard euro is misgelopen? ‘Het gaat hier om een theoretische analyse en berekeningsmethodes uit Duitsland, die zomaar toegepast worden voor België. Uit ons dossier blijkt duidelijk dat wat in het buitenland gebeurt niet noodzakelijk in dezelfde mate in België gebeurt. Een vast percentage van de uitbetaalde bedragen nemen en aangeven dat dat fraude is, is louter hypothetisch, vooral omdat het percentage betrekkelijk hoog is.’

De Duitse experts blijven erbij dat 7 miljard euro geen overschatting is voor België en dat ons land voor die constructies een even actieve markt was als Duitsland of Frankrijk.

Lees meer op de internationale website voor de CumEx Files 2.0 : www.cumex-files.com