België bevriest ruim 50 miljard euro aan Russische fondsen

In België is voor 50,5 miljard euro aan fondsen bevroren die toebehoren aan mensen, bedrijven en andere rechtspersonen waartegen financiële sancties zijn opgelegd na de Russische invasie in Oekraïne. Dat is een fors hoger bedrag dan tot nu bekend raakte. De vorige keer dat ons land daarover cijfers bekendmaakte, in april, ging het om 3,5 miljard euro of bijna 15 keer minder. Dat bevestigt Francis Adyns, de woordvoerder van de federale overheidsdienst Financiën, bij wie de Thesaurie toeziet op de correcte toepassing van de sancties in ons land.

De 50,5 miljard euro aan bevroren fondsen omvatten allerlei financiële tegoeden zoals geld en aandelen, die zich in ons land bevinden en die eigendom zijn van de 1.229 personen en 110 andere entiteiten - zoals Russische politici, oligarchen, banken en ondernemingen - die financiële sancties opgelegd kregen. Voor sommige gelden die sancties sinds de Russische annexatie van het Oekraïense schiereiland de Krim in 2014, maar het gros werd ingevoerd na de invasie van Oekraïne in februari.

De woordvoerder van Financiën mag niet verduidelijken van welke gesanctioneerde personen of bedrijven de grootste bedragen zijn bevroren. Adyns: ‘Het enige dat we daarover kunnen zeggen, is
dat we in de jongste sanctiegolven namen hebben gevonden van wie grote sommen aan tegoeden zijn bevroren.’

Volgens Adyns gaat het om namen die zijn toegevoegd bij het zesde en zevende sanctiepakket.

Op de sanctielijst zijn na de invasie in Oekraïne al snel de namen beland van de Russische president Vladimir Poetin, zijn minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov, alle 336 leden van de Russische Doema en tal van hoge militairen, maar ook van oligarchen en bedrijfsleiders uit Poetins entourage. Bij de jongste sanctiepakketten zijn verschillende banken toegevoegd aan de lijst, zoals de Sberbank, de grootste Russische bank, en de VTB Bank, een van de grootste banken in Rusland met de staat als grootste aandeelhouder. Bij die pakketten zijn behalve hooggeplaatste Russische militaire officieren onder andere ook de namen toegevoegd van echtgenotes van geviseerde Russische oligarchen en bedrijven die banden hebben met het Russische leger en de militaire sector.

De meer dan 50 miljard euro die België heeft bevroren, is een verrassend hoog bedrag. Drie weken geleden maakte Europees commissaris voor Justitie Didier Reynders bekend dat in de hele Europese Unie op dat moment voor 13,8 miljard euro tegoeden waren bevroren. Reynders gaf toen mee dat ruim 12 miljard was bevroren door vijf lidstaten, zonder te preciseren welke landen dat waren. Maar in ons land blijkt het bedrag intussen dus fors hoger.

Daarnaast heeft ons land als belangrijk internationaal financieel knooppunt, met instellingen zoals de effectenreus Euroclear in Brussel, 217,1 miljard euro aan transacties tegengehouden die zijn verboden sinds de oorlog in Oekraïne.

Luxejachten

De financiële sancties kunnen behalve de bevriezingsmaatregelen ook bestaan uit het verbieden om in bepaalde sectoren te investeren, om leningen of verzekeringen toe te staan of om de import of export van bepaalde goederen te financieren. De financiële sancties moeten door iedereen in België worden nageleefd zodra ze zijn bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie.

De administratieve afhandeling van die financiële sancties is in ons land een bevoegdheid van de Algemene Administratie van de Thesaurie, die deel uitmaakt van de federale overheidsdienst Financiën. De Thesaurie moet alle vragen beantwoorden over de financiële sancties, gevallen van gelijkluidende namen uitklaren, de verzoeken behandelen om bevroren tegoeden weer vrij te geven en erop toezien dat de financiële sancties in ons land worden nageleefd. Zo kwam het lot van de Antwerpse meststoffenfabriek EuroChem volledig in handen van de Thesaurie, nadat de Russische EuroChem Group-oprichter Andrei Melnichenko in maart op de Europese sanctielijst was beland.

In andere Europese landen gebeurden al spectaculaire ‘vangsten’ van luxejachten en riante domeinen die toebehoren aan oligarchen die nauw aanleunen tegen Poetin. De Tijd werkte de voorbije maanden mee aan het internationaal project Russian Asset Tracker, waarbij ook onderzoeksjournalisten speuren naar de Europese bezittingen van Poetins handlangers. De woordvoerder van Financiën zegt dat in ons land nog geen vastgoed werd geviseerd in het kader van de financiële sancties.