266 miljard euro betaald aan belastingparadijzen

Hoeveel geld stroomt vanuit ons land naar belastingparadijzen zoals de Kaaimaneilanden of Bermuda? Bedrijven moeten dat zelf aangeven bij de fiscus zodra ze tijdens een jaar 100.000 euro of meer betaalden aan andere bedrijven, kredietinstellingen of personen in fiscale paradijzen. Het gaat om tientallen landen die te weinig inlichtingen uitwisselen met onze fiscus of waar je geen of amper belastingen betaalt. Het gaat om landen waar bedrijven helemaal geen belasting moeten betalen op hun (buitenlandse) inkomsten, landen waar het belastingtarief lager is dan 10 procent en landen waar de belastingdruk op buitenlandse inkomsten lager is dan 15 procent. Voorbeelden zijn de Britse Maagdeneilanden, de Bahama’s, Dubai, Guernsey, Jersey, de Marshalleilanden, Monaco, Somalië en Turkmenistan.

Voor het aanslagjaar 2020 kreeg de fiscus voor liefst 265,927 miljard euro aangiftes van betalingen aan belastingparadijzen. En dat bedrag kan nog een beetje oplopen omdat sommige aangiftes te laat worden ingediend en sommige boekjaren van bedrijven verspreid zijn over verschillende kalenderjaren. Tot nu toe kreeg de fiscus aangiftes van 826 ondernemingen. Dat blijkt uit cijfers die CD&V-Kamerlid Steven Matheï opvroeg bij minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V).

Bijna 266 miljard euro is veel meer dan gedacht. Begin vorig jaar raakte bekend dat ‘slechts’ voor 172 miljard euro betalingen was aangegeven voor aanslagjaar 2019. Maar dat bedrag is daarna nog fors opgelopen tot meer dan 288 miljard euro, blijkt nu. Voordien ging het om amper 207 miljard euro voor aanslagjaar 2018 en amper 130 miljard euro voor 2017. Terwijl het aantal bedrijven dat elk jaar aangifte deed wel vrij stabiel bleef.

De belangrijkste bestemming voor alle betalingen waren voor het jongste aanslagjaar 2020 de Verenigde Arabische Emiraten, goed voor bijna 64 procent van het totale bedrag. Andere topbestemmingen waren de Kaaimaneilanden (bijna 14%) en het Eiland Man (ruim 11%). Bahrein (bijna 4%) en Guernsey (bijna 3%) vervolledigen de top vijf. Ook de drie vorige jaren stonden de Emiraten bovenaan de lijst. Alleen de Kaaimaneilanden stonden al die jaren ook in de top vijf. De andere topbestemmingen wisselen.

Sancties

Wat kan de fiscus vertellen over die miljarden euro's die naar belastingparadijzen stromen? ‘We kunnen niet spreken van fraude of zwart geld want het gaat juist om aangegeven betaalverkeer’, benadrukt Francis Adyns, de woordvoerder van de fiscus. ‘Er kunnen zeker legitieme redenen zijn voor transacties naar landen die vermeld staan op de lijst van belastingparadijzen. Sommige van die landen zijn grote exporteurs van aardolie. Achter die transacties zit duidelijk een economische realiteit.’

‘Van de andere kant spelen belastingparadijzen op het vlak van internationale fiscaliteit een rol in de 'erosie' van de belastbare basis - ook hier in België (belastbare inkomsten worden verschoven naar landen waar er geen of weinig belastingen op verschuldigd zijn, red.). Er zijn daarom sancties - de bedragen worden hier niet fiscaal aftrekbaar - als het zou gaan om artificiële constructies en niet om werkelijke en oprechte verrichtingen. De betalingen die worden aangegeven, worden gescreend op die twee voorwaarden. Als verdachte structuren worden opgemerkt, wordt de situatie nader onderzocht.’

Coronasteun

De regering kondigde vorig jaar aan dat bedrijven die geen rechtmatige reden konden opgeven voor hun transacties met belastingparadijzen geen coronasteun zouden genieten.

Bedrijven moeten in hun aangiftes de aard van de betalingen verduidelijken. Zijn het huurgelden, intresten, aankopen van goederen, makelaarslonen of andere bezoldigingen? Ze moeten de fiscus vertellen wie de betaling kreeg en wat zijn adres is. Maar de fiscus kan daar in het algemeen weinig over verklaren. Voor de Emiraten zou het zeker ook gaan om betalingen van diamantbedrijven. En voor alle betalingen staat het buiten kijf dat banken en financiële instellingen de meeste transacties aangeven. Ook veel (Amerikaanse en Aziatische) groepen en investeringsfondsen gebruiken traditioneel belastingparadijzen, zoals Bermuda of de Kaaimaneilanden.

Minister Van Peteghem overweegt om de lijst met landen waarvoor de betalingen moeten worden aangegeven, nog verder uit te breiden, onder andere met Hongkong. ‘Hongkong heeft immers in 2018 zijn belastingtarieven gewijzigd. Sinds 1 april 2018 bedraagt het nominale tarief in de vennootschapsbelasting 8,25 procent op een belastbaar inkomen van maximaal 2 miljoen Hongkongse dollar. Het is dus logisch dat mijn administratie dat tegen het licht houdt.’