Vijftien procent van de werknemers in ons land kreeg vorig jaar een collectieve loonbonus uitbetaald. Een lichte terugval in vergelijking met de vorig jaren, maar daar zat de pandemie voor iets tussen. Toch blijft deze prestatiegerichte bonus een interessant instrument om medewerkers nauwer bij het reilen en het zeilen van je bedrijf te betrekken en de loonkosten onder controle te houden.
‘In essentie is de zogenaamde loonbonus (cao nr.90) een fiscaal gunstig instrument om je werknemers te belonen voor hun inzet. Het gaat om een collectieve loonbonus, die gelinkt is aan duidelijk verifieerbare doelstellingen’, verduidelijkt Annelies Rottiers, Business Unit Manager Consultancy bij SD Worx.
‘Die doelen moeten collectief én meetbaar zijn, en worden op voorhand vastgelegd in een bonusplan dat via een bedrijfs-cao of toetredingsakte wordt ingevoerd. Als bedrijf kan je het bonusplan invoeren voor alle werknemers of voor een welomschreven groep van werknemers. Zelfs een bedrijf met één werknemer kan een bonusplan invoeren, al moet de doelstelling dan op bedrijfsniveau liggen. Voor bedrijven is het een handige tool om het idee ‘samenwerken, samen resultaten boeken en daar samen voor beloond worden’ in praktijk te brengen.’
Een loonbonus introduceren in jouw bedrijf? Ontdek er alles over op onze site.
Bedrijfsimago
SD Worx onderzocht de vaakst gestelde doelstellingen in collectieve bonusplannen. Naast – niet geheel verrassend – zuiver financiële doelen, scoren ook het digitaliseren van werkprocessen of het verbeteren van het bedrijfsimago door bijvoorbeeld een betere klantentevredenheid relatief hoog.
‘De omschrijving en meetbaarheid van die doelstellingen zijn cruciaal. Het is niet verwonderlijk dat financiële doelstellingen zoals het behalen van een bepaalde omzet het hoogst scoren’, zegt Annelies Rottiers.
Wijzigingen
De nationale Arbeidsraad (NAR) heeft een niet-limitatieve lijst bekendgemaakt van toegelaten doelstellingen, met bijkomende voorwaarden voor twee specifieke doelstellingen.
Werknemers zullen zich sneller engageren als de doelen van de collectieve loonbonus erg duidelijk en herkenbaar zijn.
Werkgevers die de loonbonus koppelen aan doelstellingen rond welzijn en veiligheid van werknemers, moeten in het bezit zijn van een algemeen preventieplan en een jaaractieplan, en moeten die ook bezorgen aan de FOD WASO. Mobiliteitsdoelstellingen krijgen enkel nog groen licht als de werkgever ook fietsvergoedingen toekent aan werknemers die de fiets gebruiken voor hun woon-werkverkeer.
‘Welzijn en mobiliteit zijn niet de populairste doelstellingen’, legt Annelies Rottiers uit. ‘Dat heeft wellicht te maken met het feit dat ze minder meetbaar zijn en er extra voorwaarden aan verbonden waren. Werknemers zullen zich sneller engageren als de doelen van de collectieve loonbonus erg duidelijk en herkenbaar zijn.’
Fiscaal gunstig
Vooral het fiscaal gunstige statuut maakte de collectieve loonbonus de voorbije jaren populair. In 2022 is de bonus vrijgesteld van belastingen tot een maximumbedrag van 3.558 euro bruto. Als werknemer houd je daarvan 3.093 euro netto over omdat er maar 13,07 procent RSZ ingehouden wordt.
Bij KMO’s is er nog flink wat potentieel om de collectieve loonbonus op te nemen in het verloningspakket.
Voor de werkgever is zo’n collectieve loonbonus vooral interessant omdat het hem minder kost om zijn werknemers netto meer koopkracht te bieden dan met een klassieke bonus. Collectieve loonbonussen worden populairder naarmate een bedrijf meer werknemers heeft. Bij de kleinere KMO’s – met minder dan 20 werknemers – is het systeem minder bekend.
Groot potentieel
‘Onbekend is onbemind’, zegt Annelies Rottiers. ‘Onterecht, want voor grotere ondernemingen kan het een manier zijn om meer diverse groepen te creëren en de loonbonus in te passen in het verloningsbeleid. Kleine organisaties kunnen medewerkers financieel belonen voor hun inzet en tegelijk de werknemersbetrokkenheid verhogen.’