Schrijnwerkerij Vandenbogaerde is al sinds 1882 een begrip in Bredene en omstreken. Het bedrijf wordt vandaag gerund door de vijfde familiegeneratie. ‘Dat is niet vanzelfsprekend in het kmo-landschap.’
Familiebedrijven worden wel eens de ruggengraat van de economie genoemd. Tegelijk zijn ze ook kwetsbaar, zeker als de opvolging niet goed geregeld is. Slechts 30 procent van de familiebedrijven realiseert een succesvolle overdracht naar de tweede generatie. Bij de derde generatie blijft minder dan 10 procent bestaan, zo blijkt uit cijfers van werkgeversorganisatie VOKA. Een vijfde generatie die succesvol aan het roer staat van hetzelfde familiebedrijf is dus uitzonderlijk.
‘Ooit zou ik de zaak van mijn vader overnemen: dat stond al vast toen ik geboren werd’, vertelt Robin Vandenbogaerde (30), zaakvoerder bij Schrijnwerkerij Vandenbogaerde. ‘Aanvankelijk had ik niet de ambitie om in mijn vaders voetsporen te treden. Ik deel wel al sinds mijn tienerjaren zijn passie voor houtbewerking, maar het was mijn plan om eerst bij een ander bedrijf te werken.’
Overdracht en externe begeleiding
Onder lichte familiedruk startte Robin na zijn technische studies toch in de familiezaak. Dat liep zo vlot dat vader Marc Vandenbogaerde twee jaar geleden de knoop doorhakte: op 56-jarige leeftijd vond hij het tijd om de fakkel door te geven. Dat was een emotioneel moment, vertelt Robin Vandenbogaerde. ‘Vandaag heeft mijn vader de onderneming nog altijd niet losgelaten. Hij werkt nog gedeeltelijk mee in het bedrijf.’
Bij die overdracht maakte de familie gebruik van externe experts. Een accountant heeft de generatiewissel voorbereid en zowel financieel, fiscaal als juridisch mee begeleid. Een onafhankelijke bedrijfsrevisor schatte de onderneming, inclusief machines, gebouwen en rollend materieel, naar waarde. En een notaris maakte alles officieel. ‘Dat hele proces is zeer efficiënt verlopen’, vindt Robin Vandenbogaerde.
Generatiekloof
Wat soms moeilijk blijft, zijn sporadische generatieconflicten. ‘Met familieleden samenwerken is niet altijd even makkelijk. Ik investeerde meteen in computergestuurde machines: dat vond mijn vader risicovol. Maar hij nam ook bedrijfsbeslissingen waar ik het niet mee eens ben.’
Voorlopig staat er nog geen zesde familiegeneratie klaar om het roer over te nemen. ‘Daar is nog tijd genoeg voor’, lacht Robin Vandenbogaerde.
Een familiebedrijf overdragen is complex en emotioneel. Veerle Wullaert van expertisecentrum Family Dynamics in Business vertelt hoe u dit proces optimaal laat verlopen.
1. Breng de familiecultuur in kaart
‘Heerst er in uw familie een sfeer
van vertrouwen of eerder van wantrouwen? Een externe procesbegeleider kan dit
objectief identificeren: door in groep én individueel met familieleden te
praten, hun geschiedenis, ambities en bekommernissen in kaart te brengen. Dat
is een eerste stap om een goede basis te leggen of in het voorkomen van
conflicten bij een generatieoverdracht.’
2. Betrek de jonge generatie vroeg bij
het familiebedrijf
‘Organiseer
een jaarlijkse familiedag, begin een familieraad en werk een familiecharter uit: daarmee stimuleert
én bestendigt u de betrokkenheid van gezinsleden bij het
familiebedrijf.’
3. Reageer op familie-emoties
‘Veeg familie-emoties nooit onder de
mat, want zo creëert u mogelijk vervelende situaties. Als
een bepaald familielid niet helemaal meedraait in het bedrijf, of zelfs tegenwerkt,
is het belangrijk om de achterliggende dynamieken te achterhalen. Benoem waar een bepaalde vorm van wantrouwen of afgunst vandaan
komt. Zo kunt u samen werken aan herstel.
Dacht u al na over de opvolging in uw bedrijf? Tijdens de Week van de Bedrijfsoverdracht (21 tot 25 oktober) leert u hoe en wanneer u daar het best aan begint. www.weekvandebedrijfsoverdracht.be