We moeten dringend af van het stigma dat aan ontslag hangt, vindt Vicky Buelens. De Antwerpse advocate, gespecialiseerd in zakelijke conflicten schreef recent het boek ‘Fired Up, alles wat je nodig hebt voor een correct en respectvol ontslag’. Hierin breekt ze een lans voor het bedachtzamer en meer empatisch aanpakken van een ontslag.
Vicky Buelens heeft in haar 23-jarige carrière als advocate heel wat ‘miserie’ gezien, vindt ze zelf. ‘Mensen die net ontslagen zijn, komen vaak gebroken bij ons binnen. Compleet van slag, emotionele wrakken zijn het. En meestal is de oorzaak: de manier waarop ze ontslagen zijn. Ik wéét dat het anders kan en dat is de reden waarom ik dit boek geschreven heb.’
Belang van offboarding
Bedrijven steken heel wat tijd, energie en dus ook geld in aanwerven en onboarden van medewerkers, maar niet in offboarding. ‘Het is vaak een kwestie van onwetendheid of het idee dat een ontslag alleen een jurdische-technische kwestie is. En dat terwijl een ontslagen werknemer nog altijd een ambassadeur van het bedrijf kan zijn. Tenzij je het ontslag verkeerd aanpakt met alle mogelijke reputatieschade, zowel binnen de onderneming als daarbuiten, tot gevolg’, stelt Vicky Buelens.
Een positief exitgesprek heeft nog andere voordelen. ‘Er zit bijzonder veel waardevolle informatie in zo’n gesprek, inzichten en ervaringen die een audit of enquête nooit kunnen opleveren. Bovendien heeft een bedrijf erg veel geïnvesteerd in een medewerker. Die kennis borgen en zorgen voor continuïteit is essentieel.’
Respectvolle en open dialoog
‘Een ontslag zou nooit als een verrassing mogen komen’, vindt Vicky Buelens. ‘Dat betekent ook dat er vóór het ontslag al gesprekken zouden moeten geweest zijn waar een medewerker duidelijk wordt gemaakt dat er problemen zijn.’ Maar daar wringt vaak het schoentje.
Een ontslagen werknemer nog altijd een ambassadeur van het bedrijf kan zijn.
‘Helaas zijn nog altijd tal van leidinggevenden binnen Belgische bedrijven niet voldoende getraind in het voeren van een respectvolle en open dialoog. Vandaar dat ik met mijn kantoor KOBALT legal een heel concreet stappenplan aanbiedt om een exitgesprek op een bedachtzame manier aan te gaan.’
Empathie
Wie het ontslaggesprek voert is voor Vicky niet belangrijk, zolang het iemand is die een correct en menselijk gesprek kan voeren. Empathie is daarbij hét kernwoord. ‘Elk authentiek gesprek, privé of professioneel, vertrekt vanuit empathie. Als je vertrekt vanuit de beleving van de andere dan kan een gesprek moeilijk anders dan respectvol verlopen. Een positieve mindset en genoeg tijd maken zijn daarbij cruciaal.’
Op het lijstje van meest voorkomende ontslagmotieven, staan persoonlijke, karakteriële verwijten ver onderaan. Vaak is een ontslag ingegeven door economische en zakelijke overwegingen. ‘In mijn boek richt ik me ook tot de mensen die ontslagen worden. Hen wil ik de raad geven om, zoveel als mogelijk, een gezonde afstand te houden van de situatie en goed te beseffen dat, als de samenwerking stopt, er wellicht andere opportuniteiten komen.’
Beter en sterker
‘FiredUp’ gaat ook over het geven van toekomstperspectief, over verder kijken dan de oncomfortabele context van het ontslag op zich. Want, hoe dramatisch een ontslag soms initieel ook kan lijken, na enige tijd hebben het gros van de ex-werknemers allemaal dezelfde boodschap: ‘Ik ben er beter en sterker uitgekomen’. Maar dan wel op voorwaarde dat het exitgesprek op een menselijke en respectvolle manier heeft plaatsgevonden.
Fired Up, uitgegeven door uitgeverij Gompel en Svacina | 49,90 euro | ISBN nummer 978 94 6371 348 1
Vicky Buelens, advocate zakelijke conflicten, www.kobaltlegal.online, auteur en keynote speaker