Technologische vooruitgang laat ook de fiscale wereld niet onberoerd. Tools zoals GenIA-L van Larcier-Intersentia vereenvoudigen de taken van accountants en fiscale juristen, waardoor zij zich meer kunnen richten op adviesverlening. Terwijl het aantal manuren verkleint, lopen de investeringen in technologie op. Een gesprek met fiscale experts Michel Maus en Els Wyns.
De fiscale sector omvat diverse beroepen: van accountants tot tax compliance experts en advocaten. Is artificiële intelligentie (AI) een vriend of een vijand van de fiscale sector? En hoe zal de functie van fiscaal expert evolueren? Michel Maus, docent fiscale vakken aan de rechtenfaculteit van de VUB en advocaat bij Bloom Law, benadrukt dat er eerst afgerekend moet worden met een aantal vooroordelen.
De AI-tool voor fiscalisten van Larcier-Intersentia gebruikt alleen juridische bronnen die onze experts verifiëren, cureren en actualiseren.
‘Mijn ogen werden geopend toen we een tijd geleden aan de universiteit voor het jaarthema ‘Homo roboticus’ kozen. Sindsdien volg ik de technologische (r)evolutie op de voet. We moeten AI leren omarmen, wat betekent dat opleiding steeds crucialer wordt’, vindt Maus.
‘Maar je mag daarbij nooit het kostenplaatje vergeten want investeringen hebben altijd een impact. Dit betekent dat kleine kantoren technologisch wellicht niet altijd kunnen volgen, wat kan leiden tot een consolidatiegolf, zowel in de accountancy als bij fiscale juristen. Samenwerking wordt onvermijdelijk.’
Gezond wantrouwen
Larcier-Intersentia is bij professionals al jaren een erkende expert in juridische publicaties. Els Wyns, publisher bij Larcier-Intersentia en contentverantwoordelijke voor TaxWin, beseft dat er koudwatervrees bestaat bij heel wat professionals.
‘Onze online databank voor biedt professionele oplossingen voor fiscalisten en andere fiscale experts. Ik probeer onze auteurs te motiveren om hun teksten up-to-date te houden en die ook een goede structuur mee te geven. AI wordt daarbij een steeds belangrijkere hulp.’
Zij maakt hierbij een belangrijke kanttekening. ‘AI is maar zo goed als de bronnen waarop zij gebaseerd is. Bij ons worden de juridische en fiscale documenten geverifieerd door experts om accurate en actuele antwoorden te garanderen.’ Maus is het daarmee eens en wijst erop dat je technologie niet blind mag vertrouwen.
‘Vergelijk de opkomst van AI met de intrede van de gps. Je rijdt er makkelijk mee naar een onbekende plek, maar als je daarbij je eigen kritische verstand uitschakelt, kan het ook mislopen.’
‘Alles begint bij het juiste bronnenmateriaal’, zegt Wyns. ‘Met GenIA-L kunnen onze klanten snel en eenvoudig juridische informatie opzoeken. De tool interpreteert en analyseert hun vragen, en genereert relevante antwoorden op basis van betrouwbare databases met juridische en fiscale documenten. Alles komt van juridische bronnen die onze experts verifiëren, cureren en actualiseren. GenIA-L kan bovendien zelf vragen suggereren, documenten samenvatten en analyseren, en je kan er zelfs complexe teksten mee vertalen’, vertelt Wyns.
Toch zal een AI-tool nooit volledig autonoom beslissen. ‘Een AI-gegenereerd resultaat zal altijd nog door mensenhanden gaan. Maar de tijd die een accountant dankzij AI wint, komt volledig ten goede aan persoonlijke adviezen op maat.’
Het uurtje-factuurtje-verhaal komt onder druk te staan. Klanten van fiscale experts zullen het niet meer accepteren dat ze voor een advies tien uur moeten betalen als dit met de hulp van AI veel sneller kan.
Volgens Maus zal dat een impact hebben op het verdienmodel van fiscalisten. ‘Het uurtje-factuurtje-verhaal komt onder druk te staan. Klanten zullen het niet meer accepteren dat ze voor een advies tien uur moeten betalen als dit met de hulp van AI veel sneller kan.’
De vraag rijst natuurlijk hoe het zit met aansprakelijkheid bij AI-ondersteund advies. Wyns verwijst naar een Nederlandse rechter die zich had gebaseerd op ChatGPT om een berekening te maken. ‘Juridisch zit je dan met een probleem, want een rechter mag alleen gebruikmaken van feiten die in de rechtszaal zijn gepresenteerd.’
Maus vertelt over een voorval aan de universiteit. ‘Vorig jaar screenden we een masterproef op plagiaat. Er stond veel in wat leek op eerder onderzoek. Toch ging het niet om plagiaat. De student in kwestie had vragen gesteld aan ChatGPT. Met andere woorden: ChatGPT had geplagieerd, niet de student. Om maar te zeggen dat er zeker nog zware juridische discussies zullen volgen.’