AI op de werkvloer biedt kansen, maar brengt ook risico’s met zich mee. Olivier Elst en Bart Van Rompaye van KPMG België leggen uit waarom bedrijven nu moeten anticiperen en actie ondernemen.
Met tools zoals ChatGPT, Copilot en Midjourney als onze nieuwe collega’s lijken we nauwelijks stil te staan bij de risico’s die artificiële intelligentie met zich meebrengt. ‘AI gaat veel verder dan generatieve toepassingen en kan aanzienlijke risico’s met zich meebrengen’, zegt Bart Van Rompaye, Head of AI bij KPMG. ‘Het kan een grote impact hebben op individuen die direct worden getroffen, zoals mensen die onterecht geen krediet krijgen door een beslissing van een AI-systeem. Bedrijven lopen ook risico wanneer ze kernprocessen uitbesteden aan een computer zonder voldoende controle. En breder gezien heeft AI ook een maatschappelijke impact, bijvoorbeeld door de verspreiding van desinformatie’, legt hij uit.
‘Veel organisaties hebben behoefte aan meer structuur rond AI, wat ook helpt om de risico’s beter in kaart te brengen’
Zijn collega Olivier Elst, Partner bij KPMG, benadrukt dat ook bij AI de klassieke risico’s een cruciale rol spelen. ‘Privacy, cybersecurity en intellectueel eigendom blijven belangrijke aandachtspunten. Zonder voldoende kennis en controle loop je een groot risico op financiële of reputatieschade.’
AI Governance Audit
Om een wildgroei aan tools te voorkomen en te zorgen voor een uniforme kijk op AI binnen bedrijven, voert KPMG zogenaamde AI Governance Audits uit. ‘We analyseren eerst waar de organisatie naartoe wil. Daarna bakenen we het speelveld af en leggen we de rollen en verantwoordelijkheden vast’, legt Elst uit. ‘Veel organisaties hebben behoefte aan meer structuur rond AI, wat ook helpt om de risico’s beter in kaart te brengen.’
‘Vertrouwen in AI kun je pas opbouwen als je weet wat een technologie wel en niet kan’
Die risico’s ontstaan volgens Van Rompaye ook doordat managers onvoldoende vertrouwd zijn met AI. ‘Vertrouwen kun je pas opbouwen als je weet wat een technologie wel en niet kan. Ik vergelijk AI met een nieuwe junior medewerker: iemand die ik nog niet ken en waarvan ik de capaciteiten nog moet leren inschatten. Daarom beoordeel ik alle output nauwkeurig. Die kritische houding is cruciaal.’
Dat vraagt om een mentaliteitsswitch waar veel bedrijven nog niet klaar voor zijn, benadrukt hij. ‘Je moet je fundamenteel heroriënteren. Vandaag houden onze processen rekening met menselijke beperkingen, en ook onze controlemechanismen zijn daarop afgestemd. Maar zodra je taken automatiseert, ben je daar procesmatig vaak niet op voorbereid. Als manager moet je durven transformeren.’
Veranker ethische keuzes
Wanneer bedrijven een duidelijke AI-strategie hebben, moeten ze een operationeel model ontwikkelen dat hen in staat stelt concrete stappen te nemen. KPMG werkte hiervoor de Roadmap To Responsible AI uit. ‘Daarin focussen we op de processen, het beleid en de beslissingsorganen. Hoe meten we bijvoorbeeld de waarde die AI genereert? En welke implementatie is haalbaar? Zo’n roadmap kan een meerjarenplan zijn dat bedrijven helpt om AI verantwoord te integreren’, vertelt Van Rompaye.
KPMG begeleidt u stap voor stap. Klik hier voor meer info.
De term “responsible” gaat verder dan alleen ethische overwegingen. ‘Transparantie is belangrijk, maar wordt door de Europese AI Act al verplicht. De verschillende risiconiveaus bepalen welke AI-toepassingen je wel of niet mag uitrollen’, legt hij uit.
Elst wijst erop dat het verankeren van ethische keuzes in systemen voorkomt dat de verantwoordelijkheid bij individuen wordt gelegd wanneer iets misgaat. ‘Je legt beslissingen vast in je modellen en moet duidelijk kunnen uitleggen hoe die tot stand komen. Het dwingt bedrijven om kritisch na te denken, maar het is noodzakelijk. Op heel korte termijn zal AI overal zijn en voor vrijwel alles gebruikt worden. Als je je nu niet voorbereidt, kom je voor voldongen feiten te staan en verlies je de controle over de risico’s.’