Timing is alles. Ook bij gebeurtenissen die uw leven een andere wending geven. Zoals wanneer u privé beslist om te scheiden maar u als ondernemer uw vermogen wil veiligstellen.
Huwen is een weloverwogen beslissing. Dit levenslange engagement vraagt een grondige voorbereiding. Om welke reden u dat engagement ook wil verbreken: voor een scheiding heeft u best ook een goed plan op zak. Een echtscheiding zet niet alleen uw privéleven op z’n kop. Als ondernemer kan het ook een sterke impact hebben op uw vermogen.
Om uw vermogen optimaal te beschermen, dient u met heel wat zaken rekening te houden. Timing is er daar slechts een van, maar wel een belangrijke.
Financiële wanverhouding
‘Een vaak voorkomend verhaal is dat van het koppel dat op jonge leeftijd huwt volgens het wettelijk stelsel. In dat stelsel wordt al het opgebouwde vermogen gemeenschappelijk, ongeacht de effectieve inzet van elke echtgenoot’, zegt Stefanie Keyser, founding partner bij Keyser Advocaten.
‘Jaren later ontstaat er soms een financiële wanverhouding. De ene partner heeft bijvoorbeeld een bedrijf opgestart. Bij een echtscheiding hebben beide partners dan recht op de helft van de economische waarde van die onderneming. Hetzelfde geldt voor de andere assets die tijdens het huwelijk werden verworven.’
In periodes van economische bloei zal de waarde van de onderneming en aldus ook de te betalen vergoeding merkelijk hoger liggen dan in periodes van economische malaise. Een snelle overname van de onderneming is in die omstandigheden dan ook geen sinecure.
Vaak zit het vermogen van de partners geblokkeerd in de onderneming of in vastgoed, zodat hij of zij onvoldoende liquide middelen heeft om de ander de helft van de economische waarde van de onderneming te betalen. En dan moet de ene partner aandelen verkopen, wat zijn of haar positie in het bedrijf verzwakt. Of de partner-ondernemer moet naar de bank voor een financiering.
Crisis-momentum
‘Een crisis - zoals we nu meemaken - en de bijgevolg lagere waardering van de vennootschap kunnen een opportuun moment zijn om de scheiding in te zetten’
Wanneer het huwelijk zich in moeilijk vaarwater bevindt, kan een economische crisis een opportuniteit bieden. ‘Een crisis - zoals we nu doormaken - en de bijgevolg lagere waardering van de onderneming kunnen een opportuun moment zijn om de scheiding in te zetten en een regeling te treffen’, zegt Stefanie Keyser.
Stel dat de vennootschap door de crisis tijdelijk in waarde zakt van 25 miljoen euro naar 10 miljoen euro, dan heeft u als ondernemer nog ‘slechts’ 5 miljoen euro nodig om uw partner te vergoeden of uit te kopen. Wie een snelle regeling wil realiseren, voorziet best dat hij of zij steeds voldoende assets op de meest liquide wijze belegt. Zo kan u, wanneer een gunstig uitstapmoment zich aankondigt, snel schakelen en de overname van de onderneming realiseren.
Omvang vs waarde
In het kader van de vereffening en verdeling zijn twee data van belang. De omvang van het vermogen dat ingeval van een scheiding moet worden verdeeld, wordt bepaald op het ogenblik van de ontbinding van het huwelijk. ‘Dat is de dag waarop de deurwaarder de dagvaarding tot echtscheiding aan uw partner bezorgt. Die dag geldt als referentie voor wat er in de huwelijksgemeenschap zit: welke onderneming, welk vastgoed, welke beleggingen, welke voertuigen, enzovoort', legt Stefanie Keyser uit. ‘De waardering van het vermogen (de eigenlijke waarde van de roerende en onroerende goederen) gebeurt op het ogenblik van de vereffening en verdeling. Dat is vaak vele maanden later, bij de notaris.’
‘Het nieuwe huwelijksvermogensrecht voorziet op deze algemene regel een belangrijke uitzondering, die tot gevolg heeft dat bepaalde assets gewaardeerd worden op het ogenblik van de ontbinding van het stelsel. Dit geldt voor de waarde van bepaalde aandelen, de beroepsgoederen en het cliënteel. Dit is van toepassing op de zaken verworven sinds september 2018. Voor deze assets is snel schakelen dan ook zeker van belang.’
Wat met een onderhoudsuitkering?
Wat de eventuele discussie over een onderhoudsuitkering betreft, kan een economische crisis een gunstig uitstapmoment zijn. Om de zaak in uw voordeel te bepleiten, zal u de nodige bewijsstukken moeten aanleveren. U dient het aannemelijk te maken dat uw financiële situatie beïnvloed werd, wordt of zal worden door de crisis. Enkele tips:
- Breng het omzetverlies in kaart. Laat uw accountant een forecast maken van de verwachte jaarcijfers. Toon aan hoe de realiteit uw cijfers effectief beïnvloedt, dat uw eigen loon drastisch daalt, dat u bepaalde maandelijkse lasten al terugdrong, enzovoort. Uw bewijsstukken mogen zich niet beperken tot een louter fictief verlies.
- Heeft u veel reserves in de vennootschap? De impact is beperkter, gelet op de mogelijkheden om die op te nemen.
- Financiële situatie partner. Heeft uw echtgeno(o)t(e) bijvoorbeeld zijn of haar job verloren? Breng goed in kaart op welke wijze de inkomenssituatie aan tegenzijde al dan niet veranderd is en of het op dit ogenblik opportuun is om het huwelijk te beëindigen.