België schakelt een versnelling hoger met de renovatie van gebouwen om ze energiezuiniger te maken en zo de CO2-uitstoot terug te dringen. Daarvoor kan ons land ook rekenen op Europees geld.
Binnen de landen van de Europese Unie moet de renovatiegraad fors naar omhoog. Momenteel wordt slechts 1 procent van de gebouwen in Europa jaarlijks energie-efficiënt gerenoveerd. Dat tempo moet minstens verdubbelen om de klimaatdoelstellingen te halen. Al in 2020 lanceerde de Europese Unie de ‘Renovation Wave’, een reeks initiatieven om de renovatie van miljoenen gebouwen te ondersteunen. Daarvoor zijn miljarden aan investeringen nodig. ‘Toen het duidelijk werd dat de nationale lidstaten nood hadden aan een investeringspakket om na de coronacrisis weer veerkracht te herwinnen, was het voor de Europese Commissie evident dat zo’n steunpakket ook een hefboom moest betekenen voor het realiseren van de klimaatambities’, zegt Xavier Vanden Bosch, expert bij de Europese Commissie.
Het EU-coronaherstelfonds (de zogenaamde Recovery and Resilience Facility of RFF) dat de financiële ruggengraat vormt van het NextGenerationEU-herstelplan, voorziet daarom zo’n 265 miljard euro aan groene investeringen. Dat geld vloeit naar de verschillende lidstaten, die elk hun eigen herstelplan uitwerkten. De investeringen en hervormingen die ze in hun plannen opnemen, moeten passen binnen één van de zeven domeinen die de Europese Commissie als cruciaal beschouwt. Het zijn de zogenaamde vlaggenschipprojecten. Twee daarvan slaan rechtstreeks op het gebouwenbestand van de Europese Unie: ‘Renovate’ en ‘Power Up’. Het eerste omvat de verbetering van de energie-efficiëntie van openbare en particuliere gebouwen. Het tweede omvat het versnellen van de opwekking van hernieuwbare energie. Ook daarin spelen gebouwen een belangrijke rol.
Scholen en sociale woningen
België kan rekenen op zo’n 4,5 miljard euro uit het Europese herstelfonds. Daarvan zou iets meer dan 1 miljard euro worden besteed aan de renovatie van zowel publieke als private gebouwen, bovenop de 1 miljard euro die ons land ook al voorziet voor de energetische renovatie van het gebouwenbestand. Dat geld moet een renovatiegolf teweegbrengen met energetische investeringen in 1,3 miljoen vierkante meter aan overheidsgebouwen en in 240.000 gezinswoningen (waaronder zowel privé – als sociale woningen).
Zo zal ons land het geld uit het Europese herstelfonds onder meer gebruiken voor de renovatie van de Brusselse Beurs. Om het energieverbruik van het geklasseerde gebouw te verminderen zal bijvoorbeeld de warmte van het rioolwater worden hergebruikt. En in de Franstalige Gemeenschap zullen met ruim 230 miljoen euro aan Europese middelen 349.000 vierkante meter aan schoolgebouwen worden gerenoveerd en energiezuiniger gemaakt.
'Toen het duidelijk werd dat de nationale lidstaten nood hadden aan een investeringspakket om na de coronacrisis weer veerkracht te herwinnen, was het voor de Europese Commissie evident dat zo’n steunpakket ook een hefboom moest betekenen voor het realiseren van de klimaatambities'
Het geld uit het Europese herstelfonds dient niet alleen voor investeringen in concrete renovatieprojecten. Zo wordt in Brussel ook een project gefinancierd zoals Renolab, een platform dat het ontwerp en de uitvoering van duurzame en circulaire renovatieprojecten van het Brussels onroerend erfgoed ondersteunt. Het biedt ook een aanzienlijke financiële steun (tot 150 euro per vierkante meter). ‘Daarnaast kunnen een deel van de Europese middelen naar de nationale premiesystemen vloeien, die voor gewone burgers de financiële kostprijs van energetische renovatiewerken draaglijker moet maken’, zegt Vanden Bosch. De Europese middelen ondersteunen in ons land ook de vereenvoudiging van de energiepremies. Zo kunnen particulieren en bedrijven in Vlaanderen vanaf 1 oktober 2022 via één online loket een overkoepelende premie aanvragen voor renovatie én energiebesparende investeringen. Zo’n overkoepelend loket is er sinds begin dit jaar ook in Brussel om het premiesysteem en de aanvraagprocedure sterk te vereenvoudigen. ‘Die stappen sluiten naadloos aan bij de Europese ambitie om premiesystemen transparanter en veel eenvoudiger te maken’, besluit Vanden Bosch.
Op basis van voorlopige berekeningen zou België zo’n 5,9 miljard euro krijgen uit het Europese herstelfonds. Ruim 1 miljard euro daarvan gaat naar de renovatie van gebouwen. Ons land zal de komende jaren 1,3 miljoen vierkante meter aan overheidsgebouwen renoveren en nog eens 240.000 gezinswoningen. Ruim 230 miljoen euro aan Europese middelen worden gespendeerd aan het renoveren van 349.000 vierkante meter aan schoolgebouwen. Daarnaast zal de renovatiegolf de komende jaren 160.000 jobs creëren in de Europese Unie.
