Een groter aandeel van hernieuwbare energie in het totale stroompakket én lagere elektriciteitsprijzen. Dat zijn de voordelen van een optimaal geconnecteerde Europese elektriciteitsmarkt. Maar die vraagt tegelijk ook stevige investeringen.
‘Sinds de liberalisering van de energiemarkt in 2000 is de uitwisseling van elektriciteit tussen de Europese landen in een stroomversnelling beland’, vertelt Patrick De Leener, Chief Customers, Market & System bij Elia. ‘Zo groeide ook de nood aan meer en betere interconnecties – verbindingen tussen landen – én aan een betere coördinatie van die uitwisseling.’
De voorbije jaren gaf de forse toename van de groene stroomproductie, uit windparken of zonneparken, die internationale samenwerking opnieuw een stevige boost. ‘Er zijn nu eenmaal plaatsen in Europa waar een pak meer groene stroom wordt geproduceerd. In het noorden van Duitsland kan bijvoorbeeld doorgaans veel windenergie worden opgewekt. Die energie is op dat moment ook de goedkoopst beschikbare energie en kan vaak onmogelijk allemaal ter plaatse verbruikt worden. Nationale netwerkoperatoren hebben de voorbij jaren dan ook zwaar geïnvesteerd in geconnecteerde systemen, die onder meer die groene stroom internationaal beter kunnen verdelen.’
Die zogenoemde interconnecties moeten vandaag niet alleen meer stroom transporteren, ze moeten ook omgaan met een sterke variabiliteit: vandaag komt er veel windenergie uit Duitsland, morgen stroomt er plots veel zonne-energie naar West-Europa. ‘Dat betekent dus dat zo’n netwerk in staat moet zijn om veel grotere schommelingen in de stroomproductie op te vangen’, legt De Leener uit. ‘Vroeger was dat veel minder: haast al onze elektriciteit kwam toen van klassieke centrales, die qua productie heel voorspelbaar zijn.’
Elektriciteitsprijs
België heeft niet zoveel ruimte om zelf groene stroom te produceren als sommige andere Europese landen. ‘Net dankzij die koppeling met het buitenland kunnen we nu toch het hele jaar door grote hoeveelheden hernieuwbare energie in ons netwerk integreren. Op termijn zal die ruimere beschikbaarheid van goedkope groene stroom een gunstige impact hebben op de elektriciteitsprijs in ons land’, geeft Patrick De Leener nog aan. ‘En last but not least moet een beter geïntegreerd Europees netwerk ook de bevoorradingszekerheid verhogen.’
Een mooi voorbeeld van de recente investeringen in een verhoogde Europese connectiviteit is Nemo Link, de onderzeese hoogspanningskabel tussen het Verenigd Koninkrijk en het Europese vasteland. Die verbinding, die pas begin dit jaar werd geactiveerd, verzekert het VK én ons land van een betere en meer betrouwbare toegang tot duurzaam geproduceerde stroom. Eind volgend jaar volgt dan de ALEGrO-verbinding, die voor een rechtstreekse verbinding tussen België en Duitsland zal zorgen.
Ook via de samenwerking met het Duitse dochterbedrijf 50Hertz zet Elia zwaar in op interconnectiviteit. Duitsland is al enkele jaren een wereldtopper in de integratie van hernieuwbare energie in het landelijke stroomnetwerk. Patrick De Leener: ‘Het Duitse netwerk is bijzonder complementair met het Belgische, dat bij momenten ook sterk afhankelijk is van die internationale uitwisseling. Die complementariteit helpt ons ook om een aantal belangrijke learnings op Europees niveau door te trekken en toe te passen.’
Expertise
Dirk Biermann, Chief Markets and System Operations Officer bij de Duitse netwerkbeheerder 50Hertz, bevestigt de meerwaarde van die nauwe samenwerking. ‘Duitsland heeft – met dank aan zijn bijzonder centrale ligging in Europa – al heel wat hoogspanningsverbindingen met het buitenland, en dat worden er steeds meer. Rond interconnectiviteit hebben we dus behoorlijk wat expertise. Bovendien is het aandeel hernieuwbare energie in de totale stroomproductie hier de voorbije jaren bijzonder snel gestegen. Daardoor hebben we ook heel wat knowhow opgebouwd rond de integratie van duurzame energie in het volledige netwerk. Daarom ook is Elia Group, dat in twee landen en dus op twee heel erg uiteenlopende markten actief is, goed geplaatst om een belangrijke rol te spelen in de uitbouw van een geharmoniseerd Europees netwerk.’