Gevaarlijke afgrond

Geen éminence grise, maar de zoveelste jonge partijvoorzitter is door de koning het veld ingestuurd om uit deze steeds pijnlijker politieke verlamming te raken. Egbert Lachaert (Open VLD) moet een regering op de been zien te brengen, nu elke formule al is uitgeprobeerd en ook de poging van de partijvoorzitters van de N-VA en de PS is mislukt, mede door toedoen van de liberalen.

Die regering moet 'een brede meerderheid' hebben. Lees: bij voorkeur met de twee grootste partijen. Waarbij we via een omweg weer bij paars-geel beland zijn. Of grijpt Lachaert - als Bart De Wever nog een keer voor het blok wordt gezet, weigert en met lege handen overblijft - toch met de drie 'klassieke families' - langs Vlaamse kant stuk voor stuk minipartijtjes geworden - naar een formule met de ecologisten?

Het is dat soort vermoeiend stratego dat er bij de bevolking steeds moeilijker ingaat. Die is moe door de uitputtende coronamaatregelen, de sociale isolatie, en de incoherentie in het coronabeleid. Beperkende maatregelen, de ene al disproportioneler dan de andere, scheppen een zeer onaangenaam klimaat, net als het besef dat het nog een lange, lange tijd kan duren voor een werkbaar vaccin soelaas brengt.

De bevolking is moe door onzekerheid en schrik over het voortbestaan van de wereld zoals we die kenden, van bedrijven en van jobs. De regering heeft bij het uitbreken van de coronacrisis een tijdelijk moratorium ingevoerd op faillissementen. Het is uitstel van executie. De golf moet dit najaar nog komen met een sneeuwbal van betalingsmoeilijkheden.

De bevolking is moe doordat de politiek in die fundamentele crisis geen enkel perspectief biedt. De coronacrisis slaat dit jaar zo'n krater in de al armlastige begroting dat het tekort oploopt tot 52,8 miljard euro of 12,3 procent van het bbp, het hoogste peil sinds 1983. En dan moet de voor Vlaanderen nefaste brexit nog komen.

Vervang 'moe' door 'woede' en bovenstaande paragrafen gaan evenzeer op. Tegen die achtergrond moet Lachaert dus een compromis uitwerken met een paars-gele of een paars-groene meerderheid die dit land minstens bestúúrt tijdens deze crisis. Dat beseffen de Vlaamse liberalen ook wel: een restregering rond Sophie Wilmès die een miniem deeltje van dit land vertegenwoordigt, is geen optie meer.

Is de afgrond inmiddels angstwekkend genoeg dat een meerderheid zich kan scharen achter een beperkt regeerprogramma dat de economische crisis zo goed mogelijk aanpakt, de gezondheidscrisis bestiert en voorbereidingen treft om dit land beter te laten functioneren? Beseft iedereen hoe dichtbij de afgrond van volkswoede, populisme en totale onbestuurbaarheid is? Dan is Lachaert niet kansloos. Voor alle scenario's zijn honderd partijpolitieke redenen om het niet te doen. De ene reden om dat wel te doen, is in het belang van diezelfde moegetergde bevolking: opstaan in tijden van crisis. Het is om die verantwoordelijkheid te nemen dat politici verkozen worden.