State of the Union | Harris heeft een probleem met jonge zwarte mannen

In de laatste stretch van de Amerikaanse verkiezingscampagne evolueren de opiniepeilingen in het voordeel van Donald Trump, die nipt aan de leiding ligt in alle swingstaten. Die voorsprong blijft wel heel klein en valt netjes binnen de statistische foutenmarge. Wat het meest opvalt in vergelijking met 2020, toen Joe Biden het nipt haalde van Trump, is dat de genderkloof veel breder is geworden. Vrouwen stemmen eerder Democratisch, terwijl mannen veeleer Republikeins kiezen. Er is ook opmerkelijk minder enthousiasme bij zwarte kiezers voor Kamala Harris in 2024 dan voor Biden in 2020.

In 2020 stemde 50 procent van de mannen voor Trump en 48 procent voor Biden (een verschil van 2 procentpunten), maar 55 procent van de vrouwen stemde Biden in vergelijking met 44 procent voor Trump (een verschil van 11 procentpunten). Vier jaar geleden kon Trump maar 8 procent van de Afro-Amerikaanse kiezers bekoren. 92 procent van de zwarte bevolking verkoos Biden.

Harris doet het in de peilingen in 2024 nog veel beter bij de vrouwelijke kiezer dan Biden (het verschil is nu 17 procentpunten), maar doet het veel slechter bij mannen (een verschil van 16 procentpunten). Bij gen Z-kiezers (tussen 18 en 27 jaar) is die kloof nog groter - jonge vrouwen zijn uitgesproken progressief en jonge mannen hebben conservatievere neigingen.

Marihuana

De zwarte kiezer stemt nog altijd vooral Democratisch - 78 procent zegt voor Harris te kiezen (wel veel minder dan voor Biden in 2020) - en een groeiende minderheid (18%) is van plan voor Trump te stemmen. Ook daar is een opmerkelijk verschil qua gender en leeftijd. Een groeiend aantal jonge zwarte mannen is pro-Trump. En zij zouden weleens het verschil kunnen maken.

Harris is zich bewust van haar probleem bij jonge zwarte mannen. De laatste weken deed ze specifieke beloften aan die groep, onder andere het legaliseren van marihuana en goedkope leningen voor jonge zwarte ondernemers. Maar dat lijkt op een last minute wanhoopsdaad. Of het zoden aan de dijk brengt, is niet duidelijk.

De campagne van Harris heeft zwaar ingezet op abortus, vrouwenrechten en reproductieve vrijheid. Dat heeft ongetwijfeld het vuur bij jonge vrouwen aangestoken. Maar voor jonge mannen is er geen equivalent.

Vooral bij de zwarte bevolking leeft ook een gevoel van ontgoocheling na de voorbije vier jaar Democratisch beleid. Tijdens de woelige warme zomer van 2020, gedomineerd door de doodslag op George Floyd in Minnesota en de Black Lives Matter-protesten, hoopten veel zwarte kiezers dat een stem op Biden een einde zou maken aan het politiegeweld tegen hun zonen. Vandaag vinden velen van hen dat maar weinig is veranderd.

De statistieken voor jonge zwarte mannen in Amerika zijn dan ook abominabel slecht, zowel in vergelijking met zwarte vrouwen als met niet-zwarte mannen. Als demografische groep hebben ze de laagste levensverwachting (71 jaar), zijn ze gemiddeld lager geschoold, vinden ze moeilijker een job - en als ze al een job hebben, is die minder goed betaald - en ze komen nog altijd veel sneller in aanraking met de politie of het strafrechtelijk systeem.

De twee andere centrale thema’s van deze presidentsverkiezingen - de dalende koopkracht en de stijgende immigratie - zijn ook veel nefaster voor jonge zwarte mannen. Velen van hen ondervinden nog altijd discriminatie op de huizenmarkt. De voorbije jaren was het voor hen zo goed als onmogelijk een hypotheek aan te gaan door de hoge rentes. De immigratie van - meestal jonge - latinomannen betekent voor hen veel meer directe concurrentie voor sowieso al minder goed bezoldigde jobs in de diensten- of overheidssector, van winkelbeveiliging tot voedselverwerking en van ondersteuning in de gezondheidszorg tot openbare werken.

Uitbrander van Obama

Barack Obama, de eerste zwarte president naar wie velen van hen als kind trots opkeken, gaf hen verleden week in Pennsylvania een uitbrander vanjewelste. Hij verweet veel jonge zwarte mannen dat ze excuses zochten om niet voor Harris te stemmen, omdat ze niet klaar waren voor een vrouwelijke president.

Die zelfingenomen aanmaning schoot velen in het verkeerde keelgat. Dus zoeken velen hun heil bij Trump, de macho miljardair die ze stoer, rijk, authentiek en rebels vinden.

Trump haalt alles uit de kast om hen het hof te maken. Met de vraag ‘What do you have to lose?’ daagt hij hen uit Republikeins te stemmen en te breken met hun vaders, die nog altijd de Democraat Lyndon B. Johnson dankbaar zijn voor het doorduwen van de burgerrechtenwetgeving in 1965.

Of ze ook effectief gaan stemmen op 5 november valt nog af te wachten. Vast staat wel dat de verbetering van hun lot heel laag op de prioriteitenlijst van een tweede regering-Trump zal staan.