Peter Hinssen | Het einde van afgrijselijk

Van jongs af wordt de kwaliteit van ons werk onder de loep genomen. Of we nu essays schrijven, kunst creëren, papers samenstellen of gedichten maken, elk stuk wordt nauwkeurig gelezen, geëvalueerd en beoordeeld. Dat gebeurt niet alleen in het onderwijs. Arbeiders zijn sinds de industriële revolutie vertrouwd met de fetisj van constante monitoring. En dan heb je nog de kantoorwerkers en hun output. We schrijven allemaal rapporten, sturen e-mails, maken presentaties, genereren prachtige Excel-sheets en communiceren onvermoeibaar via Slack.

Al onze inspanningen kunnen we grofweg in drie categorieën indelen, van afgrijselijk over middelmatig tot briljant. Stiekem denken we misschien dat het grootste deel van ons werk 'best goed' is, maar de realiteit valt vaak tegen. Af en toe leveren we uitzonderlijke e-mails of presentaties af, maar onze output is geregeld erg zozo. En, laat ons eerlijk zijn, soms ook ronduit slecht.

Copiloot

Maar sinds de chatbot ChatGPT eind 2023 de wereld heeft veroverd, is alles veranderd. En dat is wellicht nog maar het begin.

AI is goed op weg om onze dagelijkse compagnon te worden. Neem Copilot van Microsoft, een AI-hulpje dat je bij elke stap begeleidt. Het is een klankbord om ideeën te helpen genereren. Het is een coauteur die je helpt je gedachten te formuleren. Het is een beschermengel die je vertelt dat je een mail misschien beter herformuleert voor je hem verstuurt. Hoewel je zelf de controle behoudt, zorgt je sympathieke copiloot ervoor dat je veilig en relevant blijft.

AI verandert echt alles. Academische kringen moeten bijvoorbeeld dringend de traditionele beoordelingsmethoden, zoals het schrijven van papers, herdenken. We kunnen ChatGPT niet terug in de doos proppen. Bijna elke student gebruikt intussen generatieve AI om essays te schrijven, rapporten te genereren en scripties te ontwikkelen.

Ook de businesswereld schudt AI grondig dooreen, sneller dan welke technologie ooit. Elke e-mail en presentatie, elk rapport en document zal worden beïnvloed door het feit dat we nu een handige copiloot aan onze zijde hebben. Eentje die elke dag beter en slimmer lijkt te worden.

Erg dunnetjes

Ik vermoed dat die technologische evolutie de kwaliteit van ons werk standaardiseert - en zo resulteert in een grote toename van middelmatigheid.

In mijn inbox maak ik dat al mee. Almaar meer mails zijn duidelijk door AI gegenereerd. Toegegeven, sommige zitten slim in elkaar. Maar het gros van die berichten is jammer genoeg erg dunnetjes. Dat heeft op mij als consument het tegenovergestelde effect van wat de bedoeling is: ik vind dat type e-mails net zo irritant als inspiratieloos.

Het goede nieuws is dat aan afgrijselijke output een einde komt. Lang zal het niet meer duren voor onze trouwe AI-copiloot voorzichtig vraagt ‘zeg, wil je dit écht zo versturen?’ als we een ondermaatse mail op de wereld willen loslaten. Alle slechte zinsconstructies, typfouten en ongelukkig geformuleerde gedachten zullen netjes bijgesteld worden. Het lijkt wel magie. Ik noem die fase ‘het einde van afgrijselijk’.

Wat voor effect zal dat hebben op de kwaliteit van ons werk? Wellicht komt er een explosie van ‘middelmatig’. ‘Afgrijselijk’ zal verdwijnen. Maar wat met 'briljant'?

Ik geloof oprecht dat ‘briljant’ zal blijven bestaan. Mensen zullen unieke observaties blijven maken, hypercreatieve inhoud schrijven en ongelooflijk origineel werk ontwikkelen. Maar het wordt zeker moeilijker zulke uitzonderlijke content terug te vinden in een zee van middelmatigheid. Ware genialiteit wordt wellicht schaarser in de wereld van AI-gegenereerde inhoud en zal moeite hebben om boven te drijven. Een boeiende verschuiving, die nog te weinig aandacht krijgt.