Laat oudere generatie een andere economische toekomst niet verhinderen

Gevestigde ondernemers klagen al geruime tijd over het slechte ondernemersklimaat in ons land: regulitis, onvoldoende incentives... Maar Vlaanderen is maar een voorschoot groot. De politiek en de werkgevers zijn redelijk innig met elkaar verbonden door allerhande netwerkorganisaties en serviceclubs. Voeling houden met het veld, heet dat dan. De meeste regelgeving komt niet tot stand zonder een stevig potje gelobby van dezelfde klagende éminences grises. Het klimaat waarin we ondernemen is dus een beetje zelf gecreëerd.

Neem subsidies. Hoe die worden verdeeld is niet uitsluitend nattevingerwerk van een of andere ambtenaar. Het is mee ingegeven door ondernemers die innovatie willen stimuleren en Vlaanderen op de kaart willen zetten. De voorwaarden waaraan de onderneming moet voldoen, hoe het geld moet worden ingezet, daar hebben dezelfde ondernemers vaak mee een zeg in gehad.

Regelgeving kan ook op een andere manier tot stand komen: doordat ondernemers het niet zo nauw nemen met de regels. In mijn streek heeft een ondernemer ooit zoveel chemicaliën gedumpt dat een gigantisch perceel nog 40 jaar braak moet liggen. Dat het beleid dan drastisch ingrijpt met, in dit geval, strengere milieuregelgeving en boetes, is jammer genoeg het gevolg van ondernemers die elkaar niet durven aan te spreken op gedrag dat niet door de beugel kan.

Veel bedrijven, familiebedrijven en andere, hebben last van geriatrisch leiderschap. Versta me niet verkeerd, de oudere generatie heeft nog een pak ervaring en kennis te bieden. Maar net door haar lange staat van dienst en netwerk blijft ze een niet te onderschatten invloed hebben op het beleid en hoe het economische landschap in Vlaanderen eruitziet.

Vanuit hun achtergrond, wereldbeeld en tijdgeest blijven dezelfde mensen, door hun sterke verwevenheid met onder andere de politiek, het ‘nu’ vormgeven. Door hun opvolging niet deftig voor te bereiden en geen ruimte te geven aan de volgende generatie verhinderen ze, voor ons allemaal, een andere economische toekomst.

We weten allemaal dat hoe het loopt niet meer werkt. Dat zich uitdagingen aandienen die een andere visie op de wereld en een andere aanpak vragen. Ik heb het dan niet alleen over de klimaatverandering, tekort aan water of leefbare plaatsen, maar ook over de sociale impact op onze democratie die nieuwe technologie als AI met zich meebrengt.

Wissel van de wacht

Bij bedrijven als Ravago en CMB.Tech heeft een wissel van de wacht zuurstof gegeven voor een duurzame transitie, zowel maatschappelijk als economisch. De jongere generatie heeft aandacht voor die uitdagingen, begrijpt dat sommige anomalieën niet meer kunnen. Dat vertaalt zich ongetwijfeld ook in een impact op het beleid.

Wie wordt de volgende generatie die mee het ondernemersklimaat vormgeeft? Misschien hebben we het antwoord vorige week gezien, op het Waw-event, waar De Tijd 100 jonge ondernemers bij elkaar bracht.

Het event wou in de eerste plaats ondernemerschap een boost geven en potentiële starters inspireren. Maar wat opviel, was de ongelooflijke goesting voor een meer divers, meer duurzaam ondernemerschap dat de uitdagingen van morgen wil aanpakken. Daardoor heeft Waw onbedoeld mogelijk een belangrijkere impact. Jonge ondernemers zagen er dat ze niet als enkelingen bezig zijn om de toekomst anders vorm te geven. We zijn met veel. Het nieuwe netwerk dat eruit voortvloeit, is misschien wel een antwoord op het oude.