Hoe investeren als de bevolking krimpt

Dit weekend overkwam het me opnieuw. Een diner met vrienden mondde uit in een klaagzang over de wereldproblemen van de ‘tepid Twenties’, de lauwe jaren 20. Iemand dacht het gesprek af te ronden met de conclusie: ‘Uiteindelijk hebben al die problemen één oorzaak. De explosieve bevolkingsgroei zorgt ervoor dat onze planeet naar de vaantjes gaat. De groei moet stoppen.’

Het is verbijsterend hoeveel mensen nog altijd denken dat we in een situatie van explosieve bevolkingsgroei zitten. Mondiaal zitten we inderdaad nog een stuk van de bevolkingspiek, maar dat is voornamelijk omdat de bevolking in Afrika nog een tijdje hard zal blijven toenemen. In de meeste landen zijn de geboortecijfers zo laag dat de bevolking zienderogen daalt. Ik klop in deze column geregeld op dezelfde nagel. Bedrijven moeten beseffen dat bevolkingsdaling tot een fundamenteel andere economie zal leiden dan degene die we de afgelopen decennia gekend hebben.

Het aantal baby’s in Japan zakte vorig jaar voor het achtste jaar op rij. De lokale bevolking krimpt met ongeveer 100 mensen per uur. De bevolking is in de twaalf maanden tot oktober 2023 met 837.000 gedaald. In China viel het aantal geboorten terug van 17,9 miljoen in 2016 tot bijna de helft, 9,6 miljoen in 2022. In Zuid-Korea zal de bevolking gehalveerd zijn tegen 2100. In 2023 ‘verloor’ Brazilië 5 miljoen inwoners door een lager geboortecijfer dan geschat.

In Europa zijn de cijfers niet beter. Met 678.000 baby’s heeft Frankrijk zijn laagste geboortecijfer sinds de Tweede Wereldoorlog. Italië heeft meer inwoners ouder dan 80 dan kinderen onder 10.

Wellness voor ouderen

Wat die geboortecijfers zo interessant maakt, is dat het een van de weinige langetermijntrends is die perfect voorspelbaar zijn, want geboorten liggen nu al vast. Voor wie wil weten waar de economische opportuniteiten liggen in de komende decennia bieden die trends een schat van informatie. Een bescheiden poging om drie belangrijke domeinen te identificeren voor wie wil investeren in de toekomst.

Eén. Het meest voor de hand ligt natuurlijk ouderenzorg. Mensen leven langer, hebben meer hulp nodig, maar hebben vaak ook meer geld te spenderen. Mensen zullen langer gezond alleen willen leven. Downsizing en vastgoed dat een verouderende generatie die er financieel goed voorstaat aanspreekt, zullen in trek zijn. Automatisatie, toegankelijkheid en inwonende zorg worden belangrijker. Sociale activiteiten voor ouderen, zoals wellness, fitness, reizen en huisdieren, zijn investeringsopportuniteiten. Financiële producten zoals leningen, beleggingen en verzekeringen gericht op een verouderende bevolking worden interessanter.

Twee. Arbeid wordt wereldwijd schaarser en duurder, wat geen goed nieuws is voor de inflatie. Businessmodellen die afhangen van massale goedkope arbeid staan er slecht voor. Ondernemingen gericht op het zoeken, aantrekken en ontwikkelen van schaars talent zullen goed draaien. Dat gaat van rekrutering en ondersteuning van arbeidsmigratie over uitzendarbeid tot investeringen in levenslang leren. Investeren in robotisering en AI die menselijke arbeid vervangt, zal bijzonder aantrekkelijk zijn. Overheden zullen worstelen met pensioenen door de veranderende demografie. Mensen zullen daarom langer werken en alternatieve vormen van pensioensparen worden een noodzaak.

Singles

Drie. De wereldwijde fertiliteitscrisis wordt deels veroorzaakt door andere gezinsdynamieken. Mensen gaan op latere leeftijd relaties aan, huwen later en er is een toename van singles. Businessmodellen gericht op singles zijn een hit. Investeren in fertiliteitsoplossingen, flexibele werkmogelijkheden en kinderopvang zal het goed doen, want bedrijven en overheden zullen massaal investeren in fertiliteit en gezinsondersteuning. Gezinnen zullen ook meer investeren in de opleiding van hun enig kind om het een voorsprong te geven, waardoor de privémarkt voor gespecialiseerd onderwijs zal bloeien. Gezinnen met één of geen kind hebben meer vrije tijd voor hobby’s en reizen. De combinatie van welstellende boomers met een beperkt aantal (klein)kinderen betekent dat er een opmerkelijke intergenerationele transfer van rijkdom naar een bevoorrechte groep aankomt.

Door te focussen op opportuniteiten probeer ik een positief licht te laten schijnen op een zorgwekkende evolutie. Voor overheden is het verhaal moeilijker. De problemen die een veranderende bevolkingsopbouw met zich meebrengt, zijn voorspelbaar. De oplossingen zijn dat allerminst.