Praktijk is voor veel dierenartsen geen succesverhaal

In het splinternieuwe operatiekwartier van de wereldbefaamde paardenkliniek Equitom, een onderdeel van de Equine Care Group, zullen operaties live worden gestreamd. Zelfs in de humane geneeskunde zie je zoiets niet elke dag. De hospitalisatie-units staan blinkend te wachten op patiënten die vanuit meer dan 70 landen worden aangevoerd en ingevlogen.

Wie dat paardenmekka in Lummen ooit bezocht heeft, zal net als ik met ontzag gekeken hebben naar wat collega-dierenarts Tom Mariën en zijn team uit de grond hebben gestampt. Het succesverhaal visualiseert de zelden vermelde toegevoegde waarde van dierenartsen aan de economisch belangrijke Vlaamse paardensector. Achter elke (olympische) topprestatie staat een team van dierenartsen.

De euforische berichtgeving staat evenwel in schril contrast met andere tijdingen uit de diergeneeskunde. De gezelschapsdierenpraktijken kampen met ellenlange vacaturelijsten, die leiden tot patiëntenstops. Jonge dierenartsen klagen over de slechte verloning en de immense werkdruk. Dierenartsen gespecialiseerd in landbouwhuisdieren en in keuring ervaren een historisch gegroeid gebrek aan respect van de overheid en andere stakeholders.

Terwijl de dierenartsen alle zeilen bijzetten om hun dieren bij nacht en ontij te verzorgen, spuwen mondige klanten op basis van Dr. Google-inzichten hun gal op sociale media. Er wordt geklaagd over ‘te dure’ diergeneeskunde, terwijl dierenartsen door de afwezigheid van een federale ziekteverzekering zoals het RIZIV elke euro zelf moeten verdienen. Jonge practici raken veel te snel uitgeblust en zeggen ontgoocheld de praktijk vaarwel.

Veel erger nog zijn de hoge zelfdodingscijfers. Telkens als een collega uit het leven stapt, gaat een rilling door het dierenartsenkorps. Met zijn allen hopen we op beterschap. Essentieel zijn een betere work-lifebalans, meer respect van klanten en bazen, een (betere) verloning voor maatschappelijke taken (denk aan de antibioticumadministratie) en een conforme vergoeding voor de taken die de overheid oplegt.

Zoals achter elke topprestatie van een paard een dierenarts schuilgaat, staan ook achter elk glas melk, elke steak, elke kippenborst en elk varkenshaasje dierenartsen die hun klanten begeleiden om economisch rendabel de consumenten te voorzien van veilig voedsel. Dat de Vlaamse melkveebedrijven wereldwijd de primus zijn in klimaatvriendelijkheid is deels de verdienste van hun dierenartsen.

De wereldvermaarde faculteit diergeneeskunde in Merelbeke, de enige plaats in Vlaanderen waar je als dierenarts kan afstuderen, is een internationale animalhealthhub waar farmaceutische multinationals graag langskomen. Ook de universitaire dierenkliniek blijft een referentie voor practici uit binnen- en buitenland. Vlaamse dierenartsen maken elke dag het verschil.

Dat ons harde en maatschappelijk belangrijke werk zelden de pers haalt, hebben we voor een stuk aan onszelf te wijten. Praktijkdierenartsen werken keihard, vergeten als groep te denken, netwerken weinig, laten zelden hun stem horen en pakken te weinig uit met succesverhalen. Het succes van Tom Mariën moet daarom alle Vlaamse dierenartsen, jong en oud, inspireren.

Door duidelijk te maken welke rol dierenartsen in de maatschappij spelen, kunnen we de vele uitdagingen aanpakken. We hebben harde(re) en goed doorgesproken syndicale standpunten en acties nodig en moeten nieuwe ontwikkelingen en kansen in de diergeneeskunde - en dat zijn er veel - omarmen. Het wettelijk en deontologisch kader moet mee-evolueren: goed omkaderde telediergeneeskunde en bepaalde handelingen overlaten aan dierenverpleegkundigen mogen niet langer taboe zijn.

Zo kunnen we twijfelende studenten en collega’s weer doen beseffen dat hun bijdrage - trots en in balans - aan de diergeneeskunde in al haar facetten maatschappelijk uiterst relevant en economisch belangrijk is.