Vrouwen, laat je niet ‘dimmen’ in de publieke arena

Laten we eerlijk zijn. Mondige vrouwen die stevig in hun schoenen staan en die een mening hebben worden vaak als een bedreiging gezien. ‘Dimmen’, klinkt het dan. Wie haar hoofd boven het maaiveld durft uit te steken, wordt aangevallen. Ook wij, twee jonge, geëngageerde vrouwen, nog niet zo lang in de arena, krijgen ermee te maken. Alsof dat erbij hoort. 'Part of the job', hoor je dan. Dat onlinegeweld mogen we nooit aanvaarden. Maar niemand moet ons vertellen wat onze plek is.

Als maatschappij moeten we nadenken hoe we divers talent kunnen aantrekken in de publieke arena. We zien veel beloftevolle jonge mensen rond ons afhaken. Mensen die tijd en energie willen investeren in een maatschappelijk engagement. De bagger en de publieke schandpaal, alleen omdat je je wilt engageren? Wie wil dat nog?

En dat probleem zit overal, links, rechts, groen, geel, oranje, blauw, rood, noem maar op. Wie vrouw is, al dan niet met een vreemde naam, mondig is en een scherpe mening heeft, wordt in dit land het mikpunt van een persoonlijke haatcampagne. Het rijtje geëngageerde vrouwen die een ongelofelijke meerwaarde kunnen bieden, maar moegestreden zijn, dikt aan.

Een herwaardering van divers talent dringt zich op. Dat betekent ook dat we moeten nadenken over hoe we digitaal met elkaar omgaan. Trollen kunnen anoniem haatspraak spuien. Het is een kwestie van maatschappelijke hygiëne: laten we die anonieme aanvallen nog toe in onze maatschappij?

Zowel on- als offline worden vrouwen die zich in de publieke sfeer engageren geïntimideerd en bedreigd. Volgens een rapport van Amnesty International wordt elke 30 seconden een vrouw op Twitter lastiggevallen. De Verenigde Naties stellen dat 73 procent van alle vrouwen al te maken kreeg met online-intimidatie, waarbij vooral jonge vrouwen het slachtoffer worden. Vrouwen met een migratieachtergrond krijgen het extra hard te verduren, net als gender non-conforme mensen.

Impact

Onderzoek naar aanleiding van de Europese verkiezingen in 2019 toont aan dat er een impact is op ons democratisch bestel. Lastercampagnes verminderen de kans dat een politieke kandidaat verkozen wordt, omdat de geviseerde persoon er minder goed in slaagt het brede publiek te bereiken. Ze wordt met andere woorden het zwijgen opgelegd.

Desondanks stellen meer en meer vrouwen zich kandidaat voor verkiezingen. Dat roept een vorm van culturele weerstand op, die alleen maar toegeschreven kan worden aan misogyne opvattingen, die nog altijd wijdverspreid zijn. Als vrouwen uitdrukkelijke ideologische of politieke stellingen verkondigen, of een andere openlijke identiteitslaag hebben (migratieachtergrond, lgbtqi+ …), worden ze disproportioneel vaker aangevallen.

De uitschakeling van vrouwen in de publieke arena leidt ertoe dat het democratisch debat verengd wordt. Om nog maar te zwijgen van de impact op de vrouwen zelf. Onlinegeweld hangt vaak samen met offlinegeweld, waarbij beide geweldvormen elkaar versterken. De gevolgen voor het slachtoffer zijn zeer reëel, denk aan reputatieschade, verlies van loon, angsten en depressie. Dit kunnen we niet tolereren in onze democratische rechtsstaat.

Grotesk

Schermen met het argument dat politiek een harde stiel is, houdt in dit debat geen steek. Het negeert hoe grotesk de feiten van geweld kunnen zijn. Het gaat ook voorbij aan hoe we als maatschappij nadenken over de rol van vrouwen in de publieke ruimte.

Je stapt niet in de politiek met het idee dat het een harde stiel is, dat het zo ongenadig is. Je doet dat omdat je idealen hebt, in iets gelooft, omdat je verandering wil teweegbrengen. Omdat je impact wil hebben.

We aanvaarden niet langer dat we uit de publieke arena worden geduwd als we onze nek uitsteken. We slaan extra hard terug. Niet door dezelfde intimidatietactieken te gebruiken, niet door te verharden. Maar door er te staan, elke dag opnieuw, en onze mening publiekelijk te verkondigen. Door één front te vormen tegen haat, intimidatie en misbruik. En door deze problematiek aan te kaarten, serieus te nemen en aan te pakken.