Vlaanderen kan zorgpersoneel al verplicht vaccineren

Langzaamaan groeit het politieke draagvlak voor een verplichte vaccinatie van het zorgpersoneel. Dat men daartoe nog niet overging, is begrijpelijk. Als een voldoende groot aantal mensen bereid is zich te laten vaccineren, beschermen ze zichzelf en diegenen die wegens een medische tegenindicatie niet gevaccineerd kunnen worden.

Het uiterst beperkte risico op ernstige bijwerkingen weegt niet op tegen de grote individuele en maatschappelijke voordelen. Als een voldoende groot aantal mensen overtuigd kan worden, is verplichte vaccinatie - én een inmenging in de uitoefening van fundamentele vrijheden - niet nodig.

Lukt dat niet, dan is die inmenging onvermijdelijk en gerechtvaardigd. Zover zijn we nu, lijkt het. Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) werkt aan een wet die beoefenaars van een WUG-beroep (de medische beroepen) verplicht zich te laten vaccineren. Het ontwerp moet nog naar de Raad van State en naar het federale parlement. Dat kan nog even duren.

Terwijl het Vlaams decreet van 19 januari 2018 houdende het overheidstoezicht in het kader van het gezondheids- en welzijnsbeleid (Staatsblad van 21 februari 2018) reeds een wettelijke basis bevat voor een afdwingbare vaccinatieplicht voor het zorgpersoneel. Artikel 14 stelt dat ‘om de veiligheid of de gezondheid van de zorggebruiker te vrijwaren’ de Vlaamse Regering ‘concrete beschermende maatregelen’ kan opleggen ‘aan de actor in de zorg’.

Actoren in de zorg zijn de beoefenaars van een WUG-beroep, maar evenzeer wie professioneel zorg verleent, zoals een schoonmaakhulp. Een ‘concrete beschermende maatregel’ die de Vlaamse Regering kan opleggen is ‘het verbod bepaalde activiteiten’ te verrichten of voort te zetten. Heel duidelijk is dat niet en dat was een bewuste politieke keuze.

Uitzonderlijk

In zijn advies over het voorstel van decreet maande de Raad van State de wetgever aan een limitatieve lijst op te stellen van dergelijke maatregelen. Maar volgens de Vlaamse wetgever ‘zou het limitatief opsommen van mogelijk concrete beschermende maatregelen afbreuk doen aan het maatwerk dat met deze maatregelen gepaard gaat’, aldus de toelichting bij het ontwerp. Er werd ook onderstreept dat die maatregelen bedoeld zijn ‘voor uitzonderlijke situaties’.

Dat de situatie nu uitzonderlijk is, ontkent geen zinnig mens. De bepaling lijkt ook ruim genoeg geformuleerd om een zorgverlener te verbieden zijn beroepsactiviteiten uit te oefenen. Of de Vlaamse Regering er in precovidtijden al een beroep op heeft gedaan, is me niet bekend. Uiteraard dacht niemand in 2018 aan een pandemie. Maar een wettelijke basis is er al wel. Of wachten we toch liever op een federale regeling die voor het hele land geldt?