Van Doorselaere: 'Als externe CEO beter is dan je nichtje, geef hem dan gelijk'

Door Ignace Van Doorselaere, CEO van Neuhaus en ex-CEO van Van de Velde

Draag zorg voor je eigendom. Het bedrijf is van jou en van niemand anders. Maar je hebt een verantwoordelijkheid en plicht tegenover de volgende generaties: duurzame waarde creëren, gekoppeld aan trots en verbondenheid. Vergeet je mensen en klanten niet. Een bedrijf is zoveel meer dan een machine van waardecreatie voor de aandeelhouder. Hier een aantal handvaten voor familiale bedrijven:

1. Verwaarloos nooit de cashflow van morgen voor die van vandaag. De kracht van je bedrijf is zijn product, innovatie, gedreven mensen, klantgerichtheid, het businessmodel van morgen, aanvallend denken en beter worden. Bedrijven groeien niet van jaar tot jaar maar van tevreden klant tot tevreden klant, van goed product tot beter product, van oud model naar nieuw model. Besef wel dat de cashflow van vandaag de groei van morgen moet financieren. Evenwicht tussen de korte en de lange termijn is belangrijk. Kies bij een onevenwicht voor de lange termijn.

2. Als je zowel het juiste talent als de eensgezindheid hebt in de familie, hou dan de operationele leiding in handen. Maar het moet goed talent zijn, anders verlies je gedrevenheid in de rangen. Gezag moet respect afdwingen op de vloer.

3. Als je niet het juiste talent hebt in de familie, erken dat. Besteed de leiding uit aan een externe CEO maar hou de essentie in handen via een sterke raad van bestuur. Wees actief in die raad en omring je goed. Hou controle, eis transparantie en vertrouw die CEO. Laat hem of haar geen lakei zijn die moet dansen naar de grillen van nonkel Bob of opa Miel. Als je dat doet, ga je nooit een goede houden. De échte band tussen een CEO en een familie is niet het contract maar de band gesmeed uit vertrouwen, erkenning en resultaat.

4. Als je geen van bovenstaande wil of kan, verkoop dan de zaak (laat je daar in begeleiden). Ze riskeert immers af te glijden. Niemand wint als dat gebeurt.

5. Leer ‘merci’ te zeggen aan de mensen die hard voor jou vechten. Jij investeert jouw geld maar zij investeren hun leven. Mensen willen respect en dankbaarheid voelen voor hun inzet. Een gemeende ‘merci’ is veel meer waard dan een obligate opslag.

6. Steek je ego weg en kies voor de beste beslissing. Als de externe CEO beter omgaat met de brutomarge en de productkwaliteit dan je nichtje, geef hem dan gelijk. Als hij het mis heeft, geef hem ongelijk. Laat de feiten spreken. Het veld liegt niet. Omzetgroei, marktaandeelgroei, margegroei, klanttevredenheid, werknemersbetrokkenheid en ebitdagroei zijn indicatoren van gezondheid.

7. Benoem nooit iemand van de familie als hij/zij dat niet aankan. Geen artificiële postjes. Als we de kinderen van de goudenmedaillewinnaars van de Olympische Spelen van nu automatisch naar de Spelen van 20 jaar later zouden sturen, halen we daar geen enkele gouden medaille (Warren Buffett). Verdienste en talent moeten primeren. Soms vindt tante Georgette nochtans dat zij aan de macht moet komen of dat ze haar zoontje in een positie moet duwen omdat het ‘haar beurt is om iemand te plaatsen’. Niet doen.

8. Als er leden van de familie op de vloer blijven, dan lukt dat alleen als ze zich gedragen als iedereen. Geen voorkeursbehandeling. Wat goed is voor het bedrijf is goed voor de aandeelhouder, maar wat goed is voor de aandeelhouder is niet altijd goed voor het bedrijf. Besteed het beleid niet uit aan een externe CEO als je op informele manier de familieleden op de vloer de facto uitzonderingsstatuten biedt. Je demotiveert je goede mensen. Achternamen tellen niet, alleen voornamen.

9. Steun de CEO en het directiecomité, niet alleen in de raad van bestuur maar ook in de gang. Geroddel op de vloer maakt veel meer kapot dan het charter dat je opstelde met dure adviseurs. Als je niet in de CEO of het directieteam gelooft, werk dan gewoon niet met hen verder.