Trump trekt ook ten strijde tegen de dollar

‘Waarom zou de dollar de wereldreservemunt moeten zijn?’ Die uitdagende vraag stelde een jonge Republikeinse senator uit Ohio in de lente van 2023 aan Jerome Powell, de voorzitter van de Federal Reserve. De senator, afkomstig uit de Appalachen, vergeleek de rol van de dollar met de ‘grondstoffenparadox’ in zijn geboortestreek: steenkool bracht de regio rijkdom, maar had ook verdere economische ontwikkeling afgeremd. Op dezelfde manier zou de status van de dollar als wereldreservemunt een belemmering vormen voor verdere groei. Door het wereldwijde verlangen naar dollars stijgt de waarde van de munt continu, wat volgens de senator nadelige effecten heeft op de Amerikaanse economie.

Die gedachte staat niet op zichzelf. Zelfs het Internationaal Monetair Fonds schatte dat in 2023 de dollar 5 à 10 procent was overgewaardeerd, en verdere stijgingen worden voorspeld. Voor Wall Street is dat goed nieuws, maar niet voor Amerikaanse exporteurs: een dure dollar maakt Amerikaanse producten minder competitief en draagt bij aan een gigantisch handelstekort.

Als Trump in januari opnieuw de eed aflegt als president van de VS, zal hij geflankeerd worden door diezelfde senator uit Ohio die twee jaar voorheen de complexe vraag stelde: J.D. Vance.

Zijn argumenten voor een gecoördineerde depreciatie van de dollar sluiten nauw aan bij de visie van Trump. Die heeft meermaals aangegeven de dollar in waarde te willen laten dalen. De benoeming van Scott Bessent als minister van Financiën onderstreept die ambitie. Bessent, een voormalige hefboomfondsmanager, benadrukt dat hij de rol van de dollar als wereldreservemunt wil behouden, maar hij staat open voor diepgaande, structurele hervormingen, die op termijn leiden tot een verzwakking van de dollar.

In eerste instantie zet de regering-Trump in op belastingverlagingen en deregulering, wat de aantrekkelijkheid van het Amerikaanse financiële systeem - en dus de dollar - op internationale markten nog kan vergroten. Tegelijk dreigt het nog op te richten departement van Overheidsefficiëntie (Doge), geleid door Vivek Ramaswamy en Elon Musk, de staatssteun voor het industriële beleid uit te hollen.

Zo zal een grote hap verdwijnen van de subsidies die president Joe Biden met de Inflation Reduction Act (IRA) had gekoppeld aan het verminderen van de industriële afhankelijkheid van China. Dat beleid dreigt een vicieuze cirkel te creëren: een dure dollar en een gebrek aan staatssteun verzwakken de Amerikaanse industrie en de exportcapaciteit, terwijl China met een relatief goedkope yuan zijn exportpositie nog versterkt. Een doorn in het oog voor de MAGA-agenda.

Chinese yuan

Om dat te compenseren overweegt Trump een agressieve handelspolitiek. Hogere tarieven op Chinese goederen kunnen een handelsoorlog ontketenen, maar niet zonder doel. Volgens Bessent is die aanpak bedoeld om ‘te escaleren om te de-escaleren’: de druk verhogen om bilaterale handelsakkoorden te forceren. Een mogelijke deal met China kan inhouden dat de yuan wordt opgewaardeerd in ruil voor lagere Amerikaanse importtarieven. Dat zou de competitiviteit van Chinese export verzwakken, maar de consumptie- en internationale investeringscapaciteit van Chinese financiële instellingen versterken.

Behalve met hogere tarieven lijkt Trump bereid om nog verder te gaan in zijn onderhandelingen met China. Terwijl Biden Chinese autobouwers principieel buitensloot, suggereerde Trump tijdens de Republikeinse Conventie dat hij liever Chinese autofabrieken in de VS zag dan in Mexico. Dat beleid zou een belangrijke koerswijziging betekenen en onderstreept het roekeloze pragmatisme van het Amerikaanse economische beleid onder Trump.

Politieke inmenging

Om een georganiseerde depreciatie van de dollar te vertalen naar een samenhangend beleid, zal Trump niet alleen afhankelijk zijn van zijn economische team, maar ook van een meewerkende Federal Reserve. Powell is sceptisch over die koers, wat hij ook liet blijken in zijn antwoord aan Vance in 2023. Hij heeft zich ook herhaaldelijk uitgesproken tegen politieke inmenging in het monetaire beleid.

Powell, die in 2018 door Trump zelf werd benoemd, lijkt niet van plan zijn mandaat op te geven en blijft dus aan tot 2026. Daardoor ontstaat een opmerkelijke machtsstrijd. Terwijl Trump zich richt op Peking als grootste economische rivaal, bevindt zijn meest directe tegenstander zich ironisch genoeg dichter bij huis: bij de Fed in Washington.