Laten we net als de Amerikanen meer lef en ambitie tonen

Bij de inauguratie van de Amerikaanse president Donald Trump waren enkele van de meest toonaangevende bedrijfsleiders ter wereld prominent aanwezig: Jeff Bezos van Amazon, Mark Zuckerberg van Meta, Tim Cook van Apple, Sundar Pichai van Google, Elon Musk van Tesla en SpaceX, Shou Zi Chou van TikTok en Sam Altman van OpenAI. Hun centrale rol in de festiviteiten bevatte een duidelijke boodschap: de Verenigde Staten zijn vastberaden hun zakelijke belangen agressief na te streven. Musk, die bijna 300 miljoen dollar bijdroeg aan Trumps campagne, symboliseert de nauwe band tussen de regering en het Amerikaanse bedrijfsleven.

Op Trumps opruiende uitspraken en de transformatie van de VS in een oligarchie, waarin zakenmagnaten zo brutaal het overheidsbeleid beïnvloeden, is er terechte kritiek. Maar het buitengewone kaliber van innovatie en baanbrekende bedrijven die het land continu voortbrengt, kunnen we onmogelijk negeren.

Ondanks al hun gebreken bewonder ik het optimisme, de ambitie en stoutmoedigheid van Amerikaanse CEO’s. Of het nu gaat om de ruimtewedloop tussen Musks SpaceX en Bezos’ Blue Origin, de epische strijd om het leiderschap van de AI-revolutie tussen Altmans ChatGPT en Pichais Gemini, of Meta’s alomtegenwoordigheid in sociale media, uitgedaagd door ByteDance, het Chinese moederbedrijf boven TikTok.

Structurele handicaps

We kunnen spotten met de verstrengeling van overheid en bedrijfsleven in de VS, met Trumps polariserende retoriek of de autoritaire praktijken van China. Maar terwijl we lachen om de zoveelste flater van de Amerikaanse president verandert Europa in een economisch kerkhof, met instortende industrieën, energietekorten en een hopeloze achterstand in AI.

Dat wordt versterkt door een tekort aan AI-talent en door strikte EU-regelgeving die innovatie onbedoeld in de weg staat. Hoge energiekosten, een gebrek aan zelfvoorziening, een ondoordachte Green Deal, overregulering en bureaucratie zijn maar enkele van de structurele handicaps die de Europese concurrentiekracht ondermijnen.

Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen benadrukte in haar toespraak op het World Economic Forum in Davos dat Europa zich dringend moet aanpassen aan een nieuw tijdperk van geostrategische concurrentie en economische transformatie. De vraag is of Europa opgewassen is tegen die existentiële uitdagingen. Of blijft het, terwijl de rest van de wereld vooruitsnelt, vastzitten in bureaucratische inertie?

Singapore van Europa

En welke rol kan Vlaanderen spelen in die mondiale race om te innoveren of te verdwijnen? Vlaanderen, nauwelijks een zakdoek groot, levert de wereldtop in tal van sectoren. We zijn pioniers in biotechnologie, farma, chemie, nanotechnologie, logistiek en duurzame energie. Onze logistieke kracht, geïllustreerd door de haven van Antwerpen, is cruciaal voor de wereldeconomie. We hebben het allemaal: talent, creativiteit en innovatiekracht. Waarom zijn we dan nog niet het Singapore van Europa?

We moeten onze sterke punten omzetten in een samenhangende strategie, die groeisectoren ondersteunt, export faciliteert, regelneverij terugdringt en investeert in baanbrekend onderzoek en ontwikkeling. Net zoals de Verenigde Staten moeten we onze troeven uitspelen om onze voorsprong te vergroten, en daarbij snijden in bureaucratie en overregulering.

Een drastische mentaliteitswijziging is cruciaal. Laten we komaf maken met onze Vlaamse risicoaversie en afgunstcultuur. Net als Trump en de zijnen moeten we schaamteloos en agressief onze baanbrekende bedrijven, succesvolle ondernemers en innovatieve producten bejubelen en wereldwijd in de markt zetten.

De race met China en de VS om vorm te geven aan de wereldeconomie van morgen mag ons niet verlammen, maar moet ons juist inspireren om onze aanpak om te gooien. Met meer enthousiasme, meer ambitie en radicaal optimisme.