Kies je goede doelen goed

Door Stijn Bruers, auteur van Morele Illusies (2017) en mede-oprichter van Effectief Altruïsme Vlaanderen

Vraag aan brandweerlieden die het afgelopen jaar een hond of een kind uit een brandend huis hebben gered: wat was uw meest zingevende ervaring van 2017? Iemand helpen of redden is zo’n fantastische ervaring, dat we bereid zijn er veel voor op te offeren.

Stel, je springt in een rivier om een drenkeling te redden, maar je verliest daarbij je portefeuille. Zou je dat erg vinden, of zou je blij zijn dat je een kind hebt gered? De meesten zijn bereid een paar duizend euro te verliezen als ze daarmee een leven kunnen redden. Iemand helpen is belangrijker dan een vakantie of een nieuwe smartphone.

Diegenen die zich inzetten voor een goed doel van De Warmste Week, maken deze week waarschijnlijk de meest wezenlijke, zingevende keuze van het jaar. Misschien heb je niet hetzelfde euforische gevoel als die brandweerlieden, maar wat is voor jou het belangrijkste: een gevoel van euforie en trots, of het welzijn van de persoon die je hebt geholpen? Doe je het voor jezelf of de ander? Als je het voor de ander doet, zou je je inzet deze week dan niet maximaal zingevend willen maken? Wil je de effectiefste goede doelen steunen? Dan zijn onderstaande tips voor jou.

Denk als een investeerder. Net zoals een investeerder een maximaal financieel rendement wil, zo kun je bij je keuze van een goed doel streven naar een maximaal sociaal rendement waarbij anderen zo goed mogelijk geholpen worden. Dan moet je wel je verstand gebruiken, kritisch denken en niet zomaar je buikgevoel volgen. Investeerders luisteren ook niet zomaar naar mooie praatjes van bedrijven, dus wees waakzaam voor mooie verhaaltjes van goede doelen.

Verbreed je blik en kies waar, wanneer en wie je helpt. Drie factoren bepalen de effectiviteit van een goed doel. Ten eerste de ernst: hoe groot is het probleem waar het goede doel een oplossing voor wil bieden? Eén persoon met een verstuikte enkel of duizend kinderen met een dodelijke ziekte? Stel jezelf drie vragen.

Waar wil je helpen? Als de plaats niet uitmaakt: de armoede in het Zuiden is veel groter dan de armoede in je buurt. Verminder de extreemste armoede, vooral door de preventie van grote en verwaarloosde tropische ziektes.

Wie wil je helpen? Als het uiterlijk of de soort niet uitmaakt: het aantal dieren die lijden in stallen en slachthuizen is veel groter dan het aantal lijdende mensen. Verminder de veeteelt, vooral door de promotie van diervrije voeding. 

Wanneer wil je resultaten van je hulp? Als dat eender is: in de verre toekomst staan veel meer levens op het spel dan vandaag. Verminder de extreemste bedreigingen die de hele samenleving kunnen uitroeien.

Effectiefste

De effectiefste goede doelen helpen veel personen met weinig geld. Als je kunt weten welk individu je hebt geholpen met je gift, dan behoort dat goede doel waarschijnlijk tot de minder effectieve, omdat er dan meestal veel middelen geïnvesteerd worden in weinig personen.

Gebruik de wetenschap en kijk naar de opportuniteitskost van je gift. Een tweede factor is de reduceerbaarheid. Hoe eenvoudig is het probleem aan te pakken en hoe sterk kan het goede doel het probleem verminderen? Met wetenschappelijk onderzoek kunnen we nagaan hoe doeltreffend een goed doel is. Als we met experimenten de effectiviteit van projecten meten, bijvoorbeeld in termen van geredde levens, gestegen inkomens, betere schoolresultaten, gedaalde criminaliteit of gezonder leefmilieu, dan zien we telkens dat de meeste projecten weinig of niet effectief zijn en een kleine minderheid supereffectief is.

Waarschijnlijk is dus ook een kleine minderheid van Warmste Week-goede doelen veel doeltreffender dan de meerderheid. Bijvoorbeeld: met het bedrag om een blindengeleidehond op te leiden om één blinde 10 jaar te helpen, kan men in arme landen oogontstekingen behandelen en zo voorkomen dat 1.000 kinderen blind worden. Of het bedrag om een hond in een asiel te helpen kan het leed besparen van meer dan 1.000 veedieren. De keuze voor het ene goede doel heeft een opportuniteitskost: er is geen geld meer om aan een ander project te geven dat misschien meer goeds realiseert.

Zoek de niche en kijk naar wat anderen niet doen. De derde factor meet de verwaarlozing: hoeveel andere personen doen al iets aan het probleem? Net zoals slimme investeerders rekening houden met wat andere investeerders doen en op zoek gaan naar het gat in de markt, zo kunnen we op zoek gaan naar goede doelen die een verwaarloosd probleem oplossen. Mediagenieke organisaties krijgen al veel geld, waardoor je eigen bijdrage minder impact heeft dan bij organisaties die weinig steun krijgen en ruimte hebben voor meer financiering.

Als we deze tips van het effectief altruïsme gebruiken, dan realiseren we een veel hoger sociaal rendement en wordt het de Heetste Week.