Europa heeft een digitale euro nodig

De digitalisering heeft onze maatschappij veranderd op een manier die we ons tien jaar geleden nauwelijks konden voorstellen. Daardoor verandert ook de manier waarop we betalen. Almaar vaker gebeurt dat digitaal, en de coronapandemie heeft die trend versneld.

Centrale banken over de hele wereld onderzoeken hoe ze hun publieke (contant) geld kunnen aanvullen met een digitale variant: een digitale centralebankmunt. In het eurogebied zou de digitale euro als betaaloplossing overal en voor iedereen gratis beschikbaar zijn.

Omdat veel mensen ook nog cash willen betalen, engageren de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank (ECB) zich dat cash aanvaard blijft en beschikbaar is in de hele eurozone. Maar we kunnen er niet aan ontsnappen. Het gebruik van cash neemt in grote delen van de wereld af, ook in Europa. Nu we naar een digitale economie opschuiven, is het een logische stap dat we contant geld daaraan aanpassen.

Door beide mogelijkheden - een contante en een digitale euro - aan te bieden heeft iedereen de keuze en wordt niemand buitengesloten. Vooropstaat dat de digitale euro Europeanen de mogelijkheid biedt digitale betalingen te doen in het hele eurogebied: van Dublin tot Nicosia en van Lissabon tot Helsinki.

Online en offline

Voor consumenten biedt de digitale euro veel praktische voordelen. Hij zou eenvoudig in gebruik en kostenvrij zijn. Overal in het eurogebied zouden mensen kosteloos in digitale euro's kunnen betalen, bijvoorbeeld via hun telefoon. Dat hoeft niet eens online. Ze zouden ook offline betalingen kunnen doen.

Bescherming van de privacy is een essentieel aspect van de digitale euro. De ECB krijgt geen inzage in de persoonlijke details van gebruikers, noch in hun betaalpatronen. Offline wordt de gegevensbescherming beter dan bij enig ander digitaal betaalmiddel.

Een digitale euro zou ook de kosten voor betalingen door consumenten verminderen. Op dit moment vindt twee derde van alle digitale betalingen in handelszaken plaats via slechts enkele wereldwijd opererende bedrijven. Dankzij de grotere concurrentie zouden klanten en winkeliers profiteren van goedkopere diensten.

Voor banken en andere betalingsdienstaanbieders kan de digitale euro een springplank zijn voor het ontwikkeling van nieuwe, pan-Europese betalings- en financiële diensten, hij kan innovatie stimuleren en het gemakkelijker maken om te concurreren met grote, niet-Europese financiële instellingen en techbedrijven. Om grote uitstroom van bankdeposito’s te vermijden, worden waarborgen ingebouwd, zoals een limiet op het bedrag dat mensen kunnen aanhouden. Gebruikers die een bedrag willen betalen dat boven de limiet ligt, kunnen dat doen door hun digitale portemonnee te koppelen aan hun bankrekening.

Strategische voordelen

Een digitale euro heeft ook grote strategische voordelen. Als ’s werelds grootste interne markt kan Europa het zich niet veroorloven passief te blijven terwijl andere regio's vooruitgang boeken.

Als andere digitale valuta’s op grotere schaal kunnen worden gebruikt voor grensoverschrijdende betalingen, bestaat het risico dat de euro minder aantrekkelijk wordt. Op dit moment is de euro de tweede belangrijkste valuta ter wereld, na de Amerikaanse dollar. De euro kan ook sterker worden blootgesteld aan concurrentie door alternatieven zoals mondiale stablecoins. Dat kan onze monetaire soevereiniteit en de stabiliteit van de Europese financiële sector in gevaar brengen.

Een digitale euro komt ook de integriteit en de veiligheid van het Europese betalingsverkeer ten goede, nu de toenemende geopolitieke spanningen ons kwetsbaarder maken voor aanvallen op kritieke infrastructuur. Door gebruik te maken van de Europese infrastructuur zou het systeem beter bestand zijn tegen verstoringen, zoals cyberaanvallen en stroomuitval.

We staan nog aan het begin van dit spannende nieuwe project. De Europese Commissie presenteert woensdag haar wetgevingsvoorstel. Dit najaar rondt de ECB haar onderzoeksfase naar het ontwerp en de distributie van de digitale euro af. Dan beslist ze of ze begint met een voorbereidingsfase voor het ontwikkelen en testen van de nieuwe digitale valuta.

Centralebankgeld vormt het fundament voor ons vertrouwen in alle vormen van geld en voor de stabiliteit en veerkracht van ons betalingssysteem. Het is het anker voor het financiële stelsel en de monetaire unie van Europa. Een digitale euro kan de rol van centralebankgeld in stand houden. Want in welke vorm dan ook, contant of digitaal: een euro is een euro.

Ons monetair stelsel, met onze gemeenschappelijke munt als kern, moet zich aanpassen om gelijke tred te houden met de digitale vooruitgang. Wij stellen alles in het werk om dat waar te maken.