Een Amerikaans tarief dat wel iets oplevert

Over de invoertarieven die de Amerikaanse president Donald Trump heeft aangekondigd op 'Liberation Day' valt helaas niets goeds te zeggen. Een coherente verklaring vinden voor zijn wederkerige tarieven, daar is geen beginnen aan.

‘De grootste belastingverhoging in meer dan 50 jaar die het gemiddelde Amerikaanse gezin duizenden dollars zal kosten’, vat de econome Kim Clausing, die onder Democratisch president Joe Biden voor het ministerie van Financiën werkte, samen. Michael Strain van het American Enterprise Institute, een conservatieve denktank, merkt terecht op dat de nieuwe tarieven ‘de werkgelegenheid in de verwerkende industrie zullen doen afnemen in plaats van toenemen. Ze zullen het concurrentievermogen van productiebedrijven verminderen.’ Ook Doug Holtz-Eakin, de voormalige begrotingsadviseur van Republikeins president George W. Bush, neemt geen blad voor de mond: ‘De tarieven hebben een onverdedigbare basis voor een onverdedigbaar beleid.’

Dat die drie - ondanks hun ideologische verschillen - het zo volledig eens zijn, wijst erop dat de tarieven van Trump een nationale ramp dreigen te worden.

De dag voor de aankondiging in de rozentuin van het Witte Huis kwamen 50 senatoren, onder leiding van de Republikein Lindsey Graham en de Democraat Richard Blumenthal, met een veel beter tariefvoorstel op de proppen. Dat wil druk uitoefenen op Rusland om echte vrede met Oekraïne te sluiten door tarieven op te leggen aan landen die olie uit Rusland importeren.

Zelfs zonder dat het door het Huis het Afgevaardigden moet geraken, kan het Senaatsvoorstel een reële impact hebben. Alleen al het feit dat het Congres ermee dreigt, volstaat om de aandacht van het Kremlin te trekken. Na alle verstoringen van de handel, buitenlandse hulp en relaties met de NAVO en andere Amerikaanse bondgenoten heeft Trump een overwinning nodig op het internationale toneel. Dit wetsvoorstel, in een licht verbeterde vorm, kan hem helpen dat te bereiken. Wie weet levert het Graham, Blumenthal en Trump zelfs een Nobelprijs voor de Vrede op.

Russisch universeel tarief

Rusland heeft voortdurend inkomsten uit harde valuta nodig om in het buitenland wapens en andere essentiële oorlogsbenodigdheden te kopen. De export van fossiele brandstoffen - ter waarde van ongeveer 600 miljoen dollar per dag - is de enige belangrijke bron van dollarinkomsten voor het Kremlin, zeggen Glenn Hubbard en Catherine Wolfram, die onder respectievelijk Bush en Biden hoge functies vervulden. De strategie die ze voorstellen, is briljant in al haar eenvoud.

‘De regering moet sancties opleggen aan elk bedrijf of individu - in welk land dan ook - dat betrokken is bij de verkoop van Russische olie en gas. Rusland kan die secundaire sancties omzeilen door per lading een bedrag te betalen aan het Amerikaanse ministerie van Financiën. Die betaling, een Russisch universeel tarief (RUT), zou laag beginnen, maar stijgt elke week die voorbijgaat zonder vredesakkoord.’

De meeste Russische olie wordt per schip vervoerd en commerciële experts houden al die zendingen en de onderliggende financiële transacties nauwkeurig bij. Als Rusland het vereiste tarief op een lading niet betaalt, kunnen alle partijen bij de transactie eenvoudig aansprakelijk gesteld worden, inclusief de eigenaar of exploitant van de tanker, de verzekeraar van de lading en de koper. Als die partijen op hun beurt niet binnen bijvoorbeeld 30 dagen betalen, worden ze zelf onderworpen aan sancties. De recente ontwikkelingen tonen aan dat niemand - ook Indiase en Chinese entiteiten niet – daarvoor staat te trappelen.

Een tarief van 20 dollar per vat Russische olie zou de VS 40 tot 50 miljard dollar per jaar opleveren. Idealiter zet een RUT Rusland onder druk om serieuze onderhandelingen aan te gaan. De opheffing van het RUT kan deel uitmaken van een deal die duurzame vrede brengt in Oekraïne. Het RUT kan makkelijk ontworpen worden zodat elke nieuwe militaire agressie onmiddellijk leidt tot nieuwe of hogere tarieven. Om onder het RUT uit te komen, hoeft Rusland alleen maar te stoppen met zijn aanvallen.

Prestige opkrikken

Als Rusland te kwader trouw blijft onderhandelen, blijven de VS jaarlijks miljarden incasseren. Rusland draait dan op zijn minst op voor de kosten die anderen moeten maken voor zijn grootschalige aanval op Oekraïne. Tijdens de covidpandemie verlaagde Rusland zijn olieproductie niet, zelfs niet toen de wereldprijzen onder 20 dollar doken. Onder het RUT zal Rusland meer dan ooit inkomsten nodig hebben, waardoor ook dan de wereldolievoorraden niet zullen afnemen.

De tarieven van Trump waren het hoogtepunt van de voor zijn regering vreselijke eerste maanden op het wereldtoneel. Hij heeft dringend een overwinning nodig om het Amerikaanse prestige wereldwijd op te krikken en investeerders ervan te overtuigen dat de VS niet helemaal zelfdestructief zijn geworden. Een tariefvoorstel dat Rusland echte kosten oplegt, kan zo’n overwinning zijn.

© Project Syndicate