Die andere crisis is wél op een aangename manier op te lossen

Hoe ellendig de coronacrisis ook is, de voorbije weken vielen lichtpunten te ontwaren. Het eerste: burgerzin bestaat echt. Sneller dan we het ons hadden kunnen voorstellen, gingen burgers hun gedrag veranderen. Zelfs als het emotioneel of financieel zwaar was. We blijken massaal in staat om in het algemeen belang te kunnen handelen. Of zoals de Nederlandse opiniemaker Rutger Bregman observeerde: de meeste mensen deugen. Wat een geruststelling.

Tweede lichtpunt: als we met een ongeziene crisis geconfronteerd worden, komt het leiderschap naar boven. Een noodregering die zich laat adviseren door experts, het kan. Ook het economisch leiderschap floreert. Banken springen bij om financiële verlichting te brengen voor gezinnen en bedrijven. Die tandem van burgerzin en leiderschap is precies wat we nodig hebben om ook de klimaatcrisis het hoofd te bieden.

Ook de klimaatcrisis is een mondiaal gezondheidsprobleem. In Europa alleen al hebben klimaatgebeurtenissen 112.000 extra doden veroorzaakt sinds 1990, rapporteert de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO). Tussen 2030 en 2050 kunnen wereldwijd 5 miljoen extra slachtoffers vallen. Die cijfers halen de nieuwsbulletins zelden.

Een andere gelijkenis: het tijdsvenster waarin we moeten handelen, is beperkt. Slagen we er niet in om de CO2-uitstoot elk decennium te halveren, dan worden grote delen van de planeet onleefbaar en economieën verwoest.

De moed zou je voor minder in de schoenen zinken. Maar het grootste misverstand is dat de klimaatcrisis grote offers vraagt. Vaak is dat misverstand gevoed door goedbedoelde campagnes als dikketruiendag of Earth Hour. Alsof we in de toekomst onze avonden bibberend rond een olielantaarn moeten doorbrengen. Dat is gelukkig niet zo, de toekomst wordt beter.

Want de transitie leidt ertoe dat je woning geïsoleerd is. Dat we in België 5,2 miljard euro per jaar besparen door energie-efficiëntie. Dat we leefbare steden hebben, waarin fiets en openbaar vervoer de veiligste en goedkoopste optie zijn.

Steden

Ons dagelijks leven zal aangenamer worden en onze economie veerkrachtiger, met klimaatjobs die hier blijven. De transitie kan een hefboom zijn om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Denk aan sociale ongelijkheid.

Dicht bij hun burgers vormen steden het ideale niveau om acties te coördineren. Een handvol steden is aan de slag. Een groter deel is nauwelijks begonnen. Uit de begeleiding van 130 gemeentes bij het implementeren van hun klimaatplan, hebben we bij Futureproofed geleerd dat ze vaak dezelfde problemen hebben. De milieu-ambtenaar staat er alleen voor. Er is nauwelijks budget of tijd beschikbaar. Steden werken naast elkaar en vinden telkens opnieuw het wiel uit onder de vorm van studies en monitoring. De kennis om tot actie over te gaan zit versnipperd. Zo verliezen we kostbare tijd. Tijd die er niet is.

Het leiderschap en de burgerzin die we de afgelopen weken gezien hebben, bewijzen dat we als samenleving over de ingrediënten beschikken om na de coronacrisis ook de klimaatcrisis het hoofd te bieden. Laten we dat doen ook.