Defensie-uitgaven moeten ook eigen economie ten goede komen

Op korte tijd is in heel Europa een groot draagvlak ontstaan voor versterkte defensie-uitgaven. Zelfs de traagste leerlingen van de klas, zoals België, zetten eindelijk de zeilen bij. De vraag lijkt alleen nog te gaan over hoeveel en hoe snel. Voor een land als België, dat al met een precaire budgettaire situatie kampt, komt daar nog bij: hoeveel ruimte geeft Europa ons om nog wat langer in het rood te draaien?

Maar er is nog een andere vraag, die minstens even intrigerend is. Hoe kunnen we de te investeren centen ook maximaal laten renderen voor onze eigen economie?

Goldman Sachs schat dat elke 100 euro extra voor defensie in Europa zal leiden tot 50 euro extra groei van het bruto binnenlands product. Zo’n inschatting doet dromen, maar hangt natuurlijk af van enkele aannames. De belangrijkste: waar en waaraan besteed je het geld?

Ziedaar de uitdaging: meer dan een derde van de Europese uitgaven gaat naar verwachting naar militair materieel, dat, zeker na de inval in Oekraïne, vooral wordt ingevoerd. Dat is een gevolg van de substantiële daling van Europese militaire productiecapaciteit. Landen als Frankrijk, Duitsland en Italië kunnen nog stevige lokale productiecijfers voorleggen, voor de Belgen ligt dat anders. Zonder de gevestigde Belgische spelers en start-ups te willen minimaliseren - ze zijn fundamenteel in het bredere plan - kunnen wij geen soortgelijke cijfers voorleggen. 

Burgerlijke economie

Bijna al onze buurlanden verbreden de discussie van defensie naar de weerbaarheid van de volledige maatschappij. Ook de burgerlijke economie kan een rol spelen in het minder afhankelijk maken van het land in strategische gebieden zoals energie, telecom, cyberspace, voeding... Dat is slim, want je trekt onmiddellijk veel meer economische spelers in het bad.

Ook in België zien we dat stilaan gebeuren via allerhande sectorfederaties, maar een meer verbindend verhaal lijkt nuttig. Goede voorbeelden zijn legio. Denk maar aan Sioen en Seyntex in de textielindustrie, die onze militairen het komende decennium - ter waarde van ruim 400 miljoen euro - van een nieuwe uitrusting voorzien. Het laatste wat we mogen doen, is elkaar vliegen proberen af te vangen. Om het met de woorden van Zwangere Guy te zeggen: ‘Tout seul, on va toujours plus vite. Mais ensemble, on va beaucoup plus loin’.

Bovendien doen onze buurlanden in verdekte termen wat de Amerikaanse president Donald Trump doet (en zijn voorganger Joe Biden ook al een stuk deed): ze promoten lokale investeringen boven import. Met lokaal bedoelen ze niet Europa, maar de eigen territoriale grenzen.

Goldman Sachs schat dat 90 procent van de Franse defensie-uitgaven lokaal zijn, voor Duitsland is dat 80 procent. Het terugverdieneffect wordt voor die landen makkelijker dan voor een klein land als België - het is evident dat wij dergelijke percentages nooit zullen bereiken.

Daarom is een gezamenlijke aanpak tussen defensie- en civiele spelers nodig. We moeten er alles aan doen opdat defensie-uitgaven onze eigen economie ten goede komen. Hoe onze te investeren centen worden ingezet, moet beslist worden op basis van de impact op de weerbaarheid van ons land én de mogelijke terugverdieneffecten. Dat vergt Belgische nuchterheid en rationeel denken. Want vanzelf zal het niet gebeuren.