De toekomst van de bouw ligt bij de vrouwen

5.197 vrouwen zijn actief als zelfstandige of bedrijfsleider. Ze zijn voor zichzelf begonnen en bouwen hun bedrijf uit. 21.353 vrouwen werken als werknemer in de sector, van wie 19.471 als bediende. Als secretaresse of bij het onthaal, horen we u denken. Ja, en ze zijn daar zeer gewaardeerd, maar er zijn ook tal van vrouwelijke ingenieurs, werfleiders, calculatoren, kraanbestuurders, installateurs, enzovoort. 36 procent van de intellectuele arbeid in de bouw wordt door vrouwen verricht en dat percentage stijgt.

Bij de arbeiders, op de werven dus, is er nog een groot onevenwicht. Er zijn 1.882 vrouwelijke bouwvakkers in ons land. Op zich een grote groep, maar ze maken slechts 1,2 procent van het totale aantal arbeiders uit. Het positieve nieuws is dat zij niet moeten vechten tegen een loonkloof, in tegenstelling tot in heel wat andere sectoren.

De reden dat zo weinig vrouwen op de werven aan de slag zijn, laat zich raden. De fysiek zware arbeid, die nog vaak een realiteit is, vormt een obstakel. Tegelijk is het beeld van de bouw als mannenbastion diepgeworteld, zowel bij het grote publiek als bij potentiële sollicitanten en studenten. Soms worden de vrouwen die wel geïnteresseerd zijn geconfronteerd met vooroordelen of een onbehagen bij ploegmakkers om zich open te stellen voor verandering.

Die obstakels zijn niet onoverkomelijk. We zijn er zelfs van overtuigd dat de bouw de komende jaren zal vervrouwelijken. Al is het maar uit noodzaak. De bouw- en installatiesector kampt met een nijpend tekort aan arbeidskrachten, zowel bij de arbeiders als bij de bedienden. De jongste knelpuntberoepenlijst van de VDAB gaf dat weer aan. Drie op de tien knelpuntberoepen vind je in de bouw: werfleiders, calculatoren bouw, technici, installateurs, bodemonderzoekers, dakleggers, wegenwerkers, metselaars, enzovoort. De opsomming is eindeloos, de kandidaten voorlopig schaars. Op zo’n moment zou de sector wel zot zijn om niet volop in te zetten op het arbeidspotentieel van vrouwen.

Om de instroom te vergroten moeten wel een aantal aanpassingen worden doorgevoerd. Daar zijn we volop mee bezig. Er wordt hard gewerkt aan de uitbouw en implementatie van innoverende technieken die zware en repetitieve taken verminderen en de fysieke lasten dus verlichten. Denk aan geautomatiseerde bouwprocessen, draagbare technieken, drones en exoskeletten. Het structureel gebruik van die technologieën zal de sector veiliger, gezonder en aantrekkelijker maken, voor zowel mannen als vrouwen.

Daarnaast is het tijd dat de media en het grote publiek het beeld over de bouw bijstellen. Sommigen bekijken de sector nog altijd erg eenzijdig en stellen ons alleen gelijk met beton en vervuiling. Dat is evengoed totaal voorbijgestreefd. Het wordt integendeel almaar duidelijker: de bouw creëert de wereld van morgen. Als we het menen met een fossielvrij Vlaanderen, met weerbaar waterland en zelfs met het stimuleren van de biodiversiteit, dan moet gebouwd, aangelegd, gesloopt en gerenoveerd worden. Onze sector speelt een sleutelrol in het oplossen van de klimaat-, milieu- en energie-uitdagingen. We moeten jonge meisjes (en jongens) daar meer bewust van maken, zodat ze ervoor kunnen kiezen in de bouwsector hun steentje bij te dragen.

Vandaar onze oproep aan media, onderwijsinstellingen, tewerkstellingsdiensten, uitzendkantoren en opiniemakers: kom los van het traditionele beeld over de bouw als mannenbastion waar alleen met grote machines wordt gewerkt en in weer en wind zware arbeid wordt verricht. Breng de vrouwen in de bouw meer in beeld. Succesverhalen kunnen als inspiratie dienen voor jonge mensen om ook voor een carrière in de sector te gaan. En leg uit hoe zij in de bouw de toekomst mee vorm kunnen geven en kunnen bijdragen aan het oplossen van de grote uitdagingen van onze tijd.