opinie

Advocaat-politicus, het blijft een delicate combinatie

De deontologische reglementering van de advocaat als politicus of semi-politicus is braakliggend terrein.

Door Jan Dyck, ere-advocaat, voormalig assistent rechtsfaculteit VUB en voormalig assessor in de Tuchtraad voor Advocaten te Antwerpen

Ooit bestond bijna de helft van het Belgische parlement uit advocaten. Er waren in de wetgevende kamers of onder ministers illustere advocaten wiens namen de geschiedenis zijn ingegaan, zoals Edmond Picard of Jules Lejeune.

Advertentie

Een half parlement advocaten is gelukkig verleden tijd want het was vanzelfsprekend geen juiste weerspiegeling van de samenleving.

Ook nu voelen nog behoorlijk wat advocaten zich geroepen om politiek actief te zijn, en op zich is daar niets mis mee. Door hun juridische vorming en kennis kunnen advocaten het politieke bestel een belangrijke meerwaarde geven.

Door hun juridische vorming en kennis kunnen advocaten het politieke bestel een belangrijke meerwaarde geven. Maar nu bakken sommigen het blijkbaar toch wel zeer bruin

Maar nu bakken sommigen het blijkbaar toch wel zeer bruin. Marc Uyttendaele helpt zijn wederhelft Laurette Onkelinx om het bestuur van Samusocial uit de wind te zetten, wat zijn zoon blijkbaar dan  toch niet belet om zich met grouponsnousetdemain te profileren als een protagonist van schone handen.

Armand De Decker factureert torenhoge erelonen als advocaat voor zijn lobbywerk als politicus. Het imago van de advocatuur wordt besmeurd en de individuele verplichting tot het bewaren van een volstrekte onafhankelijkheid wordt nog maar eens verkracht.

Op maat

Toch is er niets nieuws onder de zon: Jules Lejeune werd er destijds ook al van beschuldigd dat zijn wet op de voorwaardelijke invrijheidsstelling op maat gesneden was van één van zijn cliënten.

Meegaan in deze normvervaging is vanzelfsprekend verleidelijk, want lucratief. Het lobbywerk als politicus factureer je als advocaat (wie controleert dan nog het aantal aangerekende uren ‘juridische dienstverlening’?) en je politieke connecties gebruik je om cliënteel te verwerven of schatplichtig te maken. Catherine Degoul, de Franse advocate van de Oezbeeks-Belgische miljardair Patokh Chodiev, zou volgens sommige bronnen maar liefst 4.000 uren hebben aangerekend en een deel van de betaalde ‘erelonen’ is nog spoorloos.

Advertentie

Het lobbywerk als politicus factureer je als advocaat en je politieke connecties gebruik je om cliënteel te verwerven of schatplichtig te maken.

Het wekt dan ook geen verwondering dat een nochtans voltijdse politieke carrière voor vele advocaten geen beletsel is om toch nog (slapend, behalve wanneer het nog eens van pas komt) ingeschreven te blijven aan de balie.

Als advocaat deelnemen aan het beleid en de politiek kan vanzelfsprekend ook subtieler en geraffineerder: je wordt dan ingehuurd door een minister of een politieke partij om een project van wet of besluit te schrijven of aan het maken van dat project mee te werken. Blijkbaar zitten er in de kabinetten of de administratie geen voldoende bekwame mensen om dat zelf te doen.

De vraag blijft dan wel altijd of de geconsulteerde advocaat zijn project schrijft in functie van het algemeen belang of in functie van zijn cliënteel, zeker wanneer het project betrekking heeft op de sector waarin de advocaat actief is.

Codex

Jaren geleden woedde binnen de Orde van Vlaamse Balies (OVB) nog een heftige discussie over de vraag of een advocaat wel bestuurder kon zijn in een handelsvennootschap. De kwestie werd uiteindelijk op permissieve wijze geregeld in de deontologische OVB-codex.

Misbruiken werden en worden tuchtrechtelijk niet vervolgd, ook omdat het bewijs van misbruiken doorgaans moeilijk te leveren is. Tot de etterbuil eens open barst en iedereen schande roept

Met uitzondering van een summiere bepaling in het gerechtelijk wetboek en de OVB-codex over het optreden van advocaten voor de publieke instellingen waarin zij verkozen zijn, is de deontologische reglementering van de advocaat als politicus of semi-politicus evenwel braakliggend terrein.

Misbruiken werden en worden tuchtrechtelijk niet vervolgd, ook omdat het bewijs van misbruiken doorgaans moeilijk te leveren is. Tot de etterbuil eens open barst en iedereen schande roept.

Eind deze maand kiest de Orde Van Vlaamse balies een nieuw bestuur en een nieuwe voorzitter. Werk aan de winkel?

Advertentie

In het nieuws

Alle artikels meer
De Franse president, Emmanuel Macron, zal maandag met de leiders van een zevental landen samenzitten. Premier Bart De Wever zal daar wellicht niet bij zijn.
Macron organiseert Europees topoverleg over veiligheid en Oekraïne
Frans president Emmanuel Macron brengt maandag in Parijs 'de belangrijkste Europese landen' samen voor gesprekken over de 'veiligheid van Europa'. Het overleg komt er nadat de Verenigde Staten de traditionele bondgenoot de afgelopen dagen enkele keren hebben getackeld.
Gesponsorde inhoud