Aan het einde winnen de bureaucraten

Waarom primeert het bredere belang van de maatschappij - waarvan Covid onderdeel is - niet? Als minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) ooit minister van Verkeer wordt, legt hij alle verkeer stil en doceert hij ‘geen verkeersdoden’. Dat in heel wat sectoren een economisch debacle heerst, huiselijk geweld en depressie toenemen en de opsporing van zware ziektes onder de radar blijft, lijkt een bijzaak. De overheid zal de opgelopen schade later compenseren? Dat bent u, beste lezer, niet Frank zelf.

Waarom is er niet meer helikopterzicht dat andere factoren in rekening brengt? De maatschappij moet draaien, niet stilvallen, met een streng gehanteerde uitzondering van onveilige zones. Moeten we niet leren ons veiligheidsgevoel af te stemmen op een meer verantwoord covidrisico ten voordele van de rest? Is een mensenleven buiten covid niet evenveel waard als erbinnen?

Waarom hebben wetenschappers na een jaar nog geen fundamentele analyse van welke contacten veilig zijn? Waar is de risicokaart met drie zones, gebaseerd op juiste en feitelijke inzichten: ‘groen’ (oké), ‘rood’ (niet oké) en ‘geel’ (weten we nog niet, maar binnenkort wel)? Toon ons die inzichten en houd op basis daarvan alleen dicht wat moet, meer niet. Nu lijkt alles willekeur.

Groeicurve

Restaurants zijn oké in Spanje, maar niet in België? Drie uur in een vliegtuig op een halve meter afstand kan, maar twee uur op anderhalve meter in een bioscoop niet? Tien mensen mogen in een cirkel op een plein zitten, maar niet op een terras? Een avondklok om 18, 22 of 24 uur? Deze keer ligt de groeicurve niet aan horeca, bioscopen of fitnesscentra. De behandeling van de ‘niet-essentiële’ winkels is een nieuwe onbeholpen aanslag op onschuldige slachtoffers.

Het brede ‘solidariteitsgevoel’ (iedereen moet bijdragen) is naast de kwestie. We moeten differentiëren op basis van kennis. Is die kennis geen kerntaak van virologen? Verbied contact in rode zones, hanteer simpele en intuïtieve regels in groen en geel; afstand, iedereen mondmaskers (ook schoolgaande kinderen), zo veel mogelijk buitenlucht. Hoeveel sneller zou alles niet gaan als België half zoveel tijd zou besteden aan het versimpelen van het land als aan het spelen van covidjojo?

Uiteraard moet men alles op de vaccinatie zetten. De farma-industrie heeft haar werk gedaan. Vaccins zijn in minder dan een jaar in de markt gezet. We kunnen de farmabedrijven verguizen voor hun verdienmodel en het niet leveren volgens afspraak, maar we moeten ze vooral dankbaar zijn. Wat ‘normaal’ lijkt, is dat hoegenaamd niet.

Nu komt het aan op de inkoop, de organisatie en de logistiek. De indirecte kost van traag vaccineren is veel hoger dan extra middelen inzetten in de aankoop. In de wereldwijde top 10 van vaccinatiepercentages laten Israël, de Seychellen, de Verenigde Arabische Emiraten, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten elk EU-land achter zich. Nochtans is de belastingdruk in Europa doorgaans hoger.

De Europese Unie en haar lidstaten managen als bureaucraten: overlegcomités, overdonderende communicatie, traag in implementatie. Individuele landen ondernemen als kmo’s, sneller en met verantwoorde zin voor risico. In de brexitmatch staat het 1-0 voor de Britten. Benieuwd welke expert een tegendoelpunt scoort.

Waarom verliezen mensen die zomaar het vaccin weigeren geen gratis covidgezondheidszorg? Het algemeen belang lijkt me groter dan het individuele.

Welke bureaucraat heeft extra regels voor bedrijven bedacht? Nog meer stokken om de hond - die al zo veel afziet - te slaan? Jullie gaan zeker een document vinden dat niet in orde is of een procedure die onnauwkeurig is gevolgd. Tot bewijs van het tegendeel is de bedrijfsvloer ‘een groene zone’. Liever geen besmetting op de vloer dan alle papieren goed ingevuld. Niet voor bureaucraten, die verkiezen papier boven inhoud.

Het trieste is niet het virus - hoe erg ook -, maar een maatschappij die steeds verder wegzinkt in regelneverij. Veel geluk met de non-logica van de covidmaatregelen. Vul uw belastingformulier in, zetel in een raad van bestuur van een beursgenoteerd bedrijf: meer regeltjes. Aan het einde winnen de bureaucraten, ten koste van boerenverstand en strikte implementatie. Beste EU, wil Europa op die manier de economische strijd aangaan met Amerikanen en Chinezen? 

Ondertussen zitten we weer vast in valsehoopslib. Geloven we echt dat een paar weken volharden het antwoord is? Daar zijn we toch al een keer geweest? Alsof het virus daarna niet meer binnensijpelt. Op naar het volgende vingertje van Frank? 

Vaccinatie is het enige antwoord. Dat begrijp ik wèl.

Ignace Van Doorselaere

Zaakvoerder van 4F