VS betrekken scheepvaart bij steekspel met China: Pentagon zet rederij Cosco op zwarte lijst

Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft de Chinese containerrederij Cosco op de zwarte lijst geplaatst. De Amerikanen bestempelen de staatsrederij Cosco als een militair bedrijf met vermeende banden met het Chinese leger. Ook twee scheepsbouwbedrijven uit China komen op de zwarte lijst, net als recent ook de batterijproducent CATL en de technologiegroep Tencent, twee grote tenoren van de Chinese economie.

De zwarte lijst van het Pentagon werd in 2020 opgesteld op aansturen van de toenmalige - en toekomstige - president Donald Trump om te definiëren welke Chinese bedrijven gecontroleerd worden door het leger of bijdragen tot de versterking van de defensie-industrie van de Volksrepubliek. Cosco reageerde al door te ontkennen dat het banden heeft met het leger.

'De demarche toont aan dat de VS kritischer kijken naar internationaal maritiem transport en de scheepvaart nu Trump zich klaarmaakt om terug te keren naar het Witte Huis', zegt professor maritieme economie Theo Notteboom (UGent en UAntwerpen). 'De maritieme wereld wordt almaar meer betrokken bij het geopolitieke steekspel tussen China en de VS. Wat vroeger een vrij open wereld was, ondervindt nu ook spanning over welke spelers al dan niet worden toegelaten in elkaars domein.'

Ook Trumps uitspraken over het Panamakanaal kaderen daarin, aldus Notteboom. Eind vorige maand eiste de Republikein dat de tarieven voor het kanaal zouden dalen. Anders dreigde hij ermee de controle over het kanaal opnieuw op te eisen. 'De Chinese aanwezigheid in de scheepvaart groeit. Er zijn maar een tiental containerrederijen die echt op wereldniveau werken, en die zijn Europees of Aziatisch. Dat geeft de Amerikanen een ongemakkelijk gevoel.'

Zeebrugge

Ook in de Belgische havens staat Cosco sterk. Cosco nam in 2017 de Maersk-terminal over in Zeebrugge en bouwde die met succes uit tot zijn Noord-Europese hub. Jaarlijks behandelt CSP-Zeebrugge meer dan 1 miljoen twintigvoetcontainers (TEU). Cosco heeft ook een minderheidsbelang in Antwerp Gateway, een van de twee reuzencontainerterminals in de Antwerpse haven die gecontroleerd worden door DP World uit Dubai.

'De rechtstreekse impact van deze beslissing lijkt in eerste instantie beperkt', reageert het havenbedrijf. 'Dat Cosco op een Amerikaanse blacklist staat wil niet zeggen dat het bedrijf de toegang tot Amerikaanse havens wordt verboden, maar werkt sterk afradend voor Amerikaanse verladers. Of de beslissing een grote invloed zal hebben op de handelsstromen tussen China en de VS valt nog af te wachten, er zijn immers verschillende vervoerders. Bijna alle containerrederijen, waaronder ook Cosco, zijn actief in Port of Antwerp-Bruges. Op de CSP-terminal in Zeebrugge wordt geen Amerikaanse trafiek behandeld.'

Toch is het onrustwekkend dat de sector opgepookt wordt, meent Notteboom. 'De Amerikaanse retoriek dient in de eerste plaats om de eigen bevolking te sussen. Maar als er individuele rederijen geviseerd worden kan het gevaarlijk worden. Stel dat, in het extreemste geval, Cosco niet meer kan aanmeren in Amerikaanse havens. Dan kan het zijn netwerk niet meer ten volle uitbaten en dat is nefast voor de werking.'

Het mogelijke probleem volgens Notteboom is dan dat China niet met gelijke wapens kan terugvechten, aangezien de VS geen prominente scheepvaartbedrijven meer telt. 'Dan zal de Chinese overheid op andere economische vlakken revanche moeten nemen. Het is een gevaarlijk precedent.'