Hoe open moet Twitter zijn?

Vrije meningsuiting is het fundament van een functionerende democratie, aldus Musk in een historische tweet. En Twitter is een soort van digitale grote markt, waar wordt gedebatteerd over aangelegenheden die bepalend zijn voor de toekomst van de mensheid.

De man die binnenkort geen vier, maar vijf bedrijven gaat leiden, maakte in die tweet een lijst met actiepunten bekend. Bijvoorbeeld spambots bestrijden, software die zich voordoet als een menselijk wezen en die Twitter-gebruikers bestookt met berichten. Daarmee samenhangend: verifiëren of achter een Twitter-naam wel degelijk een mens schuilt. In deze column wil ik het hebben over nog een andere belofte: het in open source vrijgeven van algoritmes.

Het gaat hier over computercodes met regels en instructies die bepalen welke berichten gebruikers van de dienst te zien krijgen. Open source betekent dat de code door iedereen kan worden geraadpleegd en in principe dat programmeurs er een eigen versie kunnen van maken, al is nog niet duidelijk onder welke licentie dat precies zou kunnen.

Nogal wat commentatoren vinden die beloofde openheid een mooie zaak, maar er zijn ook kritische opmerkingen. Wat op de tijdlijn van een sociaal medium verschijnt, wordt bepaald door ingewikkelde computerprogramma's, maar ook door menselijke interventie, van moderatoren bijvoorbeeld. Er zit een commerciële logica achter waarbij het systeem probeert in te schatten wat voor iemand de gebruiker is. Bovenal hangt het resultaat af van enorme hoeveelheden data.

Die data kunnen niet zomaar worden vrijgegeven, al was het maar om privacyredenen. Geheel terzijde, de niet-publieke communicatie op Twitter, de 'direct messages', zijn niet geëncrypteerd en kunnen dus door gelijk welke nieuwe eigenaar worden gelezen.

Volgens experts zijn er ook gevaren verbonden aan het vrijgeven van de computercode. Hackers kunnen er hun ding mee doen. Gedetailleerde kennis van hoe de algoritmes werken, kan worden misbruikt om bepaalde boodschappen een extra duw in de rug te geven. Dat argument gebruiken andere sociale netwerken om hun algoritmes net niet vrij te geven.

Werknemers van Twitter die met de problematiek bezig zijn, zuchten nu al bij wat ze aanvoelen als een veel te simpele benadering van de toekomstige Twitter-eigenaar. Hopelijk maakt Musk genoeg tijd vrij om een steekhoudend plan te verzinnen voor een transparant sociaal medium.