Eerste stap naar hoger tarief voor wie in droge zomer zwembad vult

De Watergroep, Farys en Pidpa hebben een alliantie gesloten om op grote schaal digitale watermeters te installeren bij gezinnen thuis. Samen leveren de drie grootste watermaatschappijen leidingwater aan ruim 90 procent van de Vlaamse gezinnen. Het triumviraat wil in een eerste fase 70.000 digitale watermeters installeren, vernam De Tijd. Als die eerste grote test vlot verloopt, komt vanaf 2023 ook de rest van Vlaanderen aan de beurt.

Net zoals al voor elektriciteit en gas gebeurt, is de bedoeling om het komende decennium alle Vlaamse gezinnen van een slimme watermeter te voorzien. Anders dan bij de oude analoge teller hoeft dan niemand meer langs te komen om de meterstanden op te nemen. Het waterverbruik wordt vanzelf digitaal doorgestuurd naar de watermaatschappij, die dagelijks een nauwkeurig beeld krijgt van hoeveel water verbruikt wordt. De dagelijkse datastroom moet toelaten waterlekken sneller te detecteren, zowel binnenshuis als in de publieke leidingen.

Samen met slimme elektriciteitsmeter

De Watergroep, Farys en Pidpa organiseerden de voorbije jaren elk afzonderlijk kleinschalige proefprojecten met digitale meters. De Oost- en West-Vlaamse maatschappij Farys installeerde digitale meters in de gebouwen van de stad Brugge. ‘Met De Watergroep en Pidpa gaan we ons nu op gezinnen richten’, zegt woordvoerder Bruno Pessendorffer. ‘Door samen te werken, willen we op zoek gaan naar zo veel mogelijk synergieën.’

De watermaatschappijen proberen ook de elektriciteits- en gasnetbeheerder Fluvius aan boord te krijgen van hun alliantie. De water- en de elektriciteitsmeter kunnen dan geconnecteerd worden, zodat geen twee toestellen afzonderlijk data moeten verzenden. Daardoor zouden de batterijen van de watermeter langer meegaan.

Een andere eventuele kostenbesparing is het bundelen van installatieteams. Als een installateur in een bezoek zowel de elektriciteits-, de gas- als de watermeter kan vervangen, hoeven eigenaars van een woning niet meerdere keren iemand binnen te laten en een afspraak in te plannen. ‘We voeren aftastende gesprekken’, zegt Fluvius-woordvoerder Björn Verdoodt. ‘We kijken of er muziek zit in een samenwerking.’

De drie grote waternetbeheerders zijn niet de eersten die overstappen op de digitale meter. De drie kleinere Water-Link (Antwerpen), IWVA (Koksijde) en AGSO (Knokke) plaatsten al in 2017 samen een groepsaankoop bij de leverancier Hydroko. Water-Link is veruit het verst gevorderd en installeerde in juli haar 100.000ste digitale meter. ‘We zitten halverwege’, zegt woordvoerder Chris Janssens. ‘De bedoeling is dat we tegen januari 2022 200.000 digitale meters geïnstalleerd hebben bij al onze residentiële klanten.’

Droogtetoeslag voor zwembaden

Als de digitale watermeter op grote schaal doorbreekt, kan de waterfactuur drastisch veranderen. Nu hanteren waterbedrijven twee tarieven. Voor een gemiddeld jaarverbruik betaalt een gezin een basistarief. Voor het verbruik daarboven rekenen watermaatschappijen een comforttarief aan dat dubbel zo hoog ligt. De digitale meter laat toe meer diverse en flexibele tarieven aan te rekenen. Via de waterfactuur kunnen mensen aangemoedigd worden hun verbruik te spreiden doorheen de dag of zuiniger met water om te springen. In de watersector gaan stemmen op om het in periodes van droogte duurder te maken extra water te gebruiken om bijvoorbeeld een zwembad te vullen.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) gaf onlangs haar administratie en de watermaatschappijen opdracht verschillende pistes voor variabele tarieven uit te werken. Hans Goossens, de topman van de De Watergroep, is het idee alvast genegen. ‘We voeren de digitale meter niet in om te anticiperen op variabele tarieven, maar het biedt wel mogelijkheden’, zegt de CEO van de grootste speler in Vlaanderen. ‘Met variabele tarieven kan je aan vraagsturing doen. Het is mijn persoonlijke overtuiging dat je zo een maatschappelijk meer aanvaardbare tarifering kan uitwerken. Je kan de basisbehoefte voor iedereen betaalbaar houden, maar in tijden van droogte een hogere prijs op het comfortverbruik aanrekenen.’

Variabele tarieven zouden mensen ook kunnen ontmoedigen allemaal tegelijk op de eerste zomerse dag hun zwembad te vullen. In Overijse kwam daardoor in een verlengd weekend in mei geen druppel water meer uit de kraan. ‘We zien jaar na jaar hogere piekverbruiken, met telkens nieuwe dagrecords’, zegt Goossens. ‘Het probleem van die enorme pieken is dat de drinkwaterproductie de vraag dan niet kan volgen. Watertorens raken leeg en tot ze ’s nachts weer zijn aangevuld, komt geen water uit de kraan.’

In Vlaanderen zijn er 2,9 miljoen watermeters bij particulieren, blijkt uit cijfers van de sectorfederatie Aquaflanders. Eind vorig jaar waren er daarvan 74.000 overgeschakeld op een digitaal exemplaar.