Antwerpse industrie brengt CO₂-netwerk naar tekentafel

De Antwerpse haven heeft de ambitie om tegen 2030 haar CO₂-uitstoot op grote schaal af te vangen. Van de 18 miljoen ton die in 2017 nog in de haven werd uitgestoten, moet de helft tegen het einde van dit decennium kunnen worden afgevangen en afgevoerd voor hergebruik of om op te slaan in lege gasvelden in de Noordzee.

Na twee eerdere haalbaarheidsstudies begint het consortium Antwerp@C nu met de finale engineering, waarbij de gedetailleerde bouwplannen worden uitgetekend. Het gaat dan om de bouw van CO₂-leidingen op de rechter- en linkeroever van de Schelde, inclusief een liquefactieterminal om het gas vloeibaar te maken, op te slaan en via schepen te kunnen transporteren naar lege offshoregasvelden.

Het initiatief van Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, Ineos, TotalEnergies, Fluxys en Port of Antwerp komt daarmee in de laatste rechte lijn om met de bouw te kunnen beginnen. ‘Uit de eerste haalbaarheidsstudies komen typisch kostenramingen met een betrouwbaarheidsmarge van 30 tot 40 procent’, zegt Frederik Pieters van BASF. ‘Dat is niet nauwkeurig genoeg om een investeringsbeslissing te nemen. Met de engineering willen we tot een betrouwbaarheid van 10 procent komen. We verwachten tegen eind dit jaar een definitieve investeringsbeslissing te kunnen nemen.’

Miljoenensubsidies

De bouw van de gezamenlijke pijpleidinginfrastructuur en terminal omvat een investering van ‘vele honderden miljoenen euro’s’. Als ook de afvanginstallaties meetellen die bedrijven zelf op hun sites moeten bouwen, circuleerde in het verleden al een totaal investeringsbedrag van 3 miljard euro.

Om die investeringen van de grond te krijgen, rekent de industrie op subsidiëring. Air Liquide en BASF kregen in november met hun gezamenlijk project Kairos@C als eerste uitzicht op miljoenensubsidies uit het Europese Innovatiefonds om CO₂ af te vangen in twee waterstof-, twee ethyleenoxide- en één ammoniakfabriek. De bedoeling is dat die installaties tegen midden 2025 klaar zijn en dat ze dan kunnen aansluiten op het te bouwen CO₂-net in de Antwerpse haven.

Voor de verschillende haalbaarheids- en ontwerpstudies kreeg Antwerp@C al 9 miljoen euro uit het Europese infrastructuurfonds CEF, plus financiering van de Vlaamse overheid. De engineeringstudie die nu wordt opgestart moet ook dienen om dit jaar Europese subsidieaanvragen (CEF) te kunnen indienen voor de bouw van de infrastructuur.

De afgevangen CO₂ uit Antwerpen zal via schepen naar lege gasvelden in Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, Nederland of Denemarken gebracht kunnen worden. Een andere piste die bekeken wordt, is om een pijpleiding aan te takken naar het Porthos-project in Rotterdam, en het daar via leidingen in lege gasvelden in de Nederlandse Noordzee te pompen.