Mokerslag dreigt voor evenementensector

‘Mag ik u straks terugbellen? Ik moet nu in een conferencecall voor een opdracht in september die hopelijk wél kan doorgaan.’ Dimitri Beyaert van DB Video berekent dat zijn bedrijf, dat videodiensten levert aan muziekfestivals en cultuur- en sportevenementen, door corona is teruggevallen op 5 procent van zijn omzet. ‘Dit kunnen we vijf, misschien zes maanden overbruggen, maar dan moet er echt iets gebeuren’, luidt het een paar uur later aan de telefoon. 

Tom Bilsen, de algemeen directeur van de internationale podiumbouwer Stageco uit Tildonk telt zowat twintig Belgische zomerfestivals in zijn klantenbestand waarvan de editie 2020 onzeker is, van Rock Werchter tot een handvol kleine stadsfestivalletjes. Ook de wereldtournees van topbands als Metallica, Rammstein en Guns ’n Roses waarvoor Stageco podia bouwt, zijn afgelast of hangen aan een zijden draadje. ‘De schade? Zonder festivalzomer verliezen we 70 tot 80 procent van onze omzet.’

Hetzelfde doemgeluid weerklinkt in de hele evenementensector, gaande van event- en festivalorganisatoren, security- en hostessenbedrijven tot cateraars, podiumbouwers, klank- en lichtleveranciers, mediabedrijven, drankenleveranciers. In totaal gaat het om meer dan 3.200 bedrijven, die voor minstens de helft van hun omzet afhankelijk zijn van de 77.000 evenementen die elk jaar in ons land plaatsvinden. In aantal werknemers - 80.000, van wie de helft vast, de helft freelance - is de sector even groot als de voedingssector. De totale jaaromzet draait rond 10 miljard euro.

Massabijeenkomsten

De meeste bedrijven zagen hun omzet al van bij de lockdown snel terugvallen. ‘Half maart vielen bij ons de orders van de ene dag op de andere weg’, zegt Filip Van den Eede, de CEO van Showtex, een textielbedrijf dat grote doeken levert voor beurzen, theaters, concertzalen, pretparken en festivals. ‘In onze sector werken we standaard met heel korte deadlines. Een week later zat 90 procent van onze tachtig vaste mensen in de tijdelijke werkloosheid.’

Het ziet er niet naar uit dat de situatie snel zal veranderen. ‘Doordat events gefocust zijn op massabijeenkomsten werd deze sector het eerst getroffen en zal hij dat ook het langst blijven’, stelt Christine Merckx, onderzoekster aan de Karel De Grote-Hogeschool.

Eind maart hield het expertisecentrum voor de eventbusiness van de hogeschool een enquête bij meer dan 1.100 organisaties in de sector. De resultaten zijn dramatisch. Voor heel 2020 wordt een omzetverlies verwacht van 54 procent tegenover vorig jaar. De organisatoren van evenementen vrezen dat hun omzet met 1,3 miljard zal slinken, de toeleveraars met 3,6 miljard euro.

De eerste slachtoffers zijn overduidelijk de zomerfestivals (zie inzet). Enkele dagen geleden sloeg de viroloog Marc Van Ranst alle hoop onder de voeten van de festivalorganisatoren weg. ‘Laat er geen twijfel over bestaan: er vindt deze zomer geen enkel festival plaats’, stelde hij in een interview in het weekblad Humo. Het is afwachten of de Nationale Veiligheidsraad die inschatting volgende woensdag officieel bevestigt.

Kettingreactie

Maar de impact reikt verder dan de festivals. Slechts een derde van de evenementorganisatoren verdient zijn kost ook met festivals, en slechts 8 procent organiseert alleen maar festivals. ‘Tomorrowland en Rock Wercher zijn de grote, zichtbare vedetten, maar de grootste groep bedrijven zit in de business-to-businesssector en is veel minder bekend’, zegt Merckx.

Uit de enquête van de Karel de Grote Hogeschool blijkt dat negen op de tien bedrijven verwachten niet langer dan zes maanden verder te kunnen zonder in ernstige financiële problemen te komen.

Een verklaring voor dat doemdenken is dat de evenementenwereld erg piramidaal is opgebouwd. Achter elk event of festival zit een heel ecosysteem van leveranciers en freelancers die producten of diensten leveren. Valt een evenement om, dan volgt een kettingreactie die honderden bedrijven en duizenden mensen treft.

Een organisator werkt in België met gemiddeld twintig toeleveranciers. Voor massa-evenementen zoals Tomorrowland of Rock Werchter ligt dat aantal nog een pak hoger. Aan Tomorrowland werken achter de schermen 10.000 mensen mee. Het dancefestival liet vorig jaar zijn directe en indirecte impact op de Belgische economie berekenen: 228 miljoen euro. Fiscale opbrengsen voor de overheid: 93 miljoen euro.

Drie verloren kwartalen

Dat geldt in het klein voor vele honderden kmo’s. Bij het evenementenbureau MeetMarcel werden alle orders voor maart en april - een twintigtal - noodgedwongen afgelast. ‘Als de evenementen in mei, juni en juli niet meer kunnen doorgaan, worden dat er makkelijk zo’n 40’, zegt zaakvoerder Hans Parquy.

‘Niemand weet op dit moment hoelang dit nog zal duren’, zegt Bruno Schaubroeck van de Corona Eventsector Taskforce. Dat is een alliantie van vier vakverenigingen uit de evenementenbranche. ‘Zelfs als het openbare leven binnen enkele maanden weer op gang komt, zal de eventsector nog maanden nodig hebben om opnieuw te kunnen opstarten. Veel evenementen vragen een lange voorbereidingstijd. Veel opdrachtgevers zijn heel terughoudend om evenementen voor het najaar in gang te zetten.’

Tel daarbij de vrees dat mensen na de lockdown niet snel in hun oude gewoontes hervallen, en lange tijd publieke evenementen zullen mijden, en de evenementenbranche moet rekening houden met 2020 als het jaar van drie verloren kwartalen.

Tijdelijke werkloosheid

Precies die onzekerheid is wat David De Wever de overheid momenteel verwijt. Hij is oprichter en CEO van de scale-up Playpass, dat aan massa-evenementen elektronische polsbandjes levert om de toegangscontrole en de betalingen op grote evenementen te beheren.

‘Dit jaar zal onze omzet van de gebudgetteerde 7 miljoen euro naar 1 miljoen terugvallen. Maar ons boekjaar start en eindigt eind maart. Voor die periode gaan we nu al uit van een worstcasescenario: een volledig boekjaar geen omzet. Elk scenario dat beter is, doordat we in het najaar nog grote festivals kunnen meepikken in Zuid-Amerika, Zuid-Afrika of Hongkong, is meegenomen.’

‘Die boodschap had de overheid al veel langer moeten brengen, zodat de hele sector wist waar hij aan toe was. Onze zelf gecreëerde duidelijkheid heeft ons ook doen besluiten van 45 naar 11 werknemers te gaan. Hopelijk kunnen we dan in het voorjaar van 2021 uit een diepe slaap ontwaken.’

Van de vaste kosten blijken de lonen bij de getroffen bedrijven het zwaarst door te wegen. Dat geldt ook voor Showtex. ‘Dat de regering zo snel de tijdelijke werkloosheid heeft mogelijk gemaakt, was zeer goed’, zegt Van den Eede. ‘Maar we hopen dat dat voor bedienden, voor wie het maar tot eind juni geldt, wordt uitgebreid.’

Dat is ook de belangrijkste vraag van de taskforce: de verlenging van de tijdelijke werkloosheid tot 2021, voor alle werknemers in de sector. ‘Doordat organisatoren gemiddeld 60 dagen moeten wachten op de betaling van hun facturen zal het nog tot begin volgend jaar duren voor ze een vloeiende kasstroom kunnen genereren’, zegt Bruno Schaubroeck.

Volgens Van den Eede kan het zelfs nog langer duren. Hij verwijst naar zijn filiaal in Hongkong dat op een heropstart in september mikt. ‘Daar gaat het heel traag, met een combinatie van trackingapps, mondmaskers, veel tests en screeningposten aan alle publieke plaatsen. Maar in die regio staan ze twee maanden voor op de evolutie bij ons. Mogelijk zal het pas in het voorjaar van 2021 bij ons weer business as usual worden. We hebben er vertrouwen in dat we het zolang uithouden. We hebben een goede financiële buffer en we hebben een investering in Canada on hold gezet. Maar voor velen in deze sector, met zijn lage marges, wenkt het faillissement.’