Hoe goed zijn het openbaar vervoer, scholen, winkels, ontspanningsmogelijkheden en gezondheidszorg te voet of met de fiets bereikbaar voor u? Dat kunt u sinds deze week nagaan op de website van het Vlaams departement Omgeving.
Wat is de Mobiscore?
De Mobiscore is een maat voor hoe duurzaam uw woning gelegen is. Een hoge score op een schaal tot tien betekent dat u de belangrijkste voorzieningen makkelijk met de fiets of te voet kunt bereiken en toegang hebt tot hoogwaardig openbaar vervoer, waardoor de milieu-impact van verplaatsingen laag is.
De hoogste scores worden in de steden gehaald, terwijl de landelijke gemeenten veel lager scoren.
De hoogste scores worden in de steden gehaald, terwijl de landelijke gemeenten veel lager scoren. ‘Dat komt omdat een stad gewoonweg beter voorzien is op alle vlakken’, zegt Gitte Van Den Bergh, onderzoeker bij het bureau Transport & Mobility Leuven, dat de score uitwerkte.
‘Er zijn voorzieningen waar je maar af en toe naartoe moet zoals ziekenhuizen of bioscopen, en die liggen meer in de steden. Ook is de kans groot dat wie verder af woont de auto gebruikt voor een traject, wat de milieukosten verhoogt. Tenzij er een goede verbinding met het openbaar vervoer is uiteraard.’
Behalve een globale score krijgt u een beoordeling gaande van heel goed tot heel slecht voor vijf thema’s: openbaar vervoer, onderwijs, winkels en diensten (zoals horeca, een postkantoor of een bank), ontspanning, sport en cultuur, en gezondheid en zorg (zoals een dokter, kinderopvang of een woonzorginstelling).
Waarom lokt de Mobiscore zoveel reacties uit?
Vooral uit de hoek van de lage scores komen veel reacties. Om eentje eruit te pikken: ‘1 kilometer van het station, 700 meter naar school, 200 meter van de dokter, bushalte voor de deur… 5 op 10.’
Het is niet zo dat elke factor een gewicht krijgt om tot een totaalscore te komen, zegt Van Den Bergh. ‘De berekeningsformule is een stuk ingewikkelder. Ze houdt rekening met de afstand tot de vijf categorieën van voorzieningen, de nabijheid van goed openbaar vervoer en het verplaatsingsgedrag van de gemiddelde Vlaming.’
Een bushalte tegenover de deur of een treinstation op wandelafstand en toch een zwakke score op openbaar vervoer? Misschien passeert de bus er niet vaak of is de verbinding niet goed. ‘De score voor het openbaar vervoer hangt samen met hoe makkelijk of moeilijk de rest van het netwerk bereikbaar is. Dat is de reden waarom het station van Leuven minder goed scoort dan dat van Antwerpen’, zegt Van Den Bergh.
Zullen er fiscale gevolgen zijn?
De Mobiscore is bedoeld om te sensibiliseren. Voor Vlaams minister van Omgeving Koen Van den Heuvel (CD&V) is het zeker niet de bedoeling er fiscale gevolgen aan te koppelen.
Voor Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck moet dat wel kunnen. ‘Met de Mobiscore heeft de politiek eindelijk een intelligent en veelzijdig instrument in handen om verstandig ‘te sturen’ en te belonen, bijvoorbeeld via de btw, de fiscus of een aangepaste woonbonus’, opperde hij gisteren in Het Laatste Nieuws. Wie ‘mobiliteitsvriendelijk’ gaat wonen, moet meer premies en een belastingvoordeel krijgen.
Vlaams minister van Financiën en Begroting Lydia Peeters (Open VLD) past daarvoor. ‘Mijn partij en ik willen belastingen niet aan een instrument koppelen waarvan nog niet duidelijk is welke effecten dat heeft op de verdeling van de fiscale lasten en de woningprijzen.’
‘Maar ook zonder wetswijziging zijn er gevolgen’, zegt Michel Maus, fiscaal advocaat bij Bloom Law Firm en professor fiscaal recht aan de VUB. ‘Vastgoedmakelaars verwijzen nu al naar mobiliteit om hogere verkoop- en huurprijzen van woningen te verantwoorden. Die hogere waarde van het onroerend goed moet doorwegen in het kadastraal inkomen, dat per definitie een huurwaarde is.’
Wat is de impact op de vastgoedprijzen?
De immobiliënkantoren kunnen de Mobiscore integreren in de woningzoekertjes die op hun website of via andere kanalen aangeboden worden. Dat gebeurt al op de immosite Zimmo.
Maar KU Leuven-onderzoeker Frank Vastmans denkt niet dat dat een grote impact zal hebben. ‘De plaatsen met een hoge Mobiscore zijn al de duurdere. De mobiliteitsopties zitten in grote mate in de prijzen. Alleen voor de regio’s met een goede aansluiting op de op- en afritten van de snelwegen is dat verband er niet. De prijzen zijn er hoog, maar de Mobiscore is niet navenant.'
Plaatsen waar de Mobiscore hoog is, zijn nu al de duurdere plaatsen.
Vastgoedeconoom Sven Damen (KUL) komt tot een gelijkaardige conclusie. ‘Bij gelijkblijvende andere factoren zien we dat locaties met goede voorzieningen een hogere verkoopprijs hebben. Woningen die verder van de dichtstbijzijnde centrumstad of de hoofdstad liggen, worden gemiddeld verkocht tegen een lagere prijs.’
Een goede aansluiting op het openbaar vervoer heeft ook niet alleen troeven, zegt Kristophe Thijs, communicatiedirecteur van de Confederatie van Immobiliënberoepen Vlaanderen (CIB). ‘Met een halte voor de deur kan je dan wel van je bed op de tram of bus springen, maar tegelijk zit je met een bepaalde geluidsoverlast. Dat kan de prijs drukken.'
'Zeker buiten de stadscentra speelt de nabijheid van openbaar vervoer amper een rol. Kopers kijken er vooral naar de nabijheid van een school, een bakker of een winkel. En de modale Vlaming ziet er niet altijd tegenop om in de file te staan als hij ’s avonds in alle rust kan genieten van een prachtig landschap. Er is een koperspubliek - en dat is veel ruimer dan misschien wordt vermoed - dat echt op zoek zal gaan naar een woning met een mindere Mobiscore.’
