Alle gebouwen in Vlaanderen waarvoor u een stedenbouwkundige vergunning aanvraagt, moeten aan bepaalde energienormen voldoen. Die normen worden de EPB-eisen genoemd. Die afkorting staat voor ‘Energieprestatie en Binnenklimaat’. De eisen worden almaar strenger en tegen 2021 is het zelfs de bedoeling dat alle nieuwe gebouwen bijna-energieneutraal zijn. Daardoor gaat de meeste aandacht ook naar het energieluik van de EPB-eisen en de bijbehorende investeringen in hernieuwbare energie.
Een huis moet aan de ventilatienormen voldoen zodra een nieuwe verwarmings installatie geplaatst wordt of isolatie gelegd wordt.
Maar ook voor de ventilatie zijn er minimumnormen en die krijgen veel minder aandacht. ‘Slechte ventilatie kan nochtans de oorzaak van vochtproblemen en schimmel zijn. Op lange termijn houdt dat ernstige gezondheidsrisico’s in voor de bewoners’, zegt Georges Gronsfeld van de beroepsfederatie Techlink.
De ventilatienormen maken deel uit van de EPB-eisen. Iedereen die een nieuwe woning bouwt of die een renovatie uitvoert waarvoor een stedenbouwkundige aanvraag of melding vereist is, moet zich eraan houden.
In tegenstelling tot bij de energie- en isolatienormen wordt voor de ventilatie-eisen geen onderscheid gemaakt tussen nieuwbouw- en renovatieprojecten. De eisen zijn voor alle woningen gelijk.
Doe het zelf
De eigenaar is verplicht eerst een ontwerpverslag te laten opstellen door een erkende ventilatieverslaggever. Het ontwerpverslag brengt de ventilatienoden in kaart. De plaatsing van het ventilatiesysteem moet niet gebeuren door een erkend installateur. U kunt dat ook perfect zelf doen. Wel moet u er rekening mee houden dat na de installatie ook een prestatieverslag wordt opgesteld, waarin de verslaggever nagaat of de minimale ventilatienormen behaald worden.
Er wordt geen allesomvattende ventilatiescore op de woning geplakt. ‘Voor elke kamer apart zijn minimumeisen vastgelegd, in functie van de bestemming, de grootte van de kamer en het aantal mensen dat er aanwezig kan zijn. Zo is de minimumventilatie anders voor een woonkamer dan voor een slaapkamer of een toilet. Voor elke ruimte moeten bouwers of verbouwers in de gepaste ventilatie voorzien’, zegt Gronsfeld.
Voor kleine verbouwingen zijn er geen ventilatienormen, tenzij specifieke werken worden uitgevoerd. ‘Zodra een verbouwer een nieuwe verwarmingsinstallatie installeert of isolatie plaatst, moet de woning voldoen aan de ventilatienormen. Weinig verbouwers zijn zich daarvan bewust. Ze rijden naar de doe-het-zelfzaak en laden een volledige aanhangwagen vol met isolatie, zonder te beseffen dat ze misschien ook moeten investeren in een ventilatiesysteem’, zegt Gronsfeld.
Minstens 2.000 euro
Kleine verbouwers die voor hun werken geen bouwaanvraag moesten indienen, blijven meestal onder de radar. Daardoor is het voor de overheid moeilijk die groep de regels te doen naleven. Dat is anders voor grote verbouwingen en nieuwbouwprojecten, waarbij (ver)bouwers aan het Vlaams Energieagentschap bewijzen van de investeringen moeten voorleggen. Wie niet voldoet aan een of meer van de EPB-eisen (waaronder ook de ventilatienormen) moet een boete betalen van 10 tot 25 euro per vierkante meter (afhankelijk van de overtreding).
Er bestaan verschillende ventilatiesystemen. Veel oudere huizen hebben nog ventilatiekleppen boven de ramen, waarlangs de lucht uit de woning kan ontsnappen. ‘Zulke systemen worden nog verkocht, maar energetisch zijn ze minder interessant, omdat de energie uit de warme lucht verloren gaat’, zegt Gronsfeld.
Daarom worden intussen meestal ventilatiesystemen gebruikt met een dubbele luchtstroom. De ingevoerde buitenlucht wordt eerst verwarmd met de afgevoerde binnenlucht, om zo het energieverlies tot een minimum te beperken. Zo’n systeem kost al gauw enkele duizenden euro’s. Alleen al het centrale ventilatieblok heeft een kostprijs van 2.000 euro of meer. Daarbij komen nog allerlei filters, buizen, kleppen en uitstroomopeningen.
